Η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες (UNHCR) εκφράζει την βαθιά της ανησυχία για την έξοδο από το πρόγραμμα φιλοξενίας «Εστία» περίπου 9.000 αναγνωρισμένων προσφύγων που ξεκίνησε χθες, Δευτέρα (1 Ιουνίου), στην Ελλάδα.
Τους επόμενους μήνες, άλλοι 11.000 πρόσφυγες θα πρέπει να κάνουν την μετάβαση από τη βοήθεια για τους αιτούντες άσυλο στη γενική κοινωνική πρόνοια, παρόλο που κάποτε ήταν αναγνωρισμένοι ως πρόσφυγες από τις ελληνικές αρχές ασύλου.
Ο νέος νόμος που υιοθετήθηκε τον Μάρτιο του 2020 μειώνει την περίοδο χάριτος για τους αναγνωρισμένους πρόσφυγες από έξι μήνες σε 30 ημέρες για να πραγματοποιήσει μετάβαση από την οργανωμένη στέγαση και τη βασική στήριξη σε μια ανεξάρτητη διαβίωση.
Ο στόχος για τη διάθεση περισσότερων πόρων και χώρου για τους αιτούντες άσυλο είναι κατανοητός, από τη στιγμή που το σύστημα υποδοχής της Ελλάδας αντιμετωπίζει έλλειψη θέσεων, δήλωσε ο εκπρόσωπος της UNHCR, Αντρέι Μαχέτσικ, σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη την Τρίτη.
Οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες πρέπει να αδειάσουν τα τόσο απαραίτητα καταλύματα για τους αιτούντες άσυλο που περιμένουν συνωστισμένοι στις εγκαταστάσεις υποδοχής στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου. Πάνω από 31.000 γυναίκες, άνδρες και παιδιά ζουν σε πέντε νησιωτικά κέντρα υποδοχής με χωρητικότητα κάτω των 6.000.
Ωστόσο, η Υπατη Αρμοστεία έχει συνεχώς εκφράσει ανησυχίες ότι η βοήθεια για πολλούς αναγνωρισμένους πρόσφυγες λήγει πρόωρα, προτού αποκτήσουν αποτελεσματική πρόσβαση σε προγράμματα απασχόλησης και κοινωνικής πρόνοιας, όπως προβλέπεται από την ελληνική νομοθεσία. Επίσης, η Υπατη Αρμοστεία προτρέπει την Ελλάδα να αυξήσει την ικανότητα υποδοχής προσφύγων σε χώρους, διαμερίσματα, ξενοδοχεία και με μετρητά για κατάλυμα.
Αναγκάζοντας τους ανθρώπους αυτούς να εγκαταλείψουν τη διαμονή τους χωρίς δίχτυ προστασίας και μέτρα διασφάλισης της αυτονομίας τους, μπορεί να ωθήσει πολλούς στη φτώχεια και στο δρόμο, σύμφωνα με την UNHCR.
Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες αυτούς, τόνισε ο Μαχέτσικ, δεν έχουν κανονικό εισόδημα, πολλοί είναι οικογενειάρχες με παιδιά σχολικής ηλικίας, ανύπαντροι γονείς, επιζώντες της βίας και άλλοι με ειδικές ανάγκες. Η συνεχιζόμενη πανδημία του κορονοϊού και τα μέτρα για τη μείωση της εξάπλωσής της δημιουργούν πρόσθετες προκλήσεις περιορίζοντας την ικανότητα των προσφύγων να μετακινούνται και να βρίσκουν εργασία ή κατάλυμα.
Η μετατόπιση του προβλήματος από τα νησιά στην ηπειρωτική χώρα δεν είναι λύση, σύμφωνα την Υπατη Αρμοστεία, που προτρέπει τις αρχές να εφαρμόσουν μια σταδιακή προσέγγιση για την επέκταση της βοήθειας σε ευάλωτα άτομα που δεν μπορούν να φύγουν σε αυτό το στάδιο.
Η Υπατη Αρμοστεία έχει προτείνει συγκεκριμένα μέτρα στις ελληνικές αρχές και συνεργάζεται με την Κυβέρνηση για την προώθηση της αποτελεσματικής ένταξής τους.
Μεταξύ εκείνων που έχουν προγραμματιστεί να εγκαταλείψουν το κατάλυμά τους τώρα είναι 4.000 πρόσφυγες που επωφελούνταν από το σύστημα διαμονής «Εστία» που διαχειρίζεται η UNHCR , χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι κανόνες και οι δικαιούχοι του προγράμματος καθορίζονται από την ελληνική κυβέρνηση. Η Υπατη Αρμοστεία διευθύνει την «Εστία» σε όλη την Ελλάδα σε συνεργασία με δήμους και ΜΚΟ και έχουν γίνει σημαντικές κοινές προσπάθειες για την προώθηση της ένταξης και την ενδυνάμωση των προσφύγων να συμμετέχουν στην κοινωνική ζωή των κοινοτήτων που τους φιλοξενούν.
Η «Εστία» παρέχει ασφαλή και αξιοπρεπή στέγαση σε διαμερίσματα σε 22.700 αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες.
Την ίδια ώρα, η Υπατη Αρμοστεία καλωσορίζει το πρόγραμμα «Ηλίος», το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υλοποιείται από τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM) σε συντονισμό με τις ελληνικές αρχές. Το «Ηλιος» μπορεί να γεφυρώσει κρίσιμα κενά, αλλά απαιτείται ευελιξία για την κάλυψη μεγάλου αριθμού προσφύγων που εγκαταλείπουν τώρα το κατάλυμά τους.
«Είμαστε έτοιμοι να συνεχίσουμε να βοηθούμε την Ελλάδα να βρει λύσεις και να αντιμετωπίσουμε αυτήν την περίπλοκη κατάσταση και να διασφαλίσουμε ότι οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες θα λάβουν επαρκή υποστήριξη στη συνεχιζόμενη μετάβασή τους στην αυτονομία», κατέληξε ο Μαχέτσικ.