Το ζήτημα των σχέσεων κράτους-εκκλησίας επανήλθε πρόσφατα στο προσκήνιο με αφορμή τις απαράδεκτες «προειδοποιήσεις» του προέδρου της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκου Βελόπουλου, προς βουλευτές που ψήφισαν υπέρ του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών να μείμουν «μακριά από τις εκκλησίες το Πάσχα».
Η απάντηση διά στόματος Ιερώνυμου ήταν δημόσια και κατηγορηματική: «Δεν θα κάνουμε ό,τι μας πει ο Βελόπουλος» διεμήνυσε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, ο οποίος στη συνέχεια επισκέφθηκε μαζί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη δομές της Εκκλησίας στο Δήλεσι Βοιωτίας, με τον Πρωθυπουργό να τονίζει ότι «η συνεργασία μας με την Αρχιεπισκοπή είναι και παραμένει εξαιρετικά στενή».
Μιας και διανύουμε τη Μεγάλη Εβδομάδα, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα της δημοσκόπης που διενήργησε η Κάπα Research αναφορικά με το πώς αντιλαμβάνονται οι Ελληνες τον θεσμό της εκκλησίας, στο πλαίσιο σειράς ερευνών αξιολόγησης των σημαντικότερων θεσμών με αφορμή τη συμπλήρωση 50 χρόνων από τη Μεταπολίτευση.
Η εκκλησία είναι πρώτιστα κοινωνία πιστών, σύμφωνα με τους ερωτώμενους: Με εξαίρεση ένα 30% περίπου, η πλειονότητα αποδίδει στην εκκλησία πνευματικό κυρίως ρόλο και αφήνει στο Κράτος τη ρύθμιση των κοινωνικών ζητημάτων. Για αυτό, άλλωστε, η υποστήριξη στον διαχωρισμό εκκλησίας-Κράτους, καταγράφει αυξητικές τάσεις την τελευταία 20ετία.
Στο ερώτημα «κατά πόσο εμπιστεύεστε κάθε έναν από τους παρακάτω θεσμούς για την πρόοδο και την ευημερία της χώρας μας;» το 38% απαντά πολύ (14%) ή αρκετά (24%) ενώ το 36% λίγο και το 25% καθόλου - ποσοστά που την κατατάσσουν στην 7η θέση πίσω από τον στρατό, την αστυνομία, την ΕΛΣΤΑΤ, την κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις και το ΕΣΥ.
Στην ερώτηση αν η Εκκλησία πρέπει να έχει λόγο στα θέματα της καθημερινής ζωής των πιστών πέραν των πνευματικών ζητημάτων, πάνω από 6 στους 10 δίνουν αρνητική απάντηση.
Αναφορικά με τη στάση της εκκλησίας απέναντι στον γάμο και την τεκνοθεσία των ομόφυλων ζευγαριών το 55% εμφανίζεται να διαφωνεί.
Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία δηλώνει αντίθετη με το ενδεχόμενο κατάργησης του μαθήματος των θρησκευτικών από τα σχολεία.
Στο μείζον ερώτημα για τις σχέσεις κράτους-εκκλησίας 7 στους 10 τάσσονται υπέρ του διαχωρισμού. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί πως από το 2003 έως σήμερα υπάρχει μια σαφής αυξητική τάση του αριθμού των ατόμων που υποστηρίζουν αυτόν τον διαχωρισμό.
Ως προς τη δημοτικότητα των ηγετικών προσωπικοτήτων της εκκλησίας τη μεγαλύτερη δημοφιλία φαίνεται να απολαμβάνει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος (55% έχουν θετική γνώμη), αφήνοντας πίσω του τον Ιερώνυμο (49%) και τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Ελπιδοφόρο (39%).
Ανάμεσα στα άλλα ευρήματα που ξεχωρίζουν, ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι τόσο ο θρησκευτικός γάμος όσο και η ταφή των νεκρών παραμένουν ριζωμένα στη ζωή των Ελλήνων.
Βέβαια, οι εμπειρίες της τελευταίας 20ετίας -η έκρηξη της τεχνολογίας,η οικονομική κρίση, η πανδημία, οι πολεμικές συγκρούσεις- έχουν θέσει την πίστη υπόδοκιμασία (73% των ερωτώμενων δηλώνουν ότι πιστεύουν στον Θεό από 92% το 2005). Ενα μεγάλο ποσοστό, εξάλλου, απομακρύνεται και από τη συχνότητα του εκκλησιασμού· ωστόσο, διατηρείται ένας «πυρήνας» της τάξης του 28% που επισκέπτεται την Εκκλησία τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.
Παρά τους κλυδωνισμούς, πάντως, η Μεγάλη Εβδομάδα δείχνει να αγγίζει όλους σχεδόν τους Ελληνες: περισσότεροι από τους 8 στους 10 δηλώνουν ότι θα ακολουθήσουν κάποιο ή κάποια από τα μέρη τουλειτουργικού δράματος.
Ακολουθεί ολόκληρη η έρευνα της Κάπα Research.