Η Έντα Ελάλ ετοιμάζει σορούς για ταφή σύμφωνα με το τελετουργικό που υπαγορεύει το Ισλάμ σχεδόν τη μισή της ζωή. Αλλά, όπως λέει, η δουλειά της ως «γκασάλ» στην Τουρκία δεν ήταν ποτέ πιο δύσκολη από ό,τι την περίοδο της πανδημίας κορονοϊού, οπότε τα άψυχα κορμιά ανθρώπων κατέκλυσαν το χώρο όπου εργάζεται ενώ υπήρχε πάντα ο φόρος του COVID-19.
Η Ελάλ, 36 ετών, λέει ότι η αίσθηση του πνευματικού καθήκοντος τη βοήθησε να συνεχίσει να πραγματοποιεί το προβλεπόμενο τελετουργικό του τέλους της ζωής, παρά την εξάντληση και τον φόβο ενώ και η ίδια αρρώστησε με COVID-19 πέρυσι.
Σύμφωνα με το τελετουργικό, οι γκασάλ προσεύχονται ενώ πλένουν το σώμα, και στη συνέχεια το τυλίγουν σε ένα λευκό σάβανο, λίγο πριν από την ταφή. Οι σοροί φτάνουν από τα νοσοκομεία ή τα σπίτια σε έναν ειδικό χώρο όπου οι άνδρες πλένουν τα ανδρικά σώματα και οι γυναίκες τα γυναικεία.
«Είμαι γκάσαλ επί 16 χρόνια. Δεν έχω ξαναδεί τόσους νεκρούς μαζί. Ποτέ δεν έχω πλύνει τόσα πτώματα σε μια μέρα. Ήμασταν εξαντλημένοι», λέει η Ελάλ.
«Πιστέψτε με, το να κολλήσετε COVID-19 ήταν πιο δύσκολο από το να πλύνετε κάποιον που πέθανε από τον COVID-19».
Η ίδια όταν αρρώστησε, έλαβε θεραπεία για αρκετό καιρό καθώς φοβόταν πως εάν βγει έξω μπορεί να μολυνθεί ξανά ενώ όπως είπε για την περιπέτεια της υγεία της, «δίνεις μια μάχη ζωής και θανάτου».
Η Κωνσταντινούπολη, η μεγαλύτερη πόλη της Τουρκίας με περίπου 16 εκατομμύρια κατοίκους, διαθέτει 243 γκασάλ που εργάζονται σε 16 ειδικούς χώρους προετοιμασίας των σορών τους οποίους διαχειρίζονται και χρηματοδοτούν οι δήμοι ενώ η υπηρεσία παρέχεται δωρεάν.
Η Ελάλ είπε ότι δύο γκασάλ πλένουν συνήθως πέντε σώματα κάθε μέρα, αν και ο αριθμός αυτός έφτανε τους 40 τις χειρότερες ημέρες της πανδημίας.
Οι ημερήσιοι θάνατοι από τον COVID-19 στην Τουρκία κορυφώθηκαν φτάνοντας σχεδόν τους 400 τον Μάιο του περασμένου έτους και τώρα κυμαίνονται λίγο κάτω από τους 200, ακόμη αν και τα κρούσματα βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ.
Ο Τζεϊχάν Τουντς, 45 ετών, επίσης γκασάλ, είπε ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του πανικοβλήθηκαν όταν άρχισε η πανδημία και συζήτησαν για το πώς μπορούν να συνεχίσουν τη δουλειά τους παραμένοντας ασφαλείς, αλλά συνέχισαν μόλις εγκρίθηκαν νέα προστατευτικά μέτρα.
«Είναι θέμα καρδιάς», είπε ο Τούντς, ο οποίος έχει κάνει αυτή τη δουλειά εδώ και πέντε χρόνια.
Οι γκασάλ πληρώνονται από το δήμο αλλά οι Ελάλ και Τουντς σχολίασαν ότι η δουλειά τους είναι περισσότερο ένα λειτούργημα, μια πράξη ευθύνης και δεν την αντιλαμβάνονται ως πηγή εισοδήματος.
«Προσπαθούμε να το δούμε αυτό όχι από την πλευρά των οικονομικών απολαβών και της δουλειάς, αλλά μάλλον από αυτή του θρησκευτικού καθήκοντος», υποστήριξε η Ελάλ.
Όπως λέει, ο πατέρας και ο σύζυγός της δεν υποστήριξαν αρχικά την απόφασή της να γίνει γκασάλ σε ηλικία 17 ετών. Τώρα όμως η οικογένεια είναι το μεγαλύτερο ηθικό της στήριγμα.
«Ποτέ δεν μετάνιωσα που διάλεξα αυτή τη δουλειά γιατί η προετοιμασία του σώματος του νεκρού είναι η τελευταία υπηρεσία που προσφέρουμε σε έναν άνθρωπο. Η πίστη και το πνεύμα μου είναι ικανοποιημένα», είπε η Ελάλ, προσθέτοντας ότι το να είναι με κάποιον την «ύστατη στιγμή» την αποζημιώνει για όλες τις άλλες δυσκολίες.
