Το πρώτο βασικό βήμα έκανε χθες, Πέμπτη, η Ελλάδα στην πορεία προς την έξοδο από τα μνημόνια, αλλά και τη βιωσιμότητα του χρέους, με την απόφαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης κατά τη διάρκεια της ιστορικής πλέον συνεδρίασης του Eurogroup.
Μετά από ακόμα μια συνεδρίαση-θρίλερ, με τη Γερμανία να βάζει για ακόμα μια φορά εμπόδια της τελευταία στιγμής, οι θεσμοί κατέληξαν στο πλαίσιο διευθέτησης του χρέους, αλλά και στη λειτουργία της μεταμνημονιακής εποπτείας για την ελληνική οικονομία.
Μετά από μια μακρά περίοδο παρασκηνιακών διαπραγματεύσεων και σκληρής μάχης μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ η ελληνική οικονομία κατάφερε να αναδιαρθρώσει συνολικό χρέος σχεδόν 100 δισ. ευρώ.
Συγκεκριμένα, η ρύθμιση αφορά 96,6 δισ. ευρώ, ενώ η μείωση του επιτοκίου αφορά ακόμα 30 δισ ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι βελτιώνεται σημαντικά η εξυπηρέτηση του χρέους, καθιστώντας βραχυπρόθεσμα το χρέος βιώσιμο, χωρίς όμως να υπάρχει στο πλάνο το λεγόμενο «γαλλικό κλειδί».
Ταυτόχρονα, αποκτά ένα κεφαλαιακό απόθεμα («μαξιλαράκι»- ασφαλείας) 20δισ. ευρώ με το οποίο εξασφαλίζει την αποπληρωμή των δανειακών της υποχρεώσεων για τα επόμενα δύο χρόνια.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν θα επιχειρήσει να επιστρέψει ομαλά στις αγορές.
Ωστόσο, η ύπαρξη των 24 δισ. ευρώ θα αποτελέσουν μορφή εγγύησης για τις αγορές προκειμένου να εμπιστευτούν και πάλι την ελληνική οικονομία.
Στο «μαξιλαράκι» ασφαλείας αυτό υπάρχουν ήδη περί τα 11 δισ. ευρώ από τη δόση του Ιανουαρίου, τις προηγούμενες εκδόσεις ομολόγων και τα ταμειακά διαθέσιμα δημόσιων φορέων. Πλέον θα προστεθούν ακόμα 9,5 δισ ευρώ ώστε να μην υπάρχει καμία αμφιβολία από τις αγορές ότι η Ελλάδα θα μπορεί να ικανοποιεί τις υποχρεώσεις της ακόμα και μετά το τέλος των δανείων του Μνημονίου.
Η συμφωνία για το χρέος
Το τελικό σχέδιο είναι αποτέλεσμα ενός συμβιβασμού του Βερολίνου με το ΔΝΤ και των Ευρωπαίων οι οποίοι πίεζαν για μια πιο γενναία ρύθμιση.
Αν και η αρχική απαίτηση της Γερμανίας ήταν η επιμήκυνση του χρέους να μην ξεπερνά τα 3 χρόνια, την ώρα που το Ταμείο επέμενε για τουλάχιστον 15 χρόνια, οι θεσμοί κατέληξαν στα 10 χρόνια, με την Γερμανία να κάνει ξεκάθαρη υποχώρηση και τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να μπορεί να πει ότι κέρδισε περισσότερα από ότι περίμενε στη χθεσινή συνεδρίαση.
Η ρύθμιση αυτή αφορά δάνεια ύψους 96,6 δισ ευρώ που θα έπρεπε να αποπληρωθούν από το 2023 μέχρι και το 2043.
Η αποπληρωμή θα ξεκινήσει πλέον το 2033, ενώ η ετήσια επιβάρυνση για τους κρατικούς προϋπολογισμούς μειώνεται σε μέσα επίπεδα κατά περίπου 1,3 δισ. το χρόνο.
Πλέον οι θεσμοί θα ελέγξουν στο τέλος του 2032 την πορεία του ελληνικού χρέους και τότε θα αποφασίσουν εάν υπάρχει ανάγκη για περισσότερα μέτρα ελάφρυνσης ούτως ώστε να διασφαλιστεί ότι επιτυγχάνονται οι στόχοι για τις χρηματοδοτικές ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους.
Προϋπόθεση είναι να τηρείται το ευρωπαϊκό δημοσιονομικό πλαίσιο.
Ο γαλλικός μηχανισμός βγήκε - προς το παρόν- από το πλάνο των μέτρων, αλλά είναι ένα από τα ενδεχόμενα μελλοντικά μέτρα .
Η μετά-Μνημόνιο επιτήρηση
Η Ελλάδα θα βρίσκεται για τα επόμενα χρόνια σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, γεγονός που το τόνισαν όλοι οι εκπρόσωποι των θεσμών, προσθέτοντας ωστόσο ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για νέες δεσμεύσεις πέρα από όσες έχουν ήδη συμφωνηθεί στο πλαίσιο των τριών μνημονίων.
Όπως σημείωσε ο Πιέρ Μοσκοβισί η Ελλάδα αλλάζει σελίδα βγαίνει από την κρίση και δεν θέλουμε σε καμία περίπτωση η παρακολούθηση συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων να θυμίζει νέο μνημόνιο.
Μάλιστα το σχετικό κείμενο περιλαμβάνει έξι τομείς παρακολούθησης:
- Την δημοσιονομική διαχείριση
- Την κοινωνική πρόνοια
- Την εκκαθάριση των κόκκινων δανείων
- Την συνέχιση των αλλαγών που έγιναν στις αγορές εργασίας και προϊόντων
- Την πορεία των αποκρατικοποιήσεων
- Τις αλλαγές στην δημόσια διοίκηση
Ωστόσο, οι υπουργοί Οικονομικών έθεσαν συγκεκριμένα ορόσημα τα οποία θα συνδέονται με την πορεία υλοποίησης των συμφωνηθέντων.
Συγκεκριμένα, το Eurogroup τόνισε ότι τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους πρέπει να περιλαμβάνουν κίνητρα που θα διασφαλίζουν μια ισχυρή και συνεχή εφαρμογή των συμφωνημένων μεταρρυθμιστικών μέτρων του προγράμματος από την Ελλάδα.
Για να διασφαλιστεί η αξιοπιστία του πακέτου των μέτρων για το χρέος στην αγορά, οι δεσμεύσεις εφαρμογής πολιτικών που σχετίζονται με το πρόγραμμα θα συνδέονται με την επιστροφή των κερδών από το πρόγραμμα SMP και τη συμφωνία ANFA καθώς και από την κατάργηση της αύξησης του επιτοκιακού περιθωρίου ως το 2022 και την ορθή υλοποίηση τους θα ελέγχουν οι δανειστές με τους τρίμηνους ελέγχους για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.