Δεν είναι μυστικό ότι το άγχος, η απομόνωση και η αναστάτωση της ρουτίνας μας κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχουν επιπτώσεις στην υγεία μας - και τώρα μερικές από αυτές τις συνέπειες δίνουν το παρών στα ιατρεία.
Οσοι προσφέρουν υπηρεσίες υγείας συνειδητοποιούν ότι υπάρχει αύξηση των προβλημάτων υγείας ως άμεσο αποτέλεσμα της εποχής της πανδημίας.
«Η καθυστερημένη (ιατρική) φροντίδα μπορεί να έχει επιβλαβείς συνέπειες λόγω της επιδείνωσης της τρέχουσας κατάστασης που υποβόσκει, της απώλειας της ευκαιρίας να προλάβουμε μια νέα ή εξελισσόμενη ασθένεια σε πρώιμο στάδιο και της μη λήψης ιατρικής φροντίδας που μπορεί να μειώσει την πιθανότητα κάποιου να αναπτύξει μια ασθένεια», δηλώνει ο Βίμπιν Ρόι ιατρικός διευθυντής και γιατρός πρωτοβάθμιας περίθαλψης στην υπηρεσία τηλεθεραπείας Doctor on Demand.
Ποια ζητήματα υγείας αντιμετωπίζουν περισσότερο οι γιατροί τώρα και τι μπορούμε να κάνουμε γι′ αυτά εάν τα αντιμετωπίζουμε; Ακολουθεί ένας σύντομος οδηγός:
1. Ζητήματα όρασης
«Έχω δει σίγουρα μια αύξηση στην καταπόνηση των ματιών από την χρήση των ψηφιακών μέσων - ξηρά, κουρασμένα, πονεμένα, υγρά μάτια, θολή όραση και πονοκεφάλους - λόγω του αυξημένου χρόνου μπροστά σε smartphones, υπολογιστές και τηλεοράσεις σε ενήλικες και παιδιά ως αποτέλεσμα της εργασίας από το σπίτι και της τηλεκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της COVID-19 », δηλώνει η Τζένιφερ Γουέντερμαν οφθαλμίατρος στο Φόλσομ της Καλιφόρνια.
Για να το αντιμετωπίσουμε, προτείνει να ακολουθήσουμε τον κανόνα 20-20-20: «Κάθε 20 λεπτά υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας να παίρνουμε τα μάτια μας από την οθόνη και να κοιτάμε κάτι που απέχει τουλάχιστον 20 πόδια (6.09 μέτρα) για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα», εξηγεί.
«Θα πρέπει επίσης να μειώσουμε το επίπεδο φωτεινότητας ή να χρησιμοποιήσουμε την νυχτερινή λειτουργία στις οθόνες συσκευών για να μειώσουμε την έκταση του μπλε φωτός, ειδικά κατά τις βραδινές ώρες», προσθέτει.
2. Πόνοι στον αυχένα και στην πλάτη
«Ο πόνος στον αυχένα, την πλάτη και τον ώμο αποτελούν συχνά προβλήματα για πολλούς ανθρώπους που πέρασαν τον περασμένο χρόνο δουλεύοντας από σπίτι και το αυτοσχέδιο γραφείο τους - ή η έλλειψη αυτού - είναι συνήθως ο ένοχος», δηλώνει ο Μάικλ Ρίτσαρντσον, iατρός της Νέας Υόρκης στο One Medical. «Οι πάγκοι της κουζίνας, οι μαλακοί καναπέδες και ακόμη και τα κρεβάτια αποτέλεσαν για πολλούς ανθρώπους αυτοσχέδια γραφεία και τα αποτελέσματα του επαναλαμβανόμενου στρες που προκαλείται από την κακή στάση του σώματος αρχίζουν να ... δείχνουν τα δόντια τους ένα χρόνο αργότερα».
Εάν το αντιμετωπίζουμε αυτό, ο Ρίτσαρντσον συνιστά συχνό τέντωμα, των ώμων ανασηκώνοντας τους ώμους και, σε ορισμένες προχωρημένες περιπτώσεις, φυσικοθεραπεία.
Επιπλέον, «εάν δεν έχουμε σχέδια να επιστρέψουμε στο γραφείο, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να επενδύσουμε σε μια από αυτές τις φανταχτερές καρέκλες και τα μόνιμα γραφεία ή να ρυθμίσουμε (κατά τέτοιο τρόπο) το αυτοσχέδιο γραφείο μας ώστε να μειώσουμε το άγχος (που συσσωρεύεται) στους ώμους μας» προσθέτει ο Ρίτσαρντσον.
3. Υψηλή πίεση
Τα προβλήματα αρτηριακής πίεσης αυξάνονται επίσης, σύμφωνα με τον Ρίτσαρντσον. «Για μερικούς, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πανδημία τους εμπόδισε να δουν το γιατρό τους και να λάβουν πρωτοβάθμια φροντίδα. Για άλλους, αυτό οφείλεται στην κακή ποιότητα της διατροφής και στην έλλειψη άσκησης στη δουλειά τους από το σπίτι», λέει.
4. Διαβήτης και καρδιακές ασθένειες
Αυτές είναι περιπτώσεις που η Χιμαλί Πέιτελ, μια ασκούμενη στο Σαν Φρανσίσκο, βλέπει περισσότερο στην πρακτική της τελευταία. Η υπερβολική αύξηση βάρους, το άγχος και η αυξημένη χρήση αλκοόλ, σε συνδυασμό με τα ην χαμένη σωματική άσκηση μπορεί να θέσει τους ανθρώπους σε μεγαλύτερο κίνδυνο να μην προλάβουν να αντιμετωπίσουν σωστά και τα δύο αυτά προβλήματα, λέει η Πέιτελ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να κλείσουμε ραντεβού με το γιατρό μας για έλεγχο και να κάνουμε την κατάλληλη αιμοληψία το συντομότερο δυνατόν.
5. Ζητήματα ψυχικής υγείας όπως κατάθλιψη και διαταραχή μετατραυματικού στρες
«Βλέπουμε μια τεράστια αύξηση στο άγχος, την κατάθλιψη και τα αυξημένα συμπτώματα OCD [ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή] λόγω του COVID», εξηγεί η Υβέτ Βισκόντε, κλινική διευθύντρια της συμπεριφορικής υγείας στο Families Together of Orange County Community Health Center στην Καλιφόρνια.
Η Βισκόντε λέει ότι τα περισσότερα παιδιά και ηλικιωμένοι έχουν περισσότερα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης λόγω της αίσθησης της απομόνωσης (που ένιωσαν) τον τελευταίο χρόνο. «Οι γονείς αισθάνονται επίσης την πίεση να ωθήσουν [τα παιδιά τους με άγχος ή κατάθλιψη] να κάνουν όλη τη σχολική τους εργασία, καθώς οι ίδιοι προσπαθούν να ισορροπήσουν στη δική τους δουλειά», προσθέτει. «Έχουμε μια αυξημένη αίσθηση ότι οι άνθρωποι αισθάνονται καταβεβλημένοι και στη συνέχεια ασχολούνται με ώρες (με κάτι) ή (κάνουν) υποχρεωτικό καθαρισμό και απολύμανση».
Επιπλέον, οι άνθρωποι έχουν βιώσει διαταραχή μετατραυματικού στρες που σχετίζεται με πανδημία. Οι ειδικοί ονομάζουν αυτό το συγκεκριμένο τύπο «COVID PTSD». Ο Πολ Καλούστιαν, νευροχειρουργός πιστοποιημένος στην Καλιφόρνια, δηλώνει έχει δει COVID PTSD σε πολλούς ασθενείς - από εκείνους που είχαν τον ιό έως εκείνους που έχασαν ένα αγαπημένο τους στην πανδημία.
«Επιπρόσθετα, το άγχος του να μην είναι σε θέση κάποιος να βρεθεί στο νοσοκομείο με το αγαπημένο του πρόσωπο ενώ αρρωσταίνει ή πεθαίνει, έχει επιφέρει (χτύπημα ) σε πολλά εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», λέει. «Η κοινωνική απομόνωση, η απώλεια εισοδήματος, η εργασία από το σπίτι με τα παιδιά και η φροντίδα έχουν επίσης προκαλέσει ή συμβάλει σε αυτή τη διαταραχή του στρες».
Εάν αντιμετωπίζουμε προβλήματα ψυχικής υγείας, ας κλείσουμε ραντεβού με εξουσιοδοτημένο θεραπευτή (είτε διαδικτυακά είτε αυτοπροσώπως). Ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να μας βοηθήσει να διαχειριστούμε τα συμπτώματά μας.
6. Ραγισμένα δόντια, ανάγκη για σφραγίσματα και άλλα οδοντικά προβλήματα
«Εχω δει αύξηση ραγισμένων δοντιών, δόντια που χρειάζονται σφράγισμα και πόνο στη γνάθο από ασθενείς που αποφεύγουν τον οδοντίατρο», δηλώνει οι Τζέφρεϊ Σούλιτζερ, οδοντίατρος και επικεφαλής κλινικός υπάλληλος στο SmileDirectClub.
Ο ίδιος σημειώνει ότι αυτά τα ζητήματα οφείλονται στην έλλειψη στοματικής υγιεινής (με άλλα λόγια, το μη βούρτσισμα των δοντιών ή στην έλλειψη εφαρμογής του νήματος τακτικά), στα προϊόντα καπνού, την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και το άγχος. Γι ’αυτό είναι ζωτικής σημασίας να αρχίσουμε να δίνουμε ξανά προτεραιότητα στα ετήσια ραντεβού και τον καθαρισμό των δοντιών. Και αν δεν είμαστε αρκετά έτοιμοι να πάμε αυτοπροσώπως, «τα ραντεβού τηλεϊατρικής μπορούν να διασφαλίσουν ότι οι ασθενείς φροντίζουν τα δόντια τους σωστά από το σπίτι», λέει ο ίδιος.
7. Γυναικολογικά θέματα
Η Νατάλια Ε. Ντανίλιαντς, συνιδρύτρια του The Center for Innovative GYN Care στη Νέα Υόρκη, δηλώνει ότι εκατομμύρια γυναίκες που πάσχουν από σύνθετες γυναικολογικές παθήσεις, όπως η ενδομητρίωση και τα ινομυώματα, δεν έχουν λάβει τη φροντίδα που χρειάζονται τον τελευταίο χρόνο.
«Πολλές χειρουργικές επεμβάσεις για τη θεραπεία αυτών των παθήσεων θεωρήθηκαν ”εκλεκτικές” από τα νοσοκομεία και ακυρώθηκαν ως αποτέλεσμα (της πανδημίας)», αναφέρει η ίδια. «Η έγκαιρη θεραπεία είναι κρίσιμη και η καθυστέρηση της φροντίδας οδηγεί σε πιο σοβαρά συμπτώματα και περίπλοκες καταστάσεις με την πάροδο του χρόνου».
Ένας γιατρός μπορεί να μας βοηθήσει να λάβουμε την φροντίδα που χρειαζόμαστε και να προγραμματίσουμε μια χειρουργική επέμβαση. Ας τον προσεγγίσουμε το συντομότερο δυνατό, ειδικά εάν τα συμπτώματά μας έχουν επιδεινωθεί.
8. Απώλεια τριχώνΤο φθινόπωρο του 2020, οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης και οι δερματολόγοι άρχισαν να παρατηρούν σημαντική αύξηση του αριθμού των ανθρώπων, ιδίως των γυναικών, που ανέφεραν ότι τα μαλλιά τους πέφτουν σε τούφες», δηλώνει η Αλέξα Μπ. Κίμπαλ, Διευθύνουσα Σύμβουλος και Πρόεδρος Ιατρών Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ στο Beth Israel Deaconess Medical Center στη Βοστώνη και καθηγητής δερματολογίας στη Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Αυτό το φαινόμενο, που ονομάζεται «telogen effluvium», προκαλείται συνήθως από άγχος, ασθένεια ή εγκυμοσύνη. «Όταν συμβεί, τα εγγενή ”ρολόγια” μαλλιών συγχρονίζονται και οδηγούν σε απόρριψη, παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει σε άλλα θηλαστικά όταν αλλάζει η θερμοκρασία», προσθέτει.
Αν και τρομακτικό, η Κίμπαλ λέει ότι το πρόβλημα συνήθως παύει να υφίσταται από μόνο του. «Πρέπει να το περιμένουμε - ένας κύκλος ανάπτυξης μαλλιών απόρριψης και ανάπτυξης διαρκεί περίπου τέσσερις μήνες», εξηγεί. Αν όμως ανησυχούμε, ας κλείσουμε ραντεβού με γιατρό. Θα μπορούσε να υπάρχει μια υποκείμενη κατάσταση που μπορεί να αναφερθεί και να αντιμετωπιστεί.
9. Ακμή και άλλα δερματικά ζητήματα
Η διάγνωση του φαινομένου «Maskne» (σ.σ. προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων Mask+Acne κι αναφέρεται στην μάσκα προστασίας που μπορεί να εμφανίσει ακμή) που είναι ένας εντελώς καινούργιος όρος, έχει πλέον γίνει συνηθισμένο», δηλώνει η Γκεέτα Σαχ, πιστοποιημένη δερματολόγος με έδρα την Ουάσιγκτον.
Προσθέτει πώς η διασφάλιση ότι το δέρμα μας είναι καθαρό και ενυδατωμένο είναι πολύ σημαντικό όταν φοράμε μάσκα. «Ενθαρρύνω τους ασθενείς να πλένουν το πρόσωπό τους δύο φορές την ημέρα με απαλό καθαριστικό και μετά να χρησιμοποιούν ενυδατική ενυδατική κρέμα», εξηγεί.
Η ερυθρότητα του προσώπου και η ροδόχρους ακμή αυξήθηκαν επίσης. «Οι μάσκες μπορούν να προκαλέσουν πίεση στα μάγουλα το πηγούνι και τη μύτη, γεγονός που συμβάλλει στην αύξηση της ερυθρότητας, του αναψοκοκκινίσματος και των σπασμένων αιμοφόρων αγγείων», δηλώνει η Σαχ. Σημιεώνει, δε, ότι είναι σημαντικό να συνεχίσουμε να φοράμε αντηλιακό επειδή η έκθεση στον ήλιο μπορεί να επιδεινώσει την ερυθρότητα.
10. Κατάχρηση ουσιών
Ο Σ. Μόντι Γκχος, γιατρός με ειδικότητα στον εθισμό στον Καναδά, παρατηρεί αύξηση της κατάχρησης ουσιών (συγκεκριμένα αύξηση της κατάχρησης αλκοόλ).
«Άτομα που ήταν αρχικοί κοινωνικοί πότες αναφέρουν (πώς κάνουν) μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ σε σημείο που δεν μπορούν να σταματήσουν να πίνουν επειδή φοβούνται τα συμπτώματα στέρησης», δηλώνει ο ίδιος. Αναφέρει την απομόνωση, μια διαταραχή της εργασιακής ρουτίνας, το άγχος, την ανεργία και την έλλειψη καθημερινής δομής ως μερικούς από τους κοινούς κινητήριους παράγοντες (ως προς αυτό).
«Το κλειδί για την άμβλυνση αυτού είναι να αναγνωρίσουμε τη διαταραχή που προκαλεί η κατανάλωση αλκοόλ και να αναζητήσουμε υποστήριξη, συμπεριλαμβανομένων φαρμάκων, συμβουλευτικής και κοινωνικής υποστήριξης», δηλώνει ο ίδιος.
Πολλές ομάδες υποστήριξης αλκοόλ έχουν στραφεί σε διαδικτυακές πλατφόρμες, οι οποίες μπορούν να ωφελήσουν ειδικά για όσους ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν συναντήσεις στις δικές τους πόλεις ή να συναντήσουν άτομα που μπορεί να γνωρίζουν.
11. Καρκίνος
«Η πρακτική μας έχει σημειώσει αύξηση της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου από το Μάρτιο του 2020», δήλωσε ο Οστιν Γκάρζα, ιατρός στο Associates in Gastroenterology στο Κολοράντο Σπρινγκς, Κολοράντο.
Αυτός και οι συνάδελφοί του πιστεύουν ότι αυτό είναι άμεσο αποτέλεσμα της καθυστερημένης φροντίδας και του ελέγχου εξετάσεων αίματος, με τους ασθενείς να διστάζουν να ζητήσουν ιατρική βοήθεια λόγω των ανησυχιών για την COVID-19. Και οι γιατροί σημειώνουν ότι ήταν το ίδιο για άλλους καρκίνους σε γενικές γραμμές. Οι προληπτικές εξετάσεις, όπως κολονοσκόπηση και μαστογραφία, είναι το κλειδί.