Κατά τη διάρκεια του ενός έτους από την θανατηφόρο εισβολή στο Καπιτώλιο που είχε σκοπό να ανατρέψει τη δημοκρατία, εκατοντάδες υποστηρικτές του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, συνελήφθησαν και κατηγορήθηκαν για εγκλήματα που σχετίζονται με την παραβίαση του Καπιτωλίου των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου.
Μια επιτροπή στην Βουλή διερευνά επί του παρόντος πώς οργανώθηκαν οι υποστηρικτές του Τραμπ και ο ίδιος νιώθει όλο και περισσότερο την έντονη πίεση των ερευνών της. Αλλά ένα σκοτεινό μυστήριο παραμένει: Ποιος τοποθέτησε δύο θανατηφόρες βόμβες σε κεντρικές τοποθεσίες γύρω από την Ουάσιγκτον, το βράδυ πριν από την επίθεση;
Αυτή είναι μια ερώτηση που έθεσε το FBI πέρυσι, αλλά μέχρι στιγμής -τουλάχιστον δημοσίως- δεν έχει βρει την απάντηση.
Χρονοδιακόπτης 20 λεπτών
Η πρώτη βόμβα βρέθηκε από καθαρή τύχη. Ήταν απόγευμα της 6ης Ιανουαρίου, λίγες ώρες πριν οι χιλιάδες υποστηρικτές του Τραμπ κατακλύσουν το Καπιτώλιο και εκατοντάδες άλλοι παραβιάσουν τις πόρτες του. Η Καρλίν Γάνγκερ, κάτοικος της Ουάσιγκτον, κρατούσε ένα πουλόβερ βαμμένο με κρασί έξω από το πλυσταριό της όταν παρατήρησε ένα μεταλλικό αντικείμενο δίπλα στον κάδο απορριμμάτων έξω από το Εθνικό Αρχηγείο των Ρεπουμπλικανών.
«Απλώς το κοιτούσα επίμονα και έλεγα, «Εντάξει, είναι σίγουρα κάτι μεταλλικό»», είχε πει η Γάνγκερ στο Insider τον Οκτώβριο. «Αλλά υπήρχαν κάτι σαν καλώδια συνδεδεμένα σε αυτό και ένα χρονόμετρο. Δεν ήταν αμέσως προφανές το τι κοίταζα».
Η συσκευή ήταν μια βόμβα, κατασκευασμένη από σωλήνα γαλβανισμένου χάλυβα με μαύρη εκρηκτική σκόνη μέσα. Στο μπροστινό μέρος του σωλήνα, ένα χρονόμετρο κουζίνας με ένα συνδετήρα κολλημένο στη λαβή ήταν στερεωμένο πάνω του σαν κάποιου είδους ύπουλη εφεύρεση του ΜακΓκάιβερ. Ο χρονοδιακόπτης ήταν ρυθμισμένος στα 20 λεπτά, θυμάται η Γάνγκερ.
Η Γάνγκερ ειδοποίησε γρήγορα έναν φύλακα.
«Όταν ήρθε, έσκυψε και απλά είπε, «Σκατά, είναι βόμβα.» Και είπα, «Το ήξερα, το ήξερα», λέει στο Insider.
Λίγο μετά την ανακάλυψή της, η αστυνομία βρήκε άλλη μια συσκευή: μια βόμβα έξω από τα κεντρικά γραφεία της Δημοκρατικής Εθνικής Συνέλευσης.
Οι πυροτεχνουργοί απενεργοποίησαν και τις δυο συσκευές την ίδια στιγμή που ένας βίαιος όχλος, υποστηρικτές του Τραμπ, κατέβαινε προς στο Καπιτώλιο.
Ο άγνωστος ύποπτος
Πλάνα από κάμερα ασφαλείας κατέγραψαν τις πιο καθαρές εικόνες του υπόπτου, ο οποίος τοποθέτησε τις βόμβες τις πρώτες βραδινές ώρες της 5ης Ιανουαρίου. Οι εικόνες που έδωσε στη δημοσιότητα το FBI δείχνουν το άτομο να φορά ένα γκρι φούτερ με κουκούλα, γάντια, μάσκα και ένα ζευγάρι ανοιχτόχρωμα γκρι παπούτσια Nike Air Max Speed Turf με κίτρινο λογότυπο. Ο ύποπτος κουβαλούσε επίσης ένα σακίδιο το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά των βομβών.
Το FBI, το οποίο δήλωσε ότι δεν πιστεύει ότι το άτομο προέρχεται από την περιοχή της Ουάσιγκτον, έχει εξετάσει περισσότερα από 23.000 αρχεία βίντεο και έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 800 συνεντεύξεις. Η τελευταία ενημέρωση της υπηρεσίας για τον ύποπτο ήταν τον Σεπτέμβριο, όταν κυκλοφόρησε έναν εικονικό χάρτη που έδειχνε τη διαδρομή που είχε ακολουθήσει ο ύποπτος μαζί με περισσότερα βίντεο από κάμερες ασφαλείας.
Ο Μπάρι Μπλακ, ένας συνταξιούχος ειδικός πράκτορας του FBI που βοήθησε στη εξιχνίαση της βομβιστικής επίθεσης στην Οκλαχόμα Σίτι το 1995, είπε στη HuffPost ότι δεν χρειάζεται ένας έμπειρος κατασκευαστής βομβών για να συνδυάσει τα εξαρτήματα μιας βόμβας σωλήνα.
«Οι βόμβες σωλήνα είναι ο πιο κοινός τύπος αυτοσχέδιου εκρηκτικού μηχανισμού που συναντάται στις ΗΠΑ, λέει ο Μπλακ, ο οποίος εργαζόταν στο FBI επί 31 χρόνια. «Είναι θανατηφόρα, αλλά τα συστατικά της είναι σχετικά εύκολο να αποκτηθούν».
Δεν χρειάζεται να υπάρχει «κανένα είδος ολοκληρωμένου κυκλώματος υψηλής ταχύτητας» για να δημιουργηθεί ένα δυνητικά θανατηφόρο εκρηκτικό, λέει ο Μπλακ.
Το σχέδιο αντιπερισπασμού «δούλεψε»
Ενώ ακόμα δεν είναι γνωστό το άμεσο κίνητρο των βομβιστών, αυτό που είναι γνωστό είναι ότι στις 6 Ιανουαρίου οι αστυνομικοί πόροι είχαν απομακρυνθεί από το Καπιτώλιο για να ανταποκριθούν στις βόμβες που είχαν τοποθετηθεί μακριά και έτσι πολλοί δεν βρίσκονταν στην επίθεση στο Καπιτώλιο καθώς αυτή εκτυλισσόταν.
Ο αρχηγός της αστυνομίας του Καπιτωλίου των ΗΠΑ, Στίβεν Σουντ, κατέθεσε ενώπιον του Κογκρέσου νωρίτερα το 2021 και είχε να πει πολλά.
«Είχαμε να αντιμετωπίσουμε δύο βόμβες που είχαν τοποθετηθεί ακριβώς στην άκρη της περιμέτρου μας για να αντλήσουν, όπως υποπτεύομαι, αστυνομικούς πόρους», λέει ο Σουντ στους νομοθέτες. «Νομίζω ότι υπήρξε προμελετημένος συντονισμός σε αυτήν την επίθεση».
Κατά τη διάρκεια μιας ακρόασης της Επιτροπής Εποπτείας της Βουλής τον Μάιο, ο Γενικός Επιθεωρητής της Αστυνομίας του Καπιτωλίου, Μάικλ Μπόλτον, είπε ότι όταν ανακαλύφθηκαν οι βόμβες το πρωί της 6ης Ιανουαρίου, τρεις ομάδες έφυγαν για να ερευνήσουν το περιστατικό, αφήνοντας μόνο μία ομάδα υπεύθυνη για την προστασία του Καπιτωλίου.
«Αν αυτές οι βόμβες προορίζονταν για αντιπερισπασμό, τότε το πέτυχαν», κατέθεσε ο Μπόλτον.
Περισσότεροι από 140 αξιωματικοί τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια της επίθεσης στο Καπιτώλιο και πέθαναν πέντε άνθρωποι. Τέσσερις άλλοι αστυνομικοί που ενεπλάκησαν στην επίθεση αργότερα, αυτοκτόνησαν.
«Τραβώντας κλωστές από ένα πουλόβερ»
Ο Μπλακ, ο πρώην ειδικός πράκτορας του FBI και πυροτεχνουργός, ο οποίος τώρα είναι επίκουρος δάσκαλος στο Ινστιτούτο Εγκληματολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Οκλαχόμα, τόνισε την υπομονή στην διαδικασία εύρεσης ενός υπόπτου
«Υπάρχει ένα φαινόμενο που ονομάζεται «φαινόμενο CSI», όταν οι περισσότεροι δηλαδή, που παρακολουθούν εκπομπές εγκλήματος όπου ο ύποπτος πιάνεται σε μία ώρα, πιστεύουν ότι αυτό συμβαίνει και στην πραγματικότητα, λέει ο Μπλακ στην HuffPost. «Και απλά δεν είναι έτσι στην πραγματική ζωή».
Αντίθετα, οι ερευνητές πρέπει να εξετάσουν τα ιατροδικαστικά στοιχεία, όπως τις ίδιες τις συσκευές της βόμβας, μαζί με πλάνα κάμερας, συνεντεύξεις μαρτύρων και καταθέσεις.
«Μπορείτε να φανταστείτε τον όγκο των πληροφοριών που συλλέγονται σε μια περίπτωση όπως αυτή, και τον χρόνο που χρειάζονται οι πράκτορες για να τις εξετάσουν όλες, να συνδέσουν τις κουκκίδες και να περιμένουν αυτή τη μία, ίσως μικρή, πληροφορία να έρθει», λέει ο Μπλακ. «Το θεωρώ σαν να τραβάς κλωστές από ένα πουλόβερ: τελικά βρίσκεις αυτήν την κλωστή που μπορεί να ξετυλίξει το πουλόβερ, αλλά χρειάζεται χρόνο».
Ο Μπλακ λέει ότι πιστεύει ότι είναι απλώς θέμα χρόνου, και δεν υπάρχει εάν, στην σύλληψη του υπόπτου.
«Υπάρχουν πολλοί παράμετροι σε μια έρευνα όπως αυτή, αλλά η εύρεση του υπεύθυνου είναι το κλειδί και είμαι βέβαιος ότι με την πάροδο του χρόνου αυτό θα συμβεί», λέει.
Το FBI προσφέρει ανταμοιβή 100.000 δολαρίων για όποια πληροφορία οδηγήσει στον εντοπισμό του υπόπτου για τις βόμβες. Ζητούν από τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν με το FBI ή να υποβάλουν συμβουλές στο διαδίκτυο στη διεύθυνση tips.fbi.gov. Οι συμβουλές μπορούν να υποβληθούν ανώνυμα.