Είναι ένας από τους ελάχιστους καταρράκτες της Αττικής που έχουν νερό όλο το χρόνο, ενώ - ανάλογα με τις βροχές - ο καταρράκτης αλλάζει μορφή. Τι κι αν το φυσικό περιβάλλον έχει υποστεί μεγάλη καταστροφή; Ο καταρράκτης Βαλανάρη αποτελεί μια υπέροχη επιλογή για αναψυχή κοντά στην Αθήνα, αλλά και έναν ιδανικό τόπο για βόλτα στη φύση με παιδιά που δεν απέχει περισσότερο από 25 λεπτά από την πόλη. Βρίσκεται στην περιοχή του Ντράφι, νότια της Πεντέλης, λίγα μέτρα κάτω από την Λεωφόρο Αχαιών. Στη μέση περίπου της μεγάλης ευθείας της λεωφόρου ξεκινάει ένας μικρός, κατηφορικός χωματόδρομος που μετά από 100 μέτρα καταλήγει στον καταρράκτη.
Μια από τις τελευταίες άγριες ρεματιές που βρίσκονται κοντά στην Αθήνα.
Το ρέμα του Βαλανάρη είναι μια από τις τελευταίες άγριες ρεματιές που βρίσκονται κοντά στην Αθήνα. Είναι επίσης γνωστό ως Λυκόρεμα, Βαθύρεμα και Μεγάλο Ρέμα. Η ονομασία Βαλανάρης αποδίδεται στο δάσος των βελανιδιών που κυριαρχούσε κάποτε στους γύρω λόφους. Το ρέμα ξεκινάει από τα υψώματα της Μαυρηνόρας στη νότια Πεντέλη, κινείται αρχικά νότια και στη συνέχεια φεύγει ανατολικά όπου δημιουργεί το ρέμα της Ραφήνας σε μια διαδρομή 16 περίπου χιλιομέτρων. Στο μέσο της διαδρομής του, στο ύψος του Ντράφι δημιουργεί έναν καταρράκτη, ύψους 6 μέτρων, από τους ελάχιστους της Αττικής. Το ρέμα έχει νερό όλο τον χρόνο, ενώ ανάλογα με τις βροχές ο καταρράκτης αλλάζει μορφή. Όταν τα νερά λιγοστεύουν δημιουργούνται δύο δίδυμοι καταρράκτες, ενώ όταν βρέχει πολύ, το ρέμα μετατρέπεται σε δυνατό χείμαρρο. Από την πάνω μεριά του καταρράκτη υπάρχει μια μικρή λούτσα, ενώ αμέσως μετά ακολουθεί ένα ωραίο φαράγγι. Γεωλογικά στην περιοχή επικρατούν μεικτά στρώματα κροκαλοπαγών, ψαμμιτών, μαργών και ερυθρών πηλών. Οι συνεχείς φωτιές που ξεσπάνε σχεδόν κάθε χρόνο στην Ανατολική Αττική, έχουν μετατρέψει την περιοχή από δασώδη σε θαμνώδη. Παρόλα αυτά, λόγω της μόνιμης παρουσίας του νερού, το ρέμα προσελκύει πολλά άγρια ζώα.
Πως άλλαξαν οι πυρκαγιές τον τόπο
Πριν από τις μεγάλες καταστροφικές πυρκαγιές στην περιοχή υπήρχαν πλατάνια και πεύκα. Τώρα πλέον στους γύρω λόφους συναντά κανείς σκίνα, πουρνάρια, φλόμους και διάφορους μικρούς θάμνους. Στην κοίτη υπάρχουν ακόμα λίγα μικρά πλατάνια, αλλά και πικροδάφνες, λυγαριές, μικρές ιτιές και συστάδες καλαμιών. Στα κάθετα βράχια του μικρού φαραγγιού φυτρώνουν συκιές. Η χλωρίδα περιλαμβάνει είδη που συναντά κανείς και στη Πεντέλη. Τα πιο σημαντικά φυτά από αυτά είναι το Tussilago farfara, το Cerinthe major, η ίριδες Iris attica και Ι. tuberosus, η κενταύρια Centaurea attica, η Alkanna tinctoria, η Onobrychis ebenoides, η ευφόρβια Euphorbia acanthothamnos, η Globularia alypum, το Ornithogalum comosum, ο Tragopogon porrifolius και οι ορχιδέες Orchis italica, Himantoglossum robertianum, Ophrys calocaerina, Ο. Ophrys ferrum equinum και O. sicula.
Ορνιθοπανίδα
Πολύ σημαντικός είναι ο Βαλανάρης για την ορνιθοπανίδα. Μέσα στο φαράγγι έχει παρατηρηθεί η παρουσία του ακτίτη, ενώ στα κάθετα βράχια συχνάζουν βραχοκιρκίνεζα. Άλλα πουλιά της περιοχής είναι τα ξεφτέρια, οι κουκουβάγιες, οι πέρδικες, τα μπεκατσίνια, οι τσαλαπετεινοί, οι μαυροτσιροβάκοι, οι μαυροσκούφηδες, τα σπιτοχελίδονα, τα σταβλοχελίδονα, οι σταχτάρες, οι κορυδαλλοί, οι λευκοσουσουράδες, οι κιτρινοσουσουράδες, οι κοκκινολαίμηδες, τα σπάνια κουφαηδόνια, οι φοινίκουροι, οι μαυρολαίμηδες, οι κοκκινοκεφαλάδες, οι καρδερίνες, οι φλώροι και τα φρυγανοτσίχλονα. Κοντά στα νερά του Βαλανάρη ζούνε φρύνοι, πρασινόφρυνοι και βαλκανοβάτραχοι, ενώ συχνή είναι η παρουσία της κρασπεδοχελώνας και της μεσογειακής χελώνας. Άλλα είδη της ερπετοπανίδας είναι ο αβλέφαρος, το λιακόνι, το σιλιβούτι, η τρανόσαυρα, η δεντρογαλιά, ο λαφίτης, το σπιτόφιδο και το νερόφιδο. Από τα θηλαστικά ζουν, ακόμα και στις μέρες μας, αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, σκατζόχοιροι και πολλές νυχτερίδες.
Με πληροφορίες από: naturagraeca.com
Φωτογραφίες: Eurokinissi