Σημαντικό γεγονός της βδομάδας που πέρασε υπήρξε η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία που συνοψίζεται στο εξής: αναστολή των ενταξιακών της Τουρκίας με αναβάθμιση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ ΕΕ-Τουρκίας μέσω της Τελωνειακής Ένωσης. Αυτό κατανόησαν όλοι στην ΕΕ, αλλά στην Κύπρο παρουσιάζεται αλλιώς. Ότι, δήθεν, η Έκθεση θέτει ως προϋπόθεση για αναβάθμιση των εμπορικών σχέσεων, την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Τέτοιο πράγμα δεν υπάρχει στην Έκθεση. Προφανώς, ξεκίνησαν τα επικοινωνιακά «πυροτεχνήματα» ενόψει εκλογών.
Ξεκαθαρίζουμε μερικά στοιχεία για όποιον θέλει να διακρίνει την πραγματικότητα από τα διάφορα «πυροτεχνήματα» παραπλάνησης:
α) Η Έκθεση εκφράζει την συλλογική πολιτική θέση του Ευρ. Κοινοβουλίου μέσω ενός συμβιβαστικού κειμένου που δεν έχει νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου συμμετέχουν οι επικεφαλείς των κυβερνήσεων.
β) Οι ενταξιακές της Τουρκίας διέπονται από το ”πλαίσιο διαπραγμάτευσης” ΕΕ-Τουρκίας που συνομολογήθηκε το 2005, όπου περιέχονται συγκεκριμένες υποχρεώσεις της για το κράτος δικαίου εντός Τουρκίας και υποχρεώσεις της προς την ΕΕ για την Κυπριακή Δημοκρατία. Αυτό αποτελεί απάντηση σε όσους για χρόνια ισχυρίζονται ότι «οι ενταξιακές της Τουρκίας παραχωρήθηκαν με αντάλλαγμα μια χειραψία». Άλλο ένα πυροτέχνημα παραπλάνησης.
(γ) Η Τουρκία παραβιάζει και τους δύο τομείς των υποχρεώσεων της, αλλά η Έκθεση συνδέει την αναστολή των ενταξιακών με την κατάλυση του κράτους δικαίου εντός Τουρκίας (με δυνατότητα επαναφοράς σε ενταξιακό καθεστώς), χωρίς προϋπόθεση την εκπλήρωση των υποχρεώσεων της Τουρκίας (πολιτικών και νομικών) προς την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά μόνο θέματα στο εσωτερικό της. Δεν τίθεται καν προϋπόθεση, η εκπλήρωση των νομικών υποχρεώσεών προς την Κυπριακή Δημοκρατία στο πλαίσιο της Τελωνειακής Ένωσης. Αντιθέτως, η Έκθεση προτείνει αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης Τουρκίας - ΕΕ, υιοθετώντας τη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Γιούνκερ), όπως επιζητεί η Κυβέρνηση Ερντογάν περιφρονώντας τις κυπρογενείς υποχρεώσεις της.
Στην Έκθεση περιλαμβάνονται διάφορες άλλες θετικές και αρνητικές αναφορές για την Κύπρο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχαν οι δύο διαφορετικές προτάσεις που τέθηκαν ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου, η μια για οριστικό τερματισμό των τουρκικών ενταξιακών και η άλλη για αναστολή (που τελικά επικράτησε). Με δεδομένο ότι η Έκθεση δεν έχει νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα, με δεδομένο την μη εκπλήρωση των τουρκικών υποχρεώσεων προς την Κύπρο και άλλων υποχρεώσεων, ο Πρόεδρος της Κύπρου καθίσταται ενδυναμωμένος εάν το Κοινοβούλιο είναι πιο προχωρημένο κατά της Τουρκίας. Αξιολογώντας λοιπόν όλα, ψήφισα υπέρ του τερματισμού των τουρκικών ενταξιακών, για λόγους συνέπειας, αξιοπιστίας και ενδυνάμωσης της Κύπρου. Πως ενδυνάμωσαν την Κύπρο όσοι διακήρυτταν για χρόνια ότι ”θα ενταφιάσουν τις ενταξιακές της Τουρκίας», αλλά στην κρίσιμη ώρα της καταμέτρησης εγκατέλειψαν τις διακηρυγμένες τους θέσεις;
Δυστυχώς, δεν τέθηκε για ψήφιση η πρότασή μου για επιβολή οικονομικών κυρώσεων (πέραν από την πλήρη διακοπή των προενταξιακών κεφαλαίων) και για εμπάργκο/απαγόρευση πώλησης όπλων στην Τουρκία. Δύσκολο εγχείρημα, αλλά έτσι ενδυναμώνεται η Κύπρος και όχι με … «πυροτεχνήματα».