Τουλάχιστον οι επτά στους δέκα πολίτες εμφανίζονται ανήσυχοι για τον χειμώνα που έρχεται εν μέσω συνεχιζόμενης ακρίβειας και πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης, σύμφωνα με τη νέα πανελλαδική δημοσκόπηση «Η εικόνα της Ευρώπης στην Ελλάδα σήμερα» που δημοσιεύει το Ίδρυμα Φρίντριχ Νάουμαν για την Ελευθερία-Ελλάδας και Κύπρου (FNF) σε συνεργασία με την Κάπα Research.
Μεγάλη μερίδα των Ελλήνων (73%) δηλώνει θορυβημένη μπροστά στην πιθανότητα έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας ή καυσίμων για θέρμανση στα νοικοκυριά ενώ σχεδόν 1 στους 2 ανησυχεί για ενδεχόμενες ελλείψεις σε τρόφιμα και βασικά αγαθά φέτος τον χειμώνα.
Διχασμένοι εμφανίζονται να είναι, την ίδια ώρα, οι Ελληνίδες και οι Έλληνες ως προς τη συνολική αποτίμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το 48% των πολιτών να τοποθετείται θετικά και το 50% αρνητικά.
Η δημοσκόπηση επιχειρεί να καταγράψει την εικόνα της ελληνικής κοινής γνώμης σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, την αποτελεσματικότητα των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το ΝΑΤΟ, τον αντίκτυπο της ενεργειακής κρίσης στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία αλλά και την αποτίμηση των ελληνο-γερμανικών σχέσεων και της Γερμανίας.
Κύρια ευρήματα
- Το 73% των πολιτών δηλώνει ανήσυχο για πιθανότητα έλλειψης ηλεκτρικής ενέργειας ή καυσίμων για θέρμανση στα νοικοκυριά, για πιθανή κρίση αλληλεγγύης στην ΕΕ (69%), και για ελλείψεις σε τρόφιμα και βασικά αγαθά (47%) φέτος τον χειμώνα.
- Η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών αισθάνεται ότι η Ελλάδα ανήκει στην Ευρώπη (74%) και το 71% δηλώνει ότι το μέλλον της χώρας θα είναι καλύτερο εντός της ΕΕ.
- Θετικοί εμφανίζονται οι πολίτες ως προς την κοινή πορεία της χώρας εντός της ΕΕ, με το 72% να επιθυμεί η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση να βαθύνει περισσότερο, πολιτικά και οικονομικά, ανάμεσα στα κράτη μέλη.
- Σε ερώτηση σχετικά με το αν η χώρα είναι καλύτερα με Ευρώ ή δραχμή, το 57% δηλώνει πίστη στο Ευρώ έναντι του 33% που προτιμά τη δραχμή. Σε ερώτηση, ωστόσο, για την ενδεχόμενη στάση τους σε ένα δημοψήφισμα μόλις το 25% δηλώνει ότι θα ψήφιζε υπέρ της αποχώρησης έναντι του 67% που θα ψήφιζε για την παραμονή στη νομισματική ένωση.
- Διχασμένοι εμφανίζονται οι Έλληνες ως προς τη συνολική αποτίμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το 48% των πολιτών να τοποθετείται θετικά και το 50% αρνητικά. Το 2008 ήταν η χρονιά με την υψηλότερη θετική αποτίμηση της Ένωσης, με ποσοστό που άγγιζε το 83%, στον αντίποδα του 2015 όταν η αποτίμηση της ΕΕ σημείωσε τη χαμηλότερη θετική εκτίμηση με μόλις 34%.
- Ελευθερία μετακίνησης και διακίνησης αγαθών, ενίσχυση της δημοκρατίας και προγράμματα στήριξης των πιο αδύναμων κρατών, βρίσκονται ανάμεσα στα 3 κύρια θετικά χαρακτηριστικά της ΕΕ.
- Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αναδεικνύεται ως ο θεσμός προς τον οποίο έχουν τη μεγαλύτερη εμπιστοσύνη οι πολίτες (60%), ακολουθούμενος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά (43%). Σημαντική πτώση στα ποσοστά αυτά έχει παρατηρηθεί από τα υψηλά ποσοστά που συγκέντρωσαν οι δύο θεσμοί το 2008 από 82% και 79% αντίστοιχα.
- Αρνητικά διακείμενοι οι πολίτες ως προς την ΕΕ σε ό,τι αφορά τη διεύρυνση των ανισοτήτων μεταξύ των κρατών, το έλλειμμα ηγεσίας και την απουσία κοινής αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής.
- Η ελευθερία μετακίνησης εντός ΕΕ, τα προγράμματα ΕΣΠΑ, τα προγράμματα Erasmus και η κοινή προμήθεια εμβολίων κατά του κορωνοϊού αξιολογούνται ως οι σημαντικότερες κοινές πολιτικές της ΕΕ με θετικό αποτύπωμα.
- Αρνητική καταγράφεται η αξιολόγηση των πολιτών για την αντίδραση της ΕΕ στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, του πληθωρισμού και της ενεργειακής κρίσης.
- Μοιρασμένες οι απόψεις των Ελλήνων σχετικά με τη γεωγραφική επέκταση και εισδοχή νέων κρατών μελών στην ΕΕ, με το 47% να αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο θετικά και το 43% αρνητικά. Την ίδια στιγμή το 56% πιστεύει ότι η ένταξη χωρών των Δυτικών Βαλκανίων θα προσφέρει περισσότερη σταθερότητα στην Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η έρευνα διεξήχθη τον Σεπτέμβριο του 2022, σε συνεργασία με την Kapa Research, στο πλαίσιο της ετήσιας καμπάνιας του Ιδρύματος. Η καμπάνια παγκόσμιου διαλόγου «Reshape Europe» αφορά στο πώς η Ευρώπη μπορεί να γίνει πιο ανθεκτική προκειμένου να σταθεί απέναντι στους εχθρούς της ελευθερίας και της φιλελεύθερης δημοκρατίας, και το πώς θα εξοπλίσουμε την Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις.