Κλίμα μεγάλης έντασης επικρατεί στη βορειοδυτική Συρία, μετά την επίθεση των δυνάμεων της συριακής κυβέρνησης την Πέμπτη, που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο 33 Τούρκων στρατιωτών, σε μια μεγάλη κλιμάκωση της σύγκρουσης- με τους νεκρούς Τούρκους στρατιωτικούς να ανέρχονται πλέον σε 54. Πρόκειται για τις χειρότερες απώλειες που έχει υποστεί ο τουρκικός στρατός από το 1993, όταν είχε λάβει χώρα πολύνεκρη επίθεση Κούρδων ανταρτών.
Η Τουρκία, η οποία υποστηρίζει τους Σύριους αντικαθεστωτικούς, ανέφερε πως έπληξε 200 στόχους των κυβερνητικών δυνάμεων σε αντίποινα, «εξουδετερώνοντας» 309 στρατιώτες. Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, είπε ότι η επίθεση έλαβε χώρα παρά τον συντονισμό με Ρώσους αξιωματούχους. Ο Τούρκος διευθυντής επικοινωνίας, Φαχρετίν Αλτούν, είπε ότι, στο πλαίσιο των τουρκικών αντιποίνων, «όλοι οι γνωστοί στόχοι» της συριακής κυβέρνησης δέχτηκαν τουρκικά πυρά.
Η Ρωσία, κύριος σύμμαχος της Δαμασκού, υποστήριξε πως οι τουρκικές δυνάμεις δέχτηκαν επίθεση στην Ιντλίμπ από συριακές δυνάμεις ενώ επιχειρούσαν δίπλα σε τζιχαντιστές, με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας να λέει πως οι τουρκικές δυνάμεις δεν έπρεπε να βρίσκονται στην περιοχή, και ότι η Άγκυρα δεν είχε ενημερώσει τη Μόσχα εκ των προτέρων. Επίσης, υψηλόβαθμος Ρώσος κοινοβουλευτικός είπε ότι οποιαδήποτε μεγάλης κλίμακας τουρκική στρατιωτική επιχείρηση στην Ιντλίμπ θα τελείωνε άσχημα για την Άγκυρα- ενώ ο Ρώσος υπουργός Άμυνας, Σεργκέι Λαβρόφ, είπε ότι, αν και οι 33 θάνατοι είναι τραγωδία, η Άγκυρα έχει ευθύνη επειδή δεν ενημέρωσε τη Ρωσία για τη θέση των δυνάμεών της και επειδή έχει αποτύχει να αποκλιμακώσει τη βία στην Ιντλίμπ. Παράλληλα, τόνισε πως η Δαμασκός έχει το δικαίωμα να αμύνεται όταν δέχεται την επίθεση τρομοκρατών, και ότι η Μόσχα δεν μπορεί να σταματήσει τους Σύριους από το να το κάνουν αυτό. Επίσης, όπως έγινε γνωστό, δύο ρωσικά πολεμικά πλοία εξοπλισμένα με πυραύλους cruise πέρασαν από τον Βόσπορο κατευθυνόμενα προς τις ακτές της Συρίας.
Η ΕΕ προειδοποίησε ότι η κρίση θα μπορούσε να εξελιχθεί σε σοβαρή σύγκρουση. «Υπάρχει κίνδυνος να καταλήξουμε σε μια μεγάλη ανοιχτή διεθνή στρατιωτική αναμέτρηση» είπε ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Τζόσεπ Μπορέλ. «Επίσης προκαλεί αβάσταχτη ανθρωπιστική οδύνη και θέτει αμάχους σε κίνδυνο».
Οι πρόεδροι της Τουρκίας και της Ρωσίας μίλησαν στο τηλέφωνο την Παρασκευή. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Βλάντιμιρ Πούτιν εξέφρασαν ανησυχία και συμφώνησαν πως υπάρχει ανάγκη για «επιπλέον μέτρα» για εξομάλυνση της κατάστασης, με πιθανότητα για μία σύνοδο στο προσεχές μέλλον, σύμφωνα με το Κρεμλίνο. Ρώσοι και Τούρκοι αξιωματούχοι ήταν να συναντηθούν στο τουρκικό ΥΠΕΞ στην Άγκυρα την Παρασκευή.
Η Ρωσία αρνείται πως δικές της δυνάμεις ενεπλάκησαν στις συγκρούσεις στην περιοχή Μπαλιούν. Κυβερνητικές δυνάμεις, υποστηριζόμενες από τη Ρωσία, προσπαθούν να ανακτήσουν την Ιντλίμπ από τζιχαντιστικές ομάδες και υποστηριζόμενους από την Τουρκία αντικαθεστωτικούς. Το αεροπορικό πλήγμα έλαβε χώρα αφού οι αντικαθεστωτικοί ανακατέλαβαν τη στρατηγικής σημασίας πόλη Σαρακέμπ, βορειοανατολικά της Μπαλιούν. Η Ιντλίμπ είναι η τελευταία συριακή επαρχία που παραμένει εκτός του ελέγχου της κυβέρνησης.
To Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε πως οι ΗΠΑ ανησυχούν πολύ για την επίθεση, και στέκονται στο πλευρό της συμμάχου στο ΝΑΤΟ, Τουρκίας. O γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ ζήτησε από τη Ρωσία και τη Συρία την Παρασκευή να τερματίσουν τις επιθέσεις τους στην Ιντλίμπ και είπε πως η συμμαχία στέκεται αλληλέγγυα στην Τουρκία.
Κίνδυνοι εκτροχιασμού του προσφυγικού
Στο μεταξύ, πρόσφυγες και μετανάστες στην Τουρκία κατευθύνονταν προς τα ευρωπαϊκά σύνορα την Παρασκευή, αφού αξιωματούχος δήλωσε ότι η Άγκυρα ανοίγει τα σύνορα σε αντίδραση στην κλιμάκωση στη Συρία. «Αποφασίσαμε- και τίθεται άμεσα σε ισχύ- να μην εμποδίζουμε τους Σύριους πρόσφυγες να φτάνουμε στην Ευρώπη από ξηράς ή θαλάσσης» είπε ανώτερος Τούρκος αξιωματούχος στο Reuters, μιλώντας υπό καθεστώς ανωνυμίας. «Όλοι οι πρόσφυγες, περιλαμβανομένων των Σύριων, είναι πλέον ευπρόσδεκτοι να περάσουν στην ΕΕ» είπε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας πως η αστυνομία και οι συνοριοφυλακές σταματούν. Εντός ωρών, μεγάλος αριθμός προσφύγων και μεταναστών κατευθύνονταν προς τα σύνορα. Παρόλα αυτά, ο Τζοσέπ Μπορέλ, μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έγραψε στο Twitter πως «η αποκλιμάκωση παραμένει καθοριστική για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων στο έδαφος. Ο ανθρώπινος πόνος και η απώλεια της ζωής πρέπει να σταματήσουν. Ελήφθησαν διαβεβαιώσεις ότι η Τουρκία παραμένει προσηλωμένη στην Κοινή Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας».
Ελλάδα και Βουλγαρία ανακοίνωσαν πως ενισχύουν τη φύλαξη των συνόρων τους, με τον Βούλγαρο πρωθυπουργό να λέει πως η προοπτική μιας νέας μεταναστευτικής κρίσης αποτελεί μεγαλύτερη απειλή όσο οι ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τον κορονοϊό.
Κατάσταση συναγερμού επικρατεί σε όλο το μήκος των ελληνικών συνόρων. Το τελωνείο στις Καστανιές του Έβρου έκλεισε το μεσημέρι της Παρασκευής, μετά την προσπάθεια περίπου 400 προσφύγων που βρίσκονταν σε τουρκικό έδαφος, να περάσουν τα ελληνικά σύνορα. Ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις βρίσκονται στις Καστανιές, ενώ τηλεφωνική επικοινωνία είχαν ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ, για τις εξελίξεις στο μεταναστευτικό.
(με πληροφορίες από Reuters, BBC, Anadolu, RT)