Επιστήμονες ανακάλυψαν την αιτία γιγαντιαίων υποθαλάσσιων κατολισθήσεων στην Ανταρκτική, για τις οποίες πιστεύεται πως θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει γιγαντιαία κύματα τσουνάμι ανά τον Νότιο Ωκεανό.
Μια διεθνής ομάδα ερευνητών, των οποίων ηγήθηκε η Dr. Τζένι Γκέιλς από το Πανεπιστήμιο του Πλίμουθ, ανακάλυψε στρώματα αδύναμων, απολιθωμένων και βιολογικά πλούσιων ιζημάτων εκατοντάδες μέτρα κάτω από τον πυθμένα. Αυτά σχηματίστηκαν κάτω από εκτενείς περιοχές όπου έλαβαν χώρα υποθαλάσσιες κατολισθήσεις, πολλές εκ των οποίων διείσδυσαν πάνω από 100 μέτρα στον πυθμένα.
Γράφοντας στο Nature Communications, οι επιστήμονες λένε ότι αυτά τα αδύναμα στρώματα, που αποτελούνται από ιστορικό βιολογικό υλικό, κατέστησαν την περιοχή επιρρεπή σε καταρρεύσεις απέναντι σε σεισμούς και άλλες αντίστοιχες δραστηριότητες. Επίσης, υπογραμμίζουν πως τα στρώματα σχηματίστηκαν σε μια περίοδο κατά την οποία οι θερμοκρασίες στην Ανταρκτική ήταν μέχρι και 3 βαθμούς Κελσίου παραπάνω από ό,τι είναι σήμερα, όταν η στάθμη της θάλασσας ήταν πιο ψηλά και οι παγετώνες πολύ μικρότεροι από ό,τι σήμερα.
Με τον πλανήτη να περνά μια περίοδο εκτεταμένης κλιματικής αλλαγής- που περιλαμβάνει θερμότερα ύδατα, άνοδο της στάθμης της θάλασσας και μείωση παγετώνων- οι ερευνητές πιστεύουν ότι υπάρχει δυνατότητα επανάληψης τέτοιων φαινομένων.
Αναλύοντας τις επιπτώσεις προηγουμένων υποθαλάσσιων κατολισθήσεων, λένε πως μελλοντικά περιστατικά σεισμών στα ανοιχτά των ακτών της Ανταρκτικής θα μπορούσαν ξανά να προκαλέσουν κίνδυνο για κύματα τσουνάμι στις ακτές της Νότιας Αμερικής, της Νέας Ζηλανδίας και της Νοτιοανατολικής Ασίας.
Οι κατολισθήσεις ανακαλύφθηκαν στην ανατολική Θάλασσα Ρος το 2017 από μια διεθνή ομάδα επιστημόνων κατά την ιταλική αποστολή ODYSSEA. Επιστήμονες επισκέφθηκαν ξανά την περιοχή το 2018 στο πλαίσιο της International Ocean Discovery Program (IODP) Expedition 374, που μάζεψαν πυρήνες ιζημάτων που έφταναν εκατοντάδες μέτρα κάτω από τον πυθμένα. Αναλύοντας αυτά τα δείγματα, βρήκαν μικροσκοπικά απολιθώματα τα οποία επέτρεψαν την εξαγωγή συμπερασμάτων ως προς το πώς θα έμοιαζε το κλίμα στην περιοχή πριν από εκατομμύρια χρόνια και πώς δημιούργησε τα αδύναμα στρώματα βαθιά κάτω από τη Θάλασσα Ρος.
«Οι υποβρύχιες κατολισθήσεις είναι ένας μεγάλος κίνδυνος, με τη δυνατότητα πρόκλησης τσουνάμι που μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλη απώλεια ζωής. Οι κατολισθήσεις μπορούν επίσης να καταστρέψουν υποδομές, μεταξύ των οποίων υποβρύχια καλώδια, κάτι που σημαίνει ότι μελλοντικά τέτοια γεγονότα θα είχαν μεγάλο εύρος κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων. Χάρη στην εξαιρετική διατήρηση των ιζημάτων κάτω από τον πυθμένα, για πρώτη φορά ήμασταν σε θέση να δείξουμε τι προκάλεσε αυτές τις ιστορικές κατολισθήσεις σε αυτή την περιοχή της Ανταρκτικής και επίσης να υποδείξουμε την επίδραση τέτοιων γεγονότων στο μέλλον. Τα ευρήματά μας υποδεικνύουν πως πρέπει επειγόντως να ενισχύσουμε την κατανόησή μας ως προς το πώς η παγκόσμια κλιματική αλλαγή θα μπορούσε να επηρεάσει τη σταθερότητα αυτών των περιοχών και τις δυνατότητες για μελλοντικά τσουνάμι» είπε η Dr. Γκέιλς.