Η Τουρκία και η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης έχουν υπογράψει συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα στη Μεσόγειο Θάλασσα καθώς και συμφωνία για ενισχυμένη ασφάλεια και στρατιωτική συνεργασία, ανακοίνωσε την Πέμπτη (28 Νοεμβρίου 2019) η τουρκική κυβέρνηση.
Η ανακοίνωση έχει αιφνιδιαστικό χαρακτήρα και σηματοδοτεί «αντεπίθεση» Ερντογάν, καθώς ο Τούρκος Πρόεδρος εδώ και πολύ καιρό δηλώνει σφόδρα ενοχλημένος με την στρατηγική συνεργασία Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ-Αιγύπτου στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δεν υπάρχουν επί του παρόντος λεπτομέρειες για τη συμφωνία, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Reuters, αλλά επισημαίνει ότι αυτή θα μπορούσε να περιπλέξει περαιτέρω τις διαμάχες με επίκεντρο τις έρευνες για ενεργειακούς πόρους στην περιοχή, όπου οι τουρκικές γεωτρήσεις έχουν εξοργίσει τους Ελληνοκύπριους, την Αθήνα και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συμφώνησαν οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας πριν από δύο εβδομάδες για να την τιμωρήσουν, μετά την γεώτρηση έξω από τις ακτές της Κύπρου - κατά παράβαση της ΑΟΖ που δημιουργήθηκε από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η εξέλιξη αυτή έπληξε την Τουρκία καθώς αρκετές από τις μεσογειακές χώρες έχουν ήδη συμφωνήσει για τις θαλάσσιες οικονομικές ζώνες με την Ελλάδα και την Κύπρο, αφήνοντας την Άγκυρα να αναζητά συμμάχους στην περιοχή.
Οι νέες συμφωνίες επισημοποιήθηκαν σε συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη την Τετάρτη (27 Νοεμβρίου) μεταξύ του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν και του Φαγιές Αλ Σερράϊ, επικεφαλής της κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη, την οποία η Άγκυρα στηρίζει έναντι του εσωτερικού αντιπάλου της - δηλαδή της στρατιωτικής δύναμης που εδρεύει στην ανατολική Λιβύη.
«Η συμφωνία (ασφάλειας) προβλέπει την εκπαίδευση στρατιωτικού προσωπικού, διαμορφώνει νομικό πλαίσιο και ενισχύει τους δεσμούς μεταξύ των στρατευμάτων μας», δήλωσε ο Διευθυντής Επικοινωνίας της Τουρκικής Προεδρίας Φαχρέτν Αλίντ σε ένα tweet.
ΔΙΩΚΤΗΣ ΤΩΝ ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΩΝ - ΦΙΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ
Ποιος είναι ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ που προελαύνει για να καταλάβει την Τρίπολη
«Θα συνεχίσουμε επίσης να υποστηρίζουμε μια πολιτική λύση για την οικοδόμηση μιας δημοκρατικής, σταθερής και ευημερούσας Λιβύης», δήλωσε.
Σε άλλη δήλωση γίνεται αναφορά σε μνημόνιο συμφωνίας σχετικά με την «οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών», το οποίο αποσκοπεί στην προστασία των δικαιωμάτων των δύο χωρών, βάσει του διεθνούς δικαίου.
Η Λιβύη έχει διαιρεθεί από το 2014 σε δύο αντίπαλα στρατιωτικά και πολιτικά στρατόπεδα, που βρίσκονται στην πρωτεύουσα και στα ανατολικά της χώρας, αντίστοιχα.
Η κυβέρνηση Σερράϊ βρίσκεται σε σύγκρουση με τις δυνάμεις που καθοδηγούνται από το στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ, με έδρα την ανατολική Λιβύη.
Ο Χαφτάρ ελέγχει τα περισσότερα πεδία πετρελαίου και τις ενεργειακές εγκαταστάσεις της Λιβύης, αλλά τα έσοδα από το πετρέλαιο ελέγχονται από την κεντρική τράπεζα στην Τρίπολη. Οι ανταγωνιστικές στρατιωτικές συμμαχίες μάχονται επίσης στα περίχωρα της πρωτεύουσας.
Τον Ιούνιο, ο Εθνικός Στρατός της Λιβύης (LNA) του Χαφτάρ ανακοίνωσε ότι διέκοψε όλους τους δεσμούς με την Τουρκία και ότι όλες οι τουρκικές εμπορικές πτήσεις ή πλοία που προσπαθούν να έχουν πρόσβαση στη Λιβύη, θα αντιμετωπίζονται ως εχθροί.
Διπλωμάτες λένε ότι η Άγκυρα έχει προμηθεύσει με αεροσκάφη και φορτηγά τον Σερράϊ, ενώ το LNA έλαβε υποστήριξη από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Αίγυπτο.
Δένδιας: Αδόκιμη και αγεωγράφητη η ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης
«Μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, διότι αγνοεί βεβαίως κάτι το οποίο ο καθένας νομίζω μπορεί να διαπιστώσει, ότι ανάμεσα στις δύο χώρες υπάρχει ο μεγάλος γεωγραφικός όγκος της Κρήτης» ήταν το πρώτο σχόλιο του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, για τη συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης.
Ο κ. Δένδιας χαρακτήρισε «τελείως αδόκιμη, για να μην πω εκτός κάθε λογικής», απόπειρα, επισημαίνοντας πως ο Λίβυος ομόλογός του, όταν τον συνάντησε στη Νέα Υόρκη, δεν είχε αρνηθεί ότι υπήρχαν τουρκικές προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
«Νομίζω ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι στα όρια της φαιδρότητας και θα ήθελα να σας πω ότι όσον αφορά τη Λιβύη, η χώρα είναι έτοιμη να αποστείλει Πρέσβη στη Λιβύη όταν οι συνθήκες επιτρέψουν την παραμονή του εκεί» κατέληξε ο Ν.Δένδιας.
Ο Αλέξανδρος Γεννηματάς, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, δήλωσε σχετικά πως «η υπογραφή μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης μνημονίου κατανόησης δεν μπορεί να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών. Μία τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και δεν θα παρήγε έννομα αποτελέσματα. Επιπλέον μία τέτοια ενέργεια δεν θα συμβάδιζε με την αρχή της καλής γειτονίας που θα πρέπει να διέπει τις σχέσεις μεταξύ γειτονικών χωρών».
Όπως ανέφεραν διπλωματικές πηγές, ο υπουργός Εξωτερικών κάλεσε τον Τούρκο πρέσβη στην Αθήνα στο υπουργείο Εξωτερικών προκειμένου να ζητήσει εξηγήσεις. Επίσης, επισημαίνουν πως υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του ΥΠΕΞ με τους ομολόγους του της Κύπρου και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ Ελ-Σούκρι αντίστοιχα.
Παράλληλα, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στην ΕΕ έλαβε οδηγίες να ενημερώσει άμεσα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συγκεκριμένα την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ κα Μογκερίνι.
Τσαβούσογλου: Θέλαμε και με άλλες χώρες, αλλά δεν...
Η συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη για τα θαλάσσια σύνορα έχει στόχο την προστασία των δικαιωμάτων της Άγκυρας βάσει του διεθνούς δικαίου, υποστήριξε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Σε συνέντευξη Τύπου, ο Τσαβούσογλου δήλωσε πως η Τουρκία δεν μπόρεσε να καταλήξει σε τέτοιες συμφωνίες με μερικές άλλες χώρες, αλλά μπορεί να το πράξει στο μέλλον.
Το Reuters επισημαίνει πως η συμφωνία μπορεί να περιπλέξει περαιτέρω διενέξεις σχετικά με την εκμετάλλευση ενεργειακών κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συμφώνησαν πριν από δύο εβδομάδες οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας επειδή παραβιάζει την αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου πραγματοποιώντας γεωτρήσεις στα ανοικτά των κυπριακών ακτών.
Με πληροφορίες Reuters, ΑΠΕ