Το υπό ανάγνωση κείμενο είναι αποτέλεσμα πλήθους συζητήσεων, παραπόνων και αποριών που έχω λάβει από φίλους, συγγενείς και γνωστούς σχετικά με τις τηλεφωνικές, κατά κύριο λόγο, οχλήσεις από άγνωστους σε εμάς αριθμούς, οι οποίες αποσκοπούν στην προώθηση/διαφήμιση υπηρεσιών και προϊόντων.
Μα που βρήκαν τον αριθμό μου, ρωτούν πολλοί;
Πώς μπορώ να προστατευθώ, ρωτούν οι περισσότεροι;
Και κάπου εκεί συνειδητοποιώ για ακόμα μία φορά την έλλειψη ενημέρωσης που κυριαρχεί στη χώρα μας αναφορικά με τους τρόπους προστασίας που έχει στη φαρέτρα του ένας πολίτης όταν παραβιάζονται τα δικαιώματά του. Από τις τηλεφωνικές οχλήσεις και τη μη ζητηθείσα επικοινωνία, μέχρι την αγένεια, την άρνηση εξυπηρέτησης και παροχής πληροφοριών και γενικώς την ανείπωτη ταλαιπωρία που υφιστάμεθα όλοι μας σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής μας ως διοικουμένων.
Το κουτί της Πανδώρας!
Πολλά τα ζητήματα και περιορισμένος ο χώρος που μου δίδεται για να μπορέσω να τα αναλύσω!
Ας περιοριστούμε λοιπόν σε αυτό το κείμενο στο ζήτημα της μη ζητηθείσας επικοινωνίας.
Μπορούμε, κατ΄αρχάς, να το αντιμετωπίσουμε;
Η απάντηση είναι βεβαίως θετική, καθώς τόσο ο Ευρωπαίος όσο και ο Έλληνας νομοθέτης έχουν προνοήσει για την προστασία μας.
Με το Ν. 3471/2006 ενσωματώθηκε στην ελληνική έννομη τάξη η Οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2002 σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (έχει δε ήδη τροποποιηθεί με την Οδηγία 2009/136/ΕΚ).
Το άρθρο 11 του Ν. 3471/2006, όπως σήμερα ισχύει μετά τις προσθήκες/τροποποιήσεις των Ν. 3917.2011 και 4070/2012, ορίζει, μεταξύ άλλων, ρητώς τα κάτωθι:
«1. Η χρησιμοποίηση αυτόματων συστημάτων κλήσης, ιδίως με χρήση συσκευών τηλεομοιοτυπίας (φαξ) ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, και γενικότερα η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών επικοινωνιών με οποιοδήποτε μέσο ηλεκτρονικής επικοινωνίας, (με ή) χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης προϊόντων ή υπηρεσιών και για κάθε είδους διαφημιστικούς σκοπούς, επιτρέπεται μόνο αν ο συνδρομητής συγκατατεθεί εκ των προτέρων ρητώς.
2. Δεν επιτρέπεται η πραγματοποίηση μη ζητηθεισών επικοινωνιών με ανθρώπινη παρέμβαση (κλήσεων) για τους ανωτέρω σκοπούς, εφόσον ο συνδρομητής έχει δηλώσει προς τον φορέα παροχής της διαθέσιμης στο κοινό υπηρεσίας, ότι δεν επιθυμεί γενικώς να δέχεται τέτοιες κλήσεις.
Ο φορέας υποχρεούται να καταχωρίζει δωρεάν τις δηλώσεις αυτές σε ειδικό κατάλογο συνδρομητών, ο οποίος είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου.[…]».
Όπως παρατηρούμε λοιπόν, πέραν από τον κανόνα της προηγούμενης συγκατάθεσης, ο νόμος προβλέπει ρητώς τη δημιουργία Μητρώου («opt out») σε κάθε πάροχο υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών, στο οποίο κάθε ενδιαφερόμενος δηλώνει ότι δεν επιθυμεί να λαμβάνει τηλεφωνικές κλήσεις για απευθείας εμπορική προώθηση.
Πρόκειται για ένα Δημόσιο Μητρώο που επιτελεί δημόσιο σκοπό και στο οποίο έχει πρόσβαση όποιος ενδιαφέρεται να το χρησιμοποιήσει για απευθείας εμπορική προώθηση.
Το Μητρώο αυτό αφορά ακόμα και τους ίδιους τους παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Εταιρείες ή ιδιώτες που ενδιαφέρονται να προχωρήσουν σε προωθητικές/διαφημιστικές ενέργειες οφείλουν να λαμβάνουν γνώση των επικαιροποιημένων αντιγράφων των Μητρώων του άρθρου 11 ν. 3471/2006 που τηρούνται στο σύστημα των παρόχων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών με περιθώριο ενημέρωσης τριάντα ημερών.
Ο χρόνος αυτός των τριάντα ημερών κρίνεται απαραίτητος, ώστε να έχουν τη δυνατότητα οι υπεύθυνοι επεξεργασίας να επεξεργαστούν τα μητρώα, λαμβάνοντας υπόψη τις αντικειμενικές δυσκολίες συγκέντρωσης από όλους τους παρόχους διαφορετικών αρχείων μητρώων “opt-out”, τα οποία πολλές φορές έχουν διαφορετικό μορφότυπο, ως και το γεγονός ότι δεν είναι δυνατόν ο εκάστοτε υπεύθυνος επεξεργασίας να προβαίνει σε καθημερινές ενημερώσεις, καθώς κάτι τέτοιο θα προκαλούσε υπερβολικό φόρτο τόσο σε αυτόν όσο και στους παρόχους.
Από την άλλη πλευρά, υπέρβαση των τριάντα ημερών οδηγεί σε υπερβολική καθυστέρηση ικανοποίησης του αιτήματος αντίρρησης. Συνεπώς, oι υπεύθυνοι επεξεργασίας θα πρέπει να εφαρμόζουν κατάλληλες διαδικασίες για να εξασφαλίζεται το ανωτέρω τριακονθήμερο, συνυπολογίζοντας κάθε είδους καθυστέρηση. Μετά το πέρας των τριάντα ημερών από την καταχώρηση αυτής της δήλωσης ειδικής αντίρρησης από έκαστο εξ ημών, κανένα νομικό ή φυσικό πρόσωπο δεν νομιμοποιείται να μας οχλήσει για οποιονδήποτε διαφημιστικό ή προωθητικό λόγο (Ειρ. Περ. 19/2020).
Όσον αφορά στα αιτήματα που απευθύνονται στον ίδιον τον υπεύθυνο επεξεργασίας, ως έκφραση ειδικής αντίρρησης βάσει του άρθρου 13 ν. 2472/1997, καθώς σε αυτά δεν υπεισέρχονται καθυστερήσεις λόγω λήψης στοιχείων από τρίτους, η ικανοποίησή τους θα πρέπει να είναι σύμφωνη με το ανωτέρω άρθρο, ήτοι δεν θα πρέπει να υπερβαίνει σε καμία περίπτωση τις δεκαπέντε (15) ημέρες, όπως ορίζει η ανωτέρω διάταξη (ιδανικά βέβαια, η ικανοποίησή του θα πρέπει να γίνεται αμέσως).
Σε κάθε περίπτωση, για τις αυτοματοποιημένες κλήσεις (ήτοι τις κλήσεις χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση) απαιτείται, όπως ρητά επιτάσσει το άρθρο 11 παρ. 1 ν. 3471/2006, η προηγούμενη συγκατάθεση των συνδρομητών −ακόμα και αν οι αριθμοί αυτοί δεν έχουν καταχωρηθεί στο μητρώο “opt-out” του παρόχου τους (Ειρ. Περ. 19/2020).
Σημειωτέων ότι σε περίπτωση διενέργειας τηλεφωνικών προωθητικών/διαφημιστικών κλήσεων σε πολίτες, οι οποίοι έχουν ζητήσει από τον τηλεφωνικό τους πάροχο την εγγραφή τους στο ειδικό μητρώο του άρθρου 11 του Ν. 3471/2006 (opt out), μπορεί ο πολίτης να προχωρήσει σε καταγγελία στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, η οποία αφού την εξετάσει και εφόσον αυτή αποδεικνύεται επαρκώς, επιβάλει πρόστιμα στην εμπλεκόμενη διαφημιστική εταιρεία.
Αναλόγως, βεβαίως, της περιουσιακής ή ηθικής βλάβης που έχει προκληθεί και προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία της πληροφοριακής αυτοδιάθεσης και ιδιωτικότητας του φυσικού προσώπου και η ελεύθερη κυκλοφορία (συλλογή -μετάδοση-χρήση) των προσωπικών πληροφοριών που αφορούν το φυσικό πρόσωπο, υπάρχει πάντα η επιλογή της προσφυγής στην δικαιοσύνη και η διεκδίκηση χρηματικών αποζημιώσεων.
Κατωτέρω παρατίθενται οι σύνδεσμοι των ιστοσελίδων των παρόχων υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών στη χώρα μας, προκειμένου οποιοσδήποτε επιθυμεί να αιτηθεί την εγγραφή του στο Ειδικό Μητρώο Συνδρομητών του άρθρου 11 Ν. 3471/2006:
cosmote: [https://www.cosmote.gr/cs/cosmote/gr/mhtrwo_11.html]
vodafone: [https://www.vodafone.gr/vodafone-ellados/arthra/mitroo-arthrou-11/]
wind: [https://www.wind.gr/gr/wind/oroi/mitroo-arthrou-11/?d=null&locale=el_GR]
forthnet-nova : https://nova.gr/eksipiretisi-pelatwn/asfaleia/eidikos-katalogos-arthrou-11-n-3471-2006