Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και οι σύμμαχοί του έχασαν την Κυριακή την απόλυτη πλειοψηφία τους στην Εθνοσυνέλευση και μαζί τον έλεγχο της ατζέντας των μεταρρυθμίσεων.
Η κεντρώα-φιλελεύθερη παράταξη Ensemble («Μαζί») του προέδρου της Γαλλίας εξασφάλισε 245 από τις 577 έδρες της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, χάνοντας την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο σώμα, σύμφωνα με τα τελικά επίσημα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών, όπως αναρτήθηκαν στον ιστότοπο του υπουργείου Εσωτερικών.
Η συμμαχία NUPES υπό τον επικεφαλής της ριζοσπαστικής αριστεράς Ζαν-Λικ Μελανσόν εξασφάλισε 131 έδρες και είναι πλέον αξιωματική αντιπολίτευση, ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν θα καταλάβει 89 έδρες, σχεδόν δεκαπενταπλάσιες απ’ ό,τι στην απερχόμενη κάτω Βουλή, ενώ η παραδοσιακή δεξιά –οι Ρεπουμπλικάνοι– κέρδισαν 61.
Η δε αποχή έφθασε το 53,77%.
Η επόμενη ημέρα των εκλογών, βρίσκει τη χώρα μουδιασμένη καθώς δεν υπάρχει καθορισμένο σενάριο για το πώς θα εξελιχθούν τώρα τα πράγματα ενώ ο Μακρόν και το κεντρώο μπλοκ του Ensemble αναζητούν έναν τρόπο προς τα εμπρός για να αποφύγουν την παράλυση.
Ποια είναι τα πιθανά σενάρια;
Συμφωνία συνασπισμού
Αυτός ήταν ο κανόνας κατά τη διάρκεια της Τρίτης και της Τέταρτης Δημοκρατίας πριν από το 1958, αλλά οι συνασπισμοί ήταν τόσο ασταθείς που οι κυβερνήσεις συχνά διαρκούσαν μόνο λίγους μήνες.
Αυτή η αστάθεια, που ορισμένοι παρατηρητές λένε ότι οδήγησε ακόμη και στην πρόωρη ήττα της Γαλλίας από τη ναζιστική Γερμανία το 1939 αφήνοντας τη χώρα απροετοίμαστη, είναι ο λόγος που ο μεταπολεμικός ηγέτης Σαρλ ντε Γκωλ συνέταξε ένα νέο Σύνταγμα για την Πέμπτη Δημοκρατία με ευρείες προεδρικές εξουσίες και ένα σύστημα που σχεδιάστηκε για να δώσει στον πρόεδρο ισχυρή πλειοψηφία.
Ως αποτέλεσμα, η οικοδόμηση συνασπισμών δεν ήταν χαρακτηριστικό της μεταπολεμικής πολιτικής στη Γαλλία, αφήνοντας την πολιτική τάξη με ελάχιστη εμπειρία ή παράδοση στην οικοδόμηση συναίνεσης, σε αντίθεση με άλλες χώρες όπως η Ολλανδία ή η Γερμανία.
Ο Μακρόν μπορεί ακόμα να προσπαθήσει να προσεγγίσει το συντηρητικό κόμμα Les Republicains, το μόνο mainstream κόμμα με αριθμό βουλευτών που του χαρίζουν την απόλυτη πλειοψηφία, δηλαδή άνω των 289 εδρών.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Μακρόν επικοινώνησε ”αθόρυβα” με τον επικεφαλής της Γερουσίας, τον βετεράνο του LR, Τζεραλαλντ Λαρσερ, δήλωσε κυβερνητική πηγή στο Reuters, υπονοώντας ότι άνοιγε το δρόμο για ένα τέτοιο σενάριο. Ανώτεροι αξιωματούχοι του LR, ωστόσο, έσπευσαν την Κυριακή να θολώσουν το νερά για ένα τέτοιο σενάριο
Νομοσχέδιο το νομοσχέδιο
Εάν ένας συνασπισμός δεν είναι εφικτός, ο πρόεδρος μπορεί να χρειαστεί να προχωρά σε συνεννοήσεις και συμφωνίες νομοσχέδιο το νομοσχέδιο.
Μόνο μία φορά στο παρελθόν, στην Πέμπτη Δημοκρατία, ένας πρόεδρος με κυβέρνηση μειοψηφίας διαπραγματευόταν έτσι.
Το 1988, ο Σοσιαλιστής πρόεδρος Φρανσουά Μιτεράν δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία και τα επόμενα πέντε χρόνια έπρεπε να επιδιώκει συμβιβασμούς με άλλα κόμματα, άλλοτε με το κεντροδεξιό, άλλοτε με το τότε ισχυρό Κομμουνιστικό Κόμμα. Σημαντική νομοθεσία, όπως η εισαγωγή ενός ενός φόρου για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής πρόνοιας που εξακολουθεί να ισχύει σήμερα θεσπίστηκε τότε αν και μερικές φορές τα νομοσχέδια εγκρίθηκαν με λίγες μόνο ψήφους.
Το Les Republicains, το κόμμα των πρώην προέδρων Νικολά Σαρκοζί και Ζακ Σιράκ, θα ήταν ο προφανής εταίρος, ιδίως στην οικονομική πολιτική. Τα ίδια ανώτερα στελέχη του LR που απέρριψαν την προοπτική ενός συνασπισμού δήλωσαν ότι το κόμμα τους θα ήταν ανοιχτό να εγκρίνει νομοσχέδια κατά περίπτωση.
«Εάν κάποια νομοσχέδια κινηθούν προς την σωστή κατεύθυνση, προφανώς το LR θα τα ψηφίσει, αλλά δεν θα υπάρξει καμία απολύτως συμφωνία με τον Εμμανουέλ Μακρόν», δήλωσε η Σεσίλ Ρίτσεθ, αναπληρώτρια επικεφαλής της LR.
Η κυβερνητική εκπρόσωπος του Μακρόν, Ολίβια Γκρεγκουάρ, είπε ότι η κυβέρνηση θα προσεγγίσει μετριοπαθείς φωνές από την αριστερά και τη δεξιά.
Πηγές κοντά στον Μακρόν λένε επίσης ότι το LR μπορεί κάποια στιγμή να χωριστεί στα δύο, με ορισμένους νομοθέτες να πείθονται να αυτομολήσουν στο Ensemble.
Σε κάθε σενάριο που περιλαμβάνει συντηρητική υποστήριξη, η θέση της πρωθυπουργού Ελίζαμπεθ Μπορν, μιας τεχνοκράτισσας που προέρχεται από την αριστερά, καθίσταται πιο επισφαλής.
Χάος
Εάν τα γαλλικά κόμματα δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν σε οτιδήποτε, θα επέλθει παράλυση.
Μια κυβέρνηση μειοψηφίας θα είχε περιορισμένη μόνο διοικητική εξουσία και μπορεί να μην είναι καν σε θέση να εγκρίνει το νομοσχέδιο για τον προϋπολογισμό στο τέλος του έτους.
Ως πρόεδρος, ο Μακρόν έχει τη δύναμη να προκηρύξει πρόωρες βουλευτικές εκλογές ανά πάσα στιγμή. Μπορεί να θέλει να πάρει ένα τέτοιο ρίσκο μετά από μια πιθανή παρατεταμένη περίοδο παράλυσης.
Αλλά δεν είναι βέβαιο ότι θα λάβει την πλειοψηφία τον δεύτερο γύρο.
Ο Ζακ Σιράκ έχασε την πλειοψηφία του όταν προκήρυξε πρόωρες εκλογές που πίστευε ότι θα κέρδιζε το 1997, εγκαινιάζοντας μια περίοδο συμβίωσης με μια νέα πλειοψηφία υπό την ηγεσία των Σοσιαλιστών και χάνοντας ουσιαστικά όλους τους μοχλούς εξουσίας.
Εάν ο Μακρόν χάσει ξανά, δεν θα μπορεί να προκηρύξει νέες εκλογές πριν από διάστημα ενός έτους. Οι εκκλήσεις για θεσμική μεταρρύθμιση, και ίσως ακόμη και η παραίτηση του Μακρόν, θα γινόταν σίγουρα ισχυρότερες.