Γιατί η άνοια συναντάται περισσότερο στο γυναικείο φύλο; Έχει σχέση με την κατάθλιψη; Είναι κληρονομική και εξελίσσεται με το γήρας ή απλά είναι η κατάληξη μιας επιβαρυμένης ζωής;
Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι επιστήμονες πίστευαν ότι το Aλτσχάιμερ είναι απόρροια του γήρατος. Οι ηλικιωμένοι άνθρωποι και κυρίως οι γυναίκες χάνουν τη μνήμη τους σταδιακά. Μια νέα μελέτη όμως μας δίνει νέα στοιχεία για τη νόσο και παράλληλα μας ενθαρρύνει στο να ζήσουμε υγιεινότερα ώστε να την αποφύγουμε.
Σύμφωνα με τη μελέτη της Λίζας Μοσκόνι, επίκουρης καθηγήτριας νευρολογίας στην ιατρική σχολή Well Corner της Νέας Υόρκης και διευθύντρια της πρωτοβουλίας για τον γυναικείο εγκέφαλο, η εμμηνόπαυση δεν είναι υπεύθυνη μόνο για τις αλλαγές στα ωάρια μας, αλλά και για τις αλλαγές στον εγκέφαλο μας. Μαζί με την ομάδα της η Μοσκόνι μελέτησε τον γυναικείο εγκέφαλο κατά τη μεταβατική φάση της εμμηνόπαυσης. Παρατηρήθηκε απώλεια της φαιάς ουσίας, δηλαδή των εγκεφαλικών κυττάρων που επεξεργάζονται τις πληροφορίες, καθώς και απώλεια της λευκής ουσίας, των ινών που συνδέουν τα κύτταρα. Μετά την μακρά περίοδο της εμμηνόπαυσης, η οποία κρατάει κι έως δέκα χρόνια, η απώλεια των εγκεφαλικών κυττάρων σταματά και ο όγκος του μυαλού αυξάνεται, όχι όμως στα επίπεδα που ήταν προ εμμηνόπαυσης.
Μιλήσαμε με την ειδικευμένη σε θέματα εμμηνόπαυσης και απώλειας μνήμης διατροφολόγο, κα Αλιόνα Στρατουλάτ, η οποία μας είπε πότε αρχίζουν να εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα, αλλά και τι πρέπει να κάνουμε για να διατηρήσουμε τη μνήμη μας σε καλά επίπεδα.
Όπως η κα Στρατουλάτ μας εξήγησε, τα οιστρογόνα ξεκινούν να μειώνονται από την ηλικία των τριάντα πέντε ετών. Το γεγονός αυτό επιφέρει αλλαγές τόσο στο σώμα, όσο και στον εγκέφαλο μας. Αργότερα στα στάδια της προεμμηνόπαυσης, περιεμμηνόπαυσης και κλιμακτηρίου, παρατηρούμε εμφανή συμπτώματα που σχετίζονται, όπως πόνοι στις αρθρώσεις, κακή διάθεση, εξάψεις και κατάθλιψη. Κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης πολλές γυναίκες βιώνουν το φαινόμενο της εγκεφαλικής ομίχλης. Ξεχνούν πράγματα που έχουν να διεκπεραιώσουν, αισθάνονται κουρασμένες κι έχουν ανάγκη να καταναλώσουν περισσότερη τροφή. Όπως μας εξηγεί η κα Στρατουλάτ όλα αυτά τα συμπτώματα είναι τα κακά νέα που συνδέονται με την άνοια. Τα καλά νέα όμως είναι ότι με τη σωστή πρόληψη και αντιμετώπιση μπορούμε να διατηρήσουμε σώμα και μυαλό σε καλή κατάσταση μέχρι τα βαθιά μας γεράματα.
Τι να κάνουμε
Επαρκής ύπνος
Ο ύπνος είναι φάρμακο σε πολλές περιπτώσεις. Κάνει καλό στην υγεία, τη διάθεση, την επιδερμίδα μας και παράλληλα βοηθά να αναδομηθούν τα κύτταρα του εγκεφάλου μας.
Άσκηση σώματος
Το περπάτημα, η ενδυνάμωση, οι αντιστάσεις βοηθούν το σώμα μας να διατηρήσει ένα ιδανικό βάρος και παράλληλα ενεργοποιούν το μυαλό, ώστε να επεξεργάζεται τα διάφορα αθλητικά προγράμματα και όχι μόνο! Ας μην ξεχνάμε ότι η διατήρηση της καλής φυσικής κατάστασης δεν έχει να κάνει απλά με το σωματικό βάρος, αλλά και με την ψυχική μας διάθεση.
Άσκηση μυαλού
Είναι σημαντικό να προκαλούμε με νέα ερεθίσματα το μυαλό μας και να το χρησιμοποιούμε για την επίλυση, γρίφων, προβλημάτων, σταυρόλεξων, σουντόκου κ.λ.π. Οτιδήποτε θέτει τον εγκέφαλο μας στη διαδικασία σκέψης ενισχύει την υγιή του κατάσταση. Τα βιβλία αποτελούν μια καλή συντροφιά του μυαλού. Ας επιλέξουμε θέματα που μας αρέσουν κι ας τα προσθέσουμε στη λίστα των καθημερινών μας απασχολιών.
Ενυδάτωση
Η πλούσια ενυδάτωση του οργανισμού βοηθά και τα εγκεφαλικά κύτταρα στο να διατηρούνται νεότερα και υγιή.
Διατροφή
Όπως μας εξηγεί η κα Στρατουλάτ υπάρχουν τροφές που αποτελούν ασπίδα για τον γυναικείο οργανισμό και κατ′ επέκταση θωρακίζουν τον εγκέφαλο μας. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να τις εντάξουμε στη διατροφή μας.
Τι χρειάζεται ο γυναικείος οργανισμός
Αντιοξειδωτικές τροφές που καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες, όπως ελιές και αγνό παρθένο ελαιόλαδο.
Αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά σε έντονα χρώματα. Μούρα, δαμάσκηνα, βερίκοκα, μαύρα σταφύλια, πιπεριές και μελιτζάνες.
Μαγνήσιο που βοηθάει το σώμα και το μυαλό να χαλαρώσουν. Υπάρχει σε ξηρούς καρπούς και μπανάνες.
Λιπαρά Ω3 γιατί μειώνουν τις φλεγμονές. Τα βρίσκουμε σε αβοκάντο, σολωμό, σαρδέλα και στον λιναρόσπορο.
Μεθυλοξανθίνες, θεοβρωμίνη, θεοφυλλίνη και καφείνη που αυξάνουν την εγρήγορση, βοηθούν στη συγκέντρωση και ενισχύουν τη διάθεση. Τις βρίσκουμε στον καφέ και στο τσάι, αρκεί να μην υπερβαίνουμε την κατανάλωση. Ένα καφεδάκι το πρωί κι ένα τσάι-ρόφημα το απόγευμα είναι αρκετά για να βοηθήσουν τον οργανισμό μας.
Είναι σημαντικό να είμαστε σε εγρήγορση, να ακούμε το σώμα μας και το μυαλό μας και να δίνουμε προτεραιότητα στις ανάγκες μας. Οι αλλαγές που συμβαίνουν στον οργανισμό μας είναι μέσα στη διαδικασία του κύκλου ζωής. Το πως όμως θα αντιδράσουμε και θα αντιμετωπίσουμε τις αλλαγές αυτές εξαρτάται μόνο από εμάς.