Δύο είναι τα σημαντικά κενά που παρουσιάζει το ελληνικό σύστημα υγείας: Η έλλειψη οργανωμένης πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και η έλλειψη ενός ισχυρού τομέα δημόσιας υγείας, τόνισε ο Γιάννης Τούντας, Ομ. Καθηγητής Ιατρικής ΕΚΠΑ, Διευθυντής Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής και επιστημονικός υπεύθυνος της μελέτης για την Ανασυγκρότηση του Εθνικού Συστήματος Υγείας της διαΝΕΟσις.
Μιλώντας στο πλαίσιο του Καθημερινή Summits – Health, ο Γ. Τούντας δήλωσε ότι η πανδημία έφερε στο επίκεντρο τις αδυναμίες του εθνικού συστήματος υγείας και αποτέλεσε μία εξαιρετική ευκαιρία για τον εντοπισμό των αναγκαίων αλλαγών που πρέπει να γίνουν. Μερικές μόνον από τις διαχρονικές παθογένειες του συστήματος υγείας είναι η υποχρηματοδότηση, η υποστελέχωση, η κακοδιοίκηση και η έλλειψη οργανωμένης πρωτοβάθμιας φροντίδας.
Ο ίδιος τόνισε ότι απαραίτητος είναι ένας επανασχεδιασμός του νοσοκομειακού χάρτη, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες υγείας του πληθυσμού. Επιπλέον, απαιτείται ο καθορισμός μίας σύγχρονης και αποτελεσματικής διάστασης στο σύστημα υγείας, όπως για παράδειγμα με την ενίσχυση της μετανοσοκομειακής φροντίδας.
Ο Γ. Τούντας τόνισε ότι πρέπει να υπάρξει επίσης παρέμβαση στις εργασιακές σχέσεις. «Δεν μπορεί να λειτουργήσει ένα νοσοκομείο με το καθεστώς της δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας που καθιερώθηκε στη δεκαετία του 1980, με τους μισθούς που δίνονται, χωρίς να συνδέεται η παραγωγικότητα με τις αμοιβές», επεσήμανε ο ίδιος.
Αυτο που επείγει είναι να υιοθετήσει η Πολιτεία ένα συνολικό σχέδιο για το ΕΣΥ του μέλλοντος με προτεραιότητα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, κατέληξε ο ίδιος.
Ανθρωποκεντρικό σύστημα υπηρεσιών υγείας
Το σύστημα υπηρεσιών στην Ελλάδα δεν είναι τόσο πολύ προσανατολισμένο στο πρόσωπο, αλλά στον πελάτη, τόνισε ο Χρήστος Λιονής, Καθηγητής Γενικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Κρήτης και μέλος της ερευνητικής ομάδας της μελέτης της διαΝΕΟσις.
Μάλιστα, ο ίδιος επεσήμανε ότι πρέπει να αλλάξει η προσέγγιση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και να γίνει στροφή της και στο σπίτι για την υποστήριξη των ευάλωτων ομάδων, δηλαδή των προσώπων με αναπηρία και ευπάθεια. «Έχουμε ανάγκη από όλες αυτές τις οικογένειες», τόνισε ο ίδιος σημειώνοντας ότι μεταξύ ατόμων με ευαλωτότητα σημειώνονται και χαμηλά επίπεδα εμβολιασμού.
Πέραν από την στροφή της πρωτοβάθμιας φροντίδας στο σπίτι, ο ίδιος τόνισε πως στην πρόταση της μελέτης γίνεται λόγος και για διασύνδεσή της με τη δημόσια υγεία και με την κοινωνική φροντίδα, είτε τις ανοιχτές είτε τις κλειστές δομές, αλλά και με τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Τρεις παρεμβάσεις
«Έχουμε σταματήσει στις μεταρρυθμίσεις που έγιναν στη χώρα μας το 1983 με τη δημιουργία εκτεταμένων υποδομών τόσο σε νοσοκομεία, όσο και σε πρωτοβάθμιες μονάδες σε όλη τη χώρα», τόνισε ο Μιλτιάδης Νεκτάριος, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιώς και μέλος της ερευνητικής ομάδας. Προσέθεσε ότι η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει στο δεύτερο και το τρίτο κύμα μεταρρυθμίσεων, το οποίο ωστόσο έχουν υλοποιήσει άλλες ανεπτυγμένες χώρες και αφορά τη διοίκηση, οργάνωση και λειτουργία του συστήματος υγείας και την χρηματοδότηση.
Η πρώτη παρέμβαση που γίνεται στο πλαίσιο της έρευνας της διαΝΕΟσις είναι η αποπολιτικοποίηση της διοίκησης του συστήματος υγείας. Προτείνεται συγκεκριμένα η δημιουργία μίας holding company που θα ελέγχεται από το υπουργείο Υγείας ως ΝΠΔΔ, στο οποίο θα υπάγονται τα νοσοκομεία της κάθε περιφέρειας ως νομικών προσώπων ιδιωτικών δικαίου με κερδοσκοπικό χαρακτήρα.
Η δεύτερη είναι η συγκέντρωση της χρηματοδότησης στον ΕΟΠΥΥ, που θα έχει «θεαματικά αποτελέσματα» στην παροχή υπηρεσιών από τα δημόσια νοσοκομεία. «Με απλούς υπολογισμούς μισό δισεκατομμύριο μπορεί να έρχεται από την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά στα δημόσια νοσοκομεία», τόνισε ο Μ. Νεκτάριος, επισημαίνοντας ότι στόχος είναι για τα δημόσια νοσοκομεία να καταστούν καλύτερα από τα ιδιωτικά με πόρους από την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά.
Η τρίτη παρέμβαση είναι για την επίλυση του προβλήματος επιβάρυνσης του ελληνικού νοικοκυριού και του Έλληνα χρήστη των υπηρεσιών υγείας με ιδιωτικές δαπάνες υγείας. Συγκεκριμένα, προτείνεται η σύμπραξη του ΕΟΠΥΥ με την ιδιωτική ασφαλιστική αγορά για τη μείωση της ασφαλιστικής επιβάρυνσης από 40% στο περίπου 15%.