Το φετινό Πάσχα θα είναι αναμφίβολα διαφορετικό για όλους λόγω κορονοϊού.
Οσοι έστηναν γλέντι σε σπίτια, αυλές και δρόμους θα καθίσουν αναγκαστικά στο τραπέζι της Λαμπρής μόνοι τους ή με όποιον συμβιώνουν κάτω από την ίδια στέγη.
Οσοι πάλι επέλεγαν να απολαύσουν τα αγαπημένα τους εδέσματα στις κατάμεστες από κόσμο αγαπημένες ταβέρνες της Πάρνηθας, της Χασιάς, της Βάρης και των Καλυβίων, θα πρέπει να περιμένουν μέχρι τον επόμενο χρόνο για να ζήσουν ανάλογες στιγμές.
Τα καταστήματα εστίασης (εκτός από τα take away) παραμένουν κλειστά από τις 14 Μαρτίου. Οι ιδιοκτήτες τους έχουν την δυνατότητα να λειτουργήσουν το Πάσχα, εξυπηρετώντας τους πελάτες του με... αρνάκι σε πακέτο.
Μια μεγάλη μερίδα εστιατόρων, όμως, δηλώνει στην HuffPost πως δεν θα ρισκάρει. Οπως λένε, με πόνο καρδιάς θα κρατήσουν τις επιχειρήσεις τους κλειστές το Πάσχα για πρώτη φορά στη ζωή τους, καθώς οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και ο φόβος που πλανάται σαν φάντασμα πάνω από τα κεφάλια όλων έχει περιορίσει την ζήτηση σε πρωτόγνωρα επίπεδα. «Δεν αξίζει τον κόπο» υπογραμμίζουν.
Κάποιοι άλλοι θα είναι ανοικτοί, για να εξυπηρετήσουν τους πιστούς πελάτες τους αλλά και για «ψυχολογικούς» λόγους, όπως διευκρινίζουν.
Σε κάθε περίπτωση, είτε δουλέψουν την Κυριακή του Πάσχα είτε όχι, η ζημιά που έχουν υποστεί είναι τεράστια. Εχασαν την 25η Μαρτίου, την Κυριακή του Θωμά, την Μεγάλη Εβδομάδα, την Κυριακή του Πάσχα και (όπως όλα δείχνουν) την Πρωτομαγιά - τις ημέρες του χρόνου που καταγράφουν τους μεγαλύτερους τζίρους.
Χειρότερη, δε, είναι η αβεβαιότητα που επικρατεί, αφού δεν ξέρουν πότε και πώς θα ξαναλειτουργήσουν.
Τεράστιο πλήγμα για τις ταβέρνες της Χασιάς και της Πάρνηθας
Ο Αλέξανδρος Μακρής είναι ιδιοκτήτης ταβέρνας στην Πάρνηθα. Τον συναντήσαμε έξω από το κλειστό κατάστημά του.
Το Πάσχα είχε συνηθίσει να σουβλίζει τεράστιες ποσότητες από αρνιά και κοκορέτσια για εκατοντάδες ανθρώπους από όλη την Αθήνα. Φέτος, αμφιταλαντευόταν για το τι πρέπει να κάνει. Τελικά, πήρε την απόφαση να ανοίξει, για να εξυπηρετήσει πελάτες, φίλους και γνωστούς.
«Οι παραγγελιές που έχω δεχθεί δεν είναι πάνω από 15-20. Είναι πολύ λίγες σε σχέση με ένα κανονικό Πάσχα αλλά δεν γίνεται να μην λειτουργήσω το μαγαζί. Πρέπει να εξυπηρετήσω αυτούς τους ανθρώπους, έστω και με πακέτο για το σπίτι. Οι ποσότητες που θα φτιάξω θα είναι μετρημένες με ακρίβεια. Ούτε κιλό παραπάνω, γιατί θα πάει χαμένο. Εξάλλου, δεν περιμένω να έρθει και κανείς άλλος. Ποιος θα ανέβει εδώ πάνω με τους περιορισμούς στις μετακινήσεις;» διερωτάται. Και συμπληρώνει: «Η ζημιά δεν είναι μόνο στα χαμένα έσοδα 4 εβδομάδων αλλά και στα έξοδα που δεν σταματούν να ″τρέχουν″, παρόλο που δεν κάνουμε απολύτως τίποτα».
Λίγα μέτρα πιο κάτω ο Γιάννης Φιφλής, κάθεται στην αυλή της ταβέρνας του και νοσταλγεί τις περασμένες χρονιές, που το Πάσχα ήταν μια μεγάλη γιορτή. Μόνο πέρυσι είχε σερβίρει πάνω από 200 παρέες ανήμερα της Λαμπρής και είχε δώσει τουλάχιστον άλλα 50 πακέτα. Συνολικά είχε ψήσει 40 αρνιά, 20 κατσίκια, 10 κοκορέτσια και 4-5 κοντοσούβλια.
Φέτος, το τηλέφωνό του δεν έχει χτυπήσει πάνω από 5-6 φορές μέχρι στιγμής. Οι σίγουρες παραγγελίες είναι μόλις δύο. Αλλά δεν το βάζει κάτω. Σε πείσμα των καιρών, θα είναι κανονικά ανοικτός έστω και υπό άλλες συνθήκες.
«Είναι κακό και άδικο για τους πελάτες μας να μην ανοίξουμε.Αλλά και για εμάς είναι τρόπος ζωής. Εχουμε μάθει να δουλεύουμε, μεγαλώσαμε εδώ μέσα. Τα αρνιά και τα κατσίκια που θα ψήσουμε, πάντως, θα είναι το πολύ 15 στο σύνολο συν 3-4 κοκορέτσια και 1-2 κοντοσούβλια. Ολα τα φαγητά θα δίνονται σε πακέτο, στην είσοδο του καταστήματος, και με τήρηση των απαραίτητων αποστάσεων από όλους. Για delivery δεν είχαμε προβλέψει, επειδή δεν είχε χρειαστεί ποτέ όλα αυτά τα χρόνια. Δυστυχώς, χάσαμε τον καλύτερο μήνα του έτους για εμάς. Η πτώση του τζίρου είναι τουλάχιστον 80%. Αλλά η υγεία είναι πάνω από όλα» υπογραμμίζει ο κ. Φιφλής, προσπαθώντας να διατηρήσει την αισιοδοξία του.
Στην γειτονική Χασιά η κατάσταση είναι ακόμη πιο στενάχωρη. Το σημείο όπου βρίσκονται οι κλασσικές ταβέρνες της περιοχής, μακριά από την Αθήνα και από τους γύρω δήμους, σε συνδυασμό με τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα έχουν θέσει τους εστιάτορες σε καθεστώς απομόνωσης, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να εμφανίζονται απρόθυμοι μπροστά στο άνοιγμα της επιχείρησής τους μόνο για κάποιες ώρες και για πελάτες μετρημένους στα δάκτυλα - ίσως του ενός χεριού.
«Δεν θα ανοίξουμε καθόλου» λέει στην HuffPost η Σοφία Φίλη και εξηγεί: «Ο κόσμος είναι βουβός, οι παραγγελίες ελάχιστες και οι μετακινήσεις δύσκολες. Εμείς χάσαμε όλες τις ημέρες εκείνες που περιμέναμε να βγάλουμε καλά χρήματα. Το πλήγμα είναι μεγάλο και δεν αφορά μόνο την περίοδο που είμαστε κλειστοί. Εχουμε πολλές ακυρώσεις δεξιώσεων, γάμων, βαπτίσεων κ.λπ. που ήταν προγραμματισμένες για το ερχόμενο καλοκαίρι. Ολα μετατίθενται για το φθινόπωρο, αλλά μπορεί κανείς να μας εγγυηθεί ότι τότε δεν θα υπάρξει δεύτερο κύμα της επιδημίας; Δεν ξέρουμε καν αν θα ξανανοίξουμε γενικώς με όλα αυτά που συμβαίνουν. Κάνουμε τον σταυρό μας, να έχουμε υγεία τουλάχιστον».
Και η Κατερίνα Τσούτσουρα από την πλευρά της τονίζει ότι είναι πολλά τα εμπόδια που αποτρέπουν τους εστιάτορες της Χασιάς από το να δουλέψουν μόνο για μια ημέρα. «Εχουμε κάνει αναστολή σύμβασης σε όλους τους εργαζομένους μας. Αν τους φέρουμε να δουλέψουν, κινδυνεύουμε με βαρύ πρόστιμο. Επιπλέον, κοντά στην ταβέρνα μας έχει στηθεί αστυνομικό μπλόκο για να αποτρέπει την διαφυγή των επίδοξων εκδρομέων από τα Δερβενοχώρια προς τα εξοχικά τους. Αρα, και αυτός είναι ανασταλτικός παράγοντας για κάποιον από άλλη περιοχή που θέλει να έρθει να πάρει φαγητό από εμάς. Εξάλλου, εμείς δεν έχουμε διάθεση και ο κόσμος δεν έχει χρήματα αυτή την περίοδο. Το θέμα είναι τι θα απογίνουμε. Εγώ είμαι άνεργη και το κατάστημα, που ανήκει στο σύζυγό μου, είναι η μοναδική μας πηγή εισοδήματος».
Κλειστές οι ιστορικές ταβέρνες στα Βλάχικα της Βάρης
Οι ταβέρνες στα Βλάχικα της Βάρης είναι ξακουστές σε όλη την Ελλάδα. Πολλές από αυτές για πρώτη φορά στην μακρόχρονη ιστορία τους θα είναι κλειστές ανήμερα το Πάσχα.
Για τον Γιάννη Χουντάλα η απόφαση μπορεί να ήταν δύσκολη αλλά αποτελούσε μονόδρομο. «Για πρώτη φορά από το 1963 που υπάρχει αυτή η οικογενειακή επιχείρηση, θα είμαστε κλειστοί το Πάσχα» λέει. Και συνεχίζει: «Εχουμε μεγάλους ανθρώπους στο σπίτι και δεν θέλουμε να κολλήσουμε κάτι και να τους το μεταφέρουμε. Είναι αδύνατο να αποφύγεις τον συγχρωτισμό μια τέτοια ημέρα. Αν είναι να ανοίξουμε για 10 ανθρώπους δεν αξίζει, ενώ αν είναι παραπάνω ο κόσμος θα είναι μεγάλο το ρίσκο. Δεν θέλουμε να φέρουμε κανέναν σε δύσκολη θέση, ούτε να έχουμε άσχημες εικόνες με ουρές και την αστυνομία να διώχνει κόσμο. Εξάλλου κι εμείς φοβόμαστε για την υγεία μας. Να καταλάβουμε όλοι ότι το φετινό Πάσχα είναι διαφορετικό. Φέτος ″ψήνουμε σπίτι″». Οσο για τον σοβαρό οικονομικό πλήγμα που δέχεται ο κλάδος σχολιάζει: «Το περσινό Πάσχα ψήσαμε πάνω από 100 αρνιά - ένα ολόκληρο ″κοπάδι″ - μαζί με 40 σούβλες κοκορέτσια και 15 κοντοσούβλια, παϊδάκια κ.λπ. Οι απώλειες είμαι μεγάλες. Είναι τεράστιο το ″χτύπημα″ που έχουμε δεχθεί. Αλλά μπροστά στην ανθρώπινη ζωή, τι μπορείς να πεις; Υπάρχει ζυγαριά;».
Στον αντίποδα, ο Τάκης Παπαδογιάννης αποφάσισε να λειτουργήσει κανονικά το μαγαζί του, έχοντας πλήρη επίγνωση των δυσκολιών που καλείται να αντιμετωπίσει. «Εμείς θα ψήσουμε κανονικά. Οποιος θέλει μπορεί έρθει να παραλάβει από εμάς take away. Ηδη έχουμε καποιες παραγγελίες, όχι πολλές βέβαια. Δεν ξέρουμε και πώς θα κινηθεί ο κόσμος. Μας ρωτούν πώς θα έρθουν να παραλάβουν το φαγητό από άλλες περιοχές χωρίς να έχουν προβλήματα με τον νόμο. Δυστυχώς, όλα είναι στον αέρα. Οι ποσότητες κρέατος που έχουμε προμηθευτεί είναι στην τύχη. Σίγουρα, όμως είναι πολύ λιγότερες σε σύγκριση με πέρυσι ή τα προηγούμενα χρόνια». Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι οι περισσότερες παραγγελίες που έχει δεχθεί - σχεδόν το 80% όπως λέει - είναι για ολόκληρο αρνί, το οποίο θα μοιραστούν μεταξύ τους οι οικογένειες.
Πασχαλινό «lockdown» στα περιβόητα Καλύβια Θορικού
Ο Γιώργος Πέτρου είνα υπεύθυνος πολύ γνωστής ταβέρνας στα Καλύβια Αττικής. Ακόμη δεν έχει καταλήξει αν πρέπει ή αξίζει να λειτουργήσει την Κυριακή. Θα το αποφασίσει τελευταία στιγμή, ανάλογα με τη ζήτηση που θα έχει. Ωστόσο, η ζημιά έχει γίνει ήδη και είναι τεράστια, όπως λέει. «Εχουμε καταστραφεί. Εγώ έχω πέντε άτομα προσωπικό, στα οποία έχω κάνει αναγκαστικά αναστολή σύμβασης. Ανακοίνωσαν το κλείσιμο των καταστημάτων ημέρα Παρασκευή. Εμείς, όμως, είχαμε προμηθευτεί προϊόντα για το Σαββατοκύριακο, τα οποία τελικά τα πετάξαμε. Μας παίρνουν τηλέφωνο κάποιοι και μας ζητούν για το Πάσχα ένα κιλό παϊδάκια και λίγο κρέας σούβλας. Ο κόσμος δεν έχει λεφτά. Η μόνη επιλογή μας είναι να δουλέψουμε με πακέτο. Ούτε delivery δεν μπορούμε να κάνουμε σε διπλανές περιοχές όπως π.χ. το Πόρτο Ράφτη ή το Λαγονήσι λόγω των περιορισμών στις μετακινήσεις».
Τους ίδιους προβληματισμούς έχει και έτερος πασίγνωστος εστιάτορας της περιοχής (σ.σ. θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του), του οποίου η ταβέρνα επίσης θα παραμείνει κλειστή. «Είμαστε ταβέρνα 3ης γενιάς, από το 1953. Πρώτη φορά βιώνουμε τέτοια τραγωδία. Πέρυσι τέτοια εποχή είχαμε δεχθεί 5.000 τηλεφωνήματα, τώρα δεν ξεπερούν τα 50. Δεν θα ρισκάρουμε την υγεία των πελατών, του προσωπικού και την δική μας για 20-30 αρνιά. Ο κόσμος θα έρξει να παραλάβει φαγητό συγκεκριμένες ώρες και είναι δύσκολο να αποφευχθεί ο συνωστισμός. Αλλωστε, εμείς όλα αυτά τα χρόνια έχουμε πελάτες κυρίως από την Αθήνα, οι οποίοι τώρα δεν μπορούν να έρθουν εδώ. Στα Μεσόγεια τα νοικοκυριά είναι μετρημένα και οι περισσότεροι θα μαγειρέψουν στο σπίτι τους. Το μεγάλο πρόβλημα για εμάς δεν είναι ότι θα χάσουμε την ″καλύτερη″ ημέρα της χρονιάς (από άποψη δουλειάς) αλλά ότι έχουμε εκκρεμότητες, επιταγές και δάνεια που ″τρέχουν″ την ώρα που δεν ξέρουμε πότε θα ορθοποδήσουμε».
Από τις ελάχιστες εξαιρέσεις στην περιοχή είναι η ταβέρνα της Ανθής Γκίκα, που το Μ. Σάββατο και την Κυριακή του Πάσχα θα ανοίξει τις πόρτες της για το - ελάχιστο λόγω συνθηκών - κοινό και μόνο για όσους προσέλθουν να παραλάβουν φαγητό σε πακέτο, αφού δυνατότητα για delivery δεν υπάρχει. «Από το 1954 που υπάρχει αυτή η επιχείρηση, δεν έχουμε αντιμετωπίσει ποτέ άλλοτε κάτι αντίστοιχο. Η ζήτηση δεν είναι μεγάλη. Οι παραγγελίες που έχουμε δεθχεί είναι από στάνταρ πελάτες, οι οποίοι μάλιστα μας ρωτούν προβληματισμένοι αν θα υπάρχει μεγάλη αναμονή και πώς θα τους εξυπηρετήσουμε με ασφάλεια. Επιλέξαμε να είμαστε ανοιχτοί κυρίως για ψυχολογικούς λόγους. Παλεύουμε για την δουλειά μας και την επιχείρησή μας».
Ανοικτές σχεδόν 6 στις 10 ταβέρνες για ελάχιστο κέρδος
Τα στοιχεία δείχνουν ότι περίπου έξι στις δέκα ταβέρνες και επιχειρήσεις εστίασης take away θα είναι ανοικτές την Κυριακή του Πάσχα, εκτιμά ο πρόεδρος της Ενωσης Εστιατορίων & Συναφών Αττικής (ΕΕΕΣΑ), Ιωάννης Δαβερώνης, με την ελπίδα ότι θα ρεφάρουν έστω ένα μικρό μέρος από την μεγάλη χασούρα.
«Παρατηρείται μια κινητοποίηση από τους εστιάτορες, οι οποίοι πάντως κινούνται πολύ διστακτικά και μεγάλες επιφυλάξεις. Υπάρχει πάντα ο φόβος μην ανακοινωθούν νέα ακόμη πιο αυστηρά μέτρα, όπως π.χ. καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας των οχημάτων την Κυριακή του Πάσχα, καθώς σε αυτό το σενάριο ό,τι ποσότητα προϊόντων ψωνίσουν θα τους μείνει στα χέρια και θα πάει χαμένη. Εξάλλου, οι παραγγελίες που δέχονται είναι περιορισμένες ενώ πολλά είναι τα εμπόδια τόσο για την παράδοση με πακέτο όσο και με delivery. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να τηρούνται όλα τα μέτρα υγιεινής ενώ δεν θέλουμε επουδενί να υπάρξουν φαινόμενα με ουρές και συνωστισμό έξω από καταστήματα εστίασης» επισημαίνει ο κ. Δαβερώνης.
«Εχουμε χάσει πολύ καλές ημέρες. Τα οικονομικά προβλήματα του κλάδου είναι πολύ μεγάλα» καταλήγει.