Καθώς η γη ζεσταίνεται, τεράστιες ποσότητες παγετού λιώνουν, απελευθερώνοντας υλικό που έχει παγιδευτεί εδώ και χιλιάδες χρόνια μέσα στον «αιώνιο πάγο». Το υλικό αυτό περιλαμβάνει μια σειρά από μικρόβια τα οποία ήταν παγιδευμένα βαθιά στους πάγους της Σιβηρίας.
Επιστήμονες από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας έφεραν ξανά στη ζωή αρχαίους «ιούς-ζόμπι» ηλικίας μέχρι και 50.000 ετών.
Η ομάδα πίσω από την μελέτη, με επικεφαλής τον μικροβιολόγο Ζάν-Μαρίε Αλεμπίκ από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας, λέει οι ιοί που «αναγεννιούνται» αποτελούν δυνητικά σημαντική απειλή για τη δημόσια υγεία και άρα πρέπει να μελετηθούν περαιτέρω, ώστε να αξιολογηθεί ο κίνδυνος των μολυσματικών παραγόντων θα μπορούσαν να προκύψουν, όπως «ξυπνούν»από τον παγωμένο ύπνο τους, αναφέρει το Science Alert.
Οι επιστήμονες ξεπαγώνουν αυτούς τους αρχαίους ιούς προκειμένου να αξιολογήσουν τις επιπτώσεις τους στη δημόσια υγεία. Καθώς το μόνιμα παγωμένο έδαφος, λιώνει στο βόρειο ημισφαίριο, ο πάγος που αποψύχεται απελευθερώνει τόνους παγιδευμένων χημικών ουσιών και μικροβίων.
«Το ένα τέταρτο του βόρειου ημισφαιρίου βρίσκεται κάτω από μόνιμα παγωμένο έδαφος, που αναφέρεται ως μόνιμος παγετός», γράφουν οι ερευνητές στην εργασία τους και προσθέτουν: «Λόγω της υπερθέρμανσης του κλίματος, η μη αναστρέψιμη απόψυξη του μόνιμου παγετού απελευθερώνει οργανική ύλη, που ήταν παγωμένη για έως και ένα εκατομμύριο χρόνια.Το μεγαλύτερο μέρος αποσυντίθενται σε διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, ενισχύοντας περαιτέρω το φαινόμενο του θερμοκηπίου».
Ο ιός της αμοιβάδας (amoeba virus) ηλικίας 48.500 ετών λέγεται είναι ένας από τους 13 που περιγράφονται στη μελέτη που είναι προ της έγκρισης από ομότιμους -και της δημοσίευσης. Εννέα από αυτούς, πιστεύεται πως είναι ηλικίας δεκάδων χιλιάδων ετών.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όλοι είναι διαφορετικοί από τους γνωστούς ιούς, σε ό,τι αφορά το γονιδίωμά τους.
«Ο ιός με την ηλικία ρεκόρ βρέθηκε κάτω από μια λίμνη. Άλλες πηγές ήταν μαλλί μαμούθ και έντερα ενός λύκου της Σιβηρίας - όλα ήταν θαμμένα κάτω από το μόνιμο παγετό. Με τη χρήση ζωντανών μονοκυτταρικών καλλιεργειών αμοιβάδας, η ομάδα απέδειξε ότι οι ιοί εξακολουθούσαν να έχουν τη δυνατότητα να γίνουν μολυσματικά παθογόνα.
Διαπιστώθηκαν και τεράστιοι αριθμοί βακτηρίων που απελευθερώνονται στο περιβάλλον, καθώς ο κόσμος ζεσταίνεται. Δεδομένων των αντιβιοτικών που έχουμε στη διάθεσή μας, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι θα αποδεικνύονταν λιγότερο απειλητικά» αναφέρει η έκθεση, με τους επιστήμονες να προσθέτουν πως «ένας νέος ιός - όπως συνέβη με τον SARS-CoV-2 - θα μπορούσε να είναι πολύ πιο επικίνδυνος για τη δημόσια υγεία, ειδικά καθώς η Αρκτική γίνεται πιο πυκνοκατοικημένη.
«Η κατάσταση θα είναι πολύ πιο καταστροφική στην περίπτωση ασθενειών φυτών, ζώων ή ανθρώπων που προκαλούνται από την αναβίωση ενός αρχαίου άγνωστου ιού. Για αυτό είναι θεμιτό να αναλογιστούμε τον κίνδυνο τα αρχαία, αυτά, ιικά σωματίδια να παραμείνουν μολυσματικά και να επανέλθουν στην κυκλοφορία, από την απόψυξη των αρχαίων στρωμάτων του μόνιμου παγετού».
Μένει να διαπιστωθεί ποιοι από τους ιούς που απελευθερώνονται κατά την απόψυξη του πάγου (και είναι άγνωστοι) μπορεί να είναι μολυσματικοί, μόλις εκτεθούν στο φως, τη θερμότητα και το οξυγόνο του εξωτερικού περιβάλλοντος.
Ο ιολόγος Ερίκ Ντελγουάρτ από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Φρανσίσκο, συμφωνεί ότι αυτοί οι ιοί είναι μόνο η αρχή όταν πρόκειται να εξερευνήσουμε τι κρύβεται κάτω από τον μόνιμο πάγο. Αν και ο Ντελγουάρτ δεν συμμετείχε στην τρέχουσα μελέτη, έχει αρκετή εμπειρία στην αναζωογόνηση αρχαίων ιών.
«Εάν οι συγγραφείς απομονώνουν όντως ζωντανούς ιούς από τον αρχαίο μόνιμο πάγο, είναι πιθανό ότι οι ακόμη μικρότεροι, απλούστεροι ιοί θηλαστικών θα επιβιώσουν επίσης παγωμένοι για αιώνες», είπε ο Ντελγουάρτ στο New Scientist.
Η έρευνα δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί, αλλά είναι διαθέσιμη στο bioRxiv.