Όταν πριν από μερικές ημέρες, τα τρακτέρ των Βέλγων αγροτών «όργωναν» τους δρόμους των Βρυξελλών διακόπτοντας τις προμήθειες βασικών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, σε μια αίθουσα στο κέντρο των Βρυξελλών, περίπου 60 αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εμπειρογνώμονες σε θέματα επισιτιστικής ασφάλειας, είχαν μια άλλη συνάντηση.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, το βασικό θέμα, ήταν το ενδεχόμενο μιας μεγάλης επισιτιστικής κρίσης στην Ευρώπη, στην καρδιά του πιο καλοταϊσμένου πληθυσμού της γης, ενδεχομένως ακόμη και από το 2025.
Αν και παρόμοιες κρίσης απασχολούν εδώ και δεκαετίες περιοχές του κόσμου όπως η Αφρική, η Ασία ακόμη και η Λατινική Αμερική, η πιθανότητα μια επισιτιστικής κρίσης στην Ευρώπη, ήταν μέχρι τώρα ένα υποθετικό σενάριο.
Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δεν είχαν ποτέ μέχρι σήμερα ανησυχήσει και ασχοληθεί με το θέμα.
Όμως τα τελευταία τέσσερα χρόνια η εικόνα έχει αλλάξει δραματικά. Οι σοβαρές επιπτώσεων των φαινομένων Ελ Νίνιο και Λα Νίνια που έχουν εξαφανίσει την παραγωγή σόγιας στη Λατινική Αμερική, ο πόλεμος στην Ουκρανία αλά και οι αποφάσεις χωρών όπως η Ινδονησία, η Κίνα και η Ινδία να απαγορεύσουν τις εξαγωγές σε φοινικέλαιο, ρύζι κι άλλων προϊόντων την ώρα που οι χώρες της Μεσογείου έχουν αρχίσει να μοιάζουν με έρημο, προκαλεί ανησυχία.
Αν και η Ευρώπη είναι από τους μεγαλύτερους προμηθευτές τροφίμων στον κόσμο, από δημητριακά και γαλακτοκομικά μέχρι χοιρινό και ελαιόλαδο, με τα χαμηλότερα επίπεδα επισιτιστικής ανασφάλειας, εμφανίζονται πλέον όλο και περισότερα τρωτά σημεία.
Το 2021 το 14% των δαπανών των νοικοκυριών στην Ευρώπη πήγε για τρόφιμα, σε σύγκριση με περίπου 60% στη Νιγηρία και 40% στην Αίγυπτο, όμως τα ακραία καιρικά φαινόμενα που χτύπησαν τη γεωργία, κόστισαν στην Ευρώπη πάνω από 50 δισεκατομμύρια ευρώ ένα χρόνο αργότερα, το 2022.
Που εντοπίζεται το πρόβλημα
Το κόστος των λιπασμάτων και της ενέργειας που απαιτούνται για τις καλλιέργειες και τη διατήρηση της λειτουργίας των θερμοκηπίων εκτινάχθηκε στα ύψη μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία με αποτέλεσμα τα ράφια στα σούπερ μάρκετ ευρωπαϊκών χωρών να αδειάζουν.
«Οι Γερμανοί δεν μπορούν να βρουν ψάρια και κρέας στα παντοπωλεία και οι κτηνοτρόφοι χρεοκοπούν» αναφέρει το Bloomberg.
Πολλοί από τους ομιλητές της συνάντησης υποστήριξαν ότι σημαντικό μέρος του προβλήματος εντοπίζεται στην κερδοσκοπία των εμπόρων με θύματα τις μικρές οικογενειακές φάρμες της Ευρώπης.
Επιπλέον, η Ευρώπη έχει αρχίσει να εξαρτάται υπερβολικά από τις εισαγωγές σόγιας που χρειάζονται για τη διατροφή των ζώων, της τεράστιας βιομηχανίας κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων της Ευρώπης, γεγονός που θα πρέπει να στρέψει την προσοχή στον καλύτερο τρόπο διαχείρισης των αποθεμάτων τροφίμων.
«Στην πραγματικότητα, λίγες κυβερνήσεις στην Ευρώπη είναι προετοιμασμένες για τη διαχείριση μελλοντικών επισιτιστικών κρίσεων» υποστήριξε ο Κρις Χέγκαντορν, ένας Αμερικανός πρώην διπλωμάτης που μετείχε στη συζήτηση.
Από την πλευρά του ο Hegadorn, επίκουρος καθηγητής παγκόσμιας πολιτικής τροφίμων στο Sciences Po του Παρισιού υποστήριξε, πως «τα τελευταία τρία χρόνια ζούμε σε κρίση. Υπάρχουν πολλά περισσότερα να γίνουν σε κάθε επίπεδο καθώς οι κρίσεις θα έρχονται πλέον πιο γρήγορα και θα είναι πιο δύσκολες».
Αυτό αποδεικνύει ότι το απίθανο σενάριο εκδήλωσης μια μεγάλης επισιτιστικής κρίσης στην Ευρώπη από το 2025, οπότε και αναμένεται να έχει μειωθεί σημαντικά η αγροτική της παραγωγή, έχει απομακρυνθεί από τη σφαίρα της φαντασίας και αποτελεί πραγματική απειλή.