Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, διέταξε μερική επιστράτευση για να ενισχύσει τα στρατεύματά του στην Ουκρανία μετά τις μεγάλες αποτυχίες στο πεδίο της μάχης, ιδίως στα βορειοανατολικά, αυτόν τον μήνα.
Τι σημαίνει επιστράτευση στην πράξη
Η Ρωσία σχεδιάζει να καλέσει στα όπλα περίπου 300.000 εφέδρους - δηλαδή ανθρώπους που έχουν ήδη λάβει στρατιωτική εκπαίδευση και, όπως τόνισε ο Πούτιν, διαθέτουν ειδικές δεξιότητες που απαιτούνται στη σύγκρουση με την Ουκρανία. Μεταξύ αυτών είναι πολλοί έφεδροι αξιωματικοί, συμπεριλαμβανομένων μερικών άνω των 60, που είχαν συνταξιοδοτηθεί.
Η Ρωσία θα μπορούσε θεωρητικά να καλέσει περίπου 25 εκατομμύρια ανθρώπους για στρατιωτική θητεία, αλλά αυτό δεν εξετάζεται επί του παρόντος. Τόσο ο πρόεδρος Πούτιν όσο και ο υπουργός Αμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, τόνισαν ότι στρατεύσιμοι (σ.σ. οι φαντάροι) δεν θα σταλούν να πολεμήσουν στην Ουκρανία.
Ο Σόιγκου εξήγησε ότι τα επιπλέον στρατεύματα έπρεπε να κληθούν για να υπερασπιστούν μια πρώτη γραμμή στη μάχη, η οποία εκτείνεται σε περίπου 1.000 χιλιόμετρα.
Η κινητοποίηση αυτή θα ξεδιπλωθεί σε μήνες - και ο Πούτιν έχει δηλώσει προηγουμένως ότι η Ρωσία είναι έτοιμη για μια μακρά μάχη.
Υπενθυμίζεται ότι το Κρεμλίνο είχε στείλει χιλιάδες στρατεύσιμους να πολεμήσουν στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του 1980 και αργότερα στην Τσετσενία, στον Βόρειο Καύκασο.
Πολλοί ανεπαρκώς εκπαιδευμένοι στρατεύσιμοι σκοτώθηκαν σε αυτούς τους δαπανηρούς πολέμους αλλά αυτή τη φορά το Κρεμλίνο φαίνεται πως προσπαθεί να αποφύγει την πυροδότηση του αντιπολεμικού αισθήματος.
Είναι οι δυνάμεις της Ρωσίας ισχυρότερες από τις δυνάμεις της Ουκρανίας;
Ο ρωσικός στρατός είναι αριθμητικά ανώτερος από τον αντίστοιχο της Ουκρανίας, αλλά οι τακτικές στο πεδίο της μάχης και τα δυτικά όπλα ακριβείας, που έχει στη διάθεσή του το Κίεβο, έχουν μειώσει αυτό το χάσμα.
Η αρχική δύναμη εισβολής της Ρωσίας τον Φεβρουάριο αριθμούσε περίπου 190.000 στρατιώτες, συν τους χιλιάδες φιλορώσους μαχητές στην περιοχή του Ντονμπάς.
Το Κρεμλίνο ξεκίνησε μια τεράστια προσπάθεια προσλήψεων, προσφέροντας μεγάλα οικονομικά κίνητρα. Ετσι επιστρατεύτηκαν επιπλέον στρατεύματα, ειδικά από φτωχές περιοχές της Σιβηρίας και του Καυκάσου, συμπεριλαμβανομένων έμπειρων Τσετσένων μαχητών.
Η Ρωσία έχει ένα κανονικό όριο λίγο περισσότερο από ένα εκατομμύριο στρατιωτικό προσωπικό και σχεδόν 900.000 πολιτικούς υπαλλήλους - αλλά τον περασμένο μήνα ο πρόεδρος Πούτιν υπέγραψε ένα διάταγμα για την πρόσληψη ακόμη 137.000.
Επί του παρόντος, οι Ρώσοι άνδρες ηλικίας 18-27 ετών είναι υποχρεωμένοι να κάνουν στρατιωτική θητεία, συνήθως για ένα έτος, αλλά υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις για ιατρικούς λόγους ή για φοιτητές.
Πριν από την εισβολή, ο στρατός της Ουκρανίας ήταν πολύ μικρότερος - περίπου 196.600 ενεργοί στρατιώτες. Αλλά το Κίεβο διέταξε μια μαζική επιστράτευση, η οποία ενίσχυσε αυτούς τους αριθμούς.
Γιατί αποφασίστηκε τώρα η επιστράτευση
Η μεγάλη αντεπίθεση της Ουκρανίας στην περιοχή του Χαρκόβου και η επανάκτηση εδαφών στα βόρεια έχει αναγκάσει τα ρωσικά στρατεύματα σε οπισθοχώρηση- κάτι που εν πολλοίς εξηγεί αυτή την απόφαση του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο υπουργός Αμυνας της Ρωσίας ανακοίνωσε την Τετάρτη ότι 5.937 Ρώσοι στρατιώτες έχουν σκοτωθεί ως τώρα. Αλλά αυτός ο αριθμός εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερος από την εκτίμηση των 25.000 νεκρών που έδωσε το υπουργείο Αμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου τον Ιούνιο, ενώ η Ουκρανία ισχυρίζεται ότι ο αριθμός είναι περίπου 50.000.
Πώς έγινε δεκτή η ανακοίνωση στη Ρωσία
Λίγο μετά το διάγγελμα Πούτιν, καταγράφηκε κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης για πτήσεις εκτός χώρας χωρίς επιστροφή, παρά την πολύ υψηλή τιμή των εισιτηρίων.
Ο Ρώσος πολιτικός αναλυτής, Ντμίτρι Ορέσκιν, είπε ότι η ανακοίνωση έμοιαζε με «πράξη απόγνωσης». Προέβλεψε ότι οι Ρώσοι θα αντισταθούν στην επιστράτευση μέσω «παθητικού σαμποτάζ».
«Οι άνθρωποι θα αποφύγουν αυτή την επιστράτευση με κάθε δυνατό τρόπο, θα δωροδοκήσουν για να εξαιρεθούν, θα εγκαταλείψουν τη χώρα», υπογράμμισε στο Associated Press. Είπε ότι η ανακοίνωση δεν θα αρέσει στον λαό και την περιέγραψε ως «ένα τεράστιο προσωπικό πλήγμα για τους Ρώσους πολίτες, οι οποίοι μέχρι πρόσφατα (συμμετείχαν στις εχθροπραξίες) με ευχαρίστηση, κάθονταν στους καναπέδες τους, (βλέποντας) τηλεόραση. Και τώρα ο πόλεμος μπήκε στο σπίτι τους».
Το αντιπολιτευτικό κίνημα Vesna κάλεσε σε πανεθνικές διαδηλώσεις την Τετάρτη. «Χιλιάδες Ρώσοι άνδρες - οι πατέρες, τα αδέρφια και οι σύζυγοί μας - θα πεταχτούν στην κρεατομηχανή του πολέμου. Για τι θα πεθάνουν; Για ποιο λόγο θα κλαίνε οι μητέρες και τα παιδιά;»
Οι πρώτες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν σε πόλεις της Σιβηρίας και της ρωσικής Απω Ανατολής, αναφέρουν τα τοπικά κανάλια στο Telegram.
Στο Ιρκούτσκ περίπου 60 άτομα συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν κατά της επιστράτευσης. Σύμφωνα με τους ακτιβιστές, περισσότερα από 10 άτομα συνελήφθησαν στην πόλη. «Ξαφνικά έφτασαν πέντε αυτοκίνητα και ένα μικρό λεωφορείο με δυνάμεις των ΜΑΤ και διέλυσαν σχεδόν όλους όσους βρίσκονταν εκεί» αναφέρει η ανάρτηση στο κανάλι.
Συλλήψεις ακτιβιστών αναφέρονται επίσης στην πόλη Τομσκ.
Στο Ουλάν-Ουντέ, αρκετές δεκάδες άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν. Προς το παρόν δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με συλλήψεις. Η παρουσία των αστυνομικών δυνάμεων στους δρόμους του Νοβοσιμπίρσκ έχει αυξηθεί αισθητά. Στο Γιακούτσκ, αρκετοί άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους, όπου είχε ανακοινωθεί συγκέντρωση διαμαρτυρίας.
Ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους χωρίς συνθήματα και πλακάτ, φοβούμενος τις συλλήψεις, μεταδίδει ο ιστότοπος Sibir.realii.
Στην πόλη Χαμπάροφσκ στη διαδήλωση διαμαρτυρίας συμμετείχαν 12 άτομα. Και οι δώδεκα στεκόντουσαν αμίλητοι.
Στο Ιρκούτσκ συνελήφθησαν 10 άτομα, ενώ στην κεντρική πλατεία είχαν συγκεντρωθεί μερικές δεκάδες. Συνολικά σύμφωνα με τον ίδιο ιστότοπο έως τις 17.00 είχαν συλληφθεί περισσότερα από 60 άτομα σε 10 πόλεις.
Θα μπορούσε η Ρωσία να οδηγηθεί σε πλήρη επιστράτευση;
Κάτι τέτοιο δεν μοιάζει πιθανό αυτή τη στιγμή. Θα ήταν εξαιρετικά αντιδημοφιλές μέτρο και θα μπορούσε να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά στη δημοτικότητα του Πούτιν μετά τις πρόσφατες στρατιωτικές αποτυχίες της Μόσχας.
(με πληροφορίες από BBC, SkyNews, Associated Press)