Νέες ενδείξεις από μία από τις πιο εκτενείς έρευνες του σύμπαντος μέχρι σήμερα υποδεικνύουν ότι η μυστηριώδης σκοτεινή ενέργεια μπορεί να εξελίσσεται με τρόπους που ενδεχομένως να ανατρέψουν τις τρέχουσες αντιλήψεις των αστρονόμων για το σύμπαν.
Η σκοτεινή ενέργεια αντιπροσωπεύει περίπου το 70% του Σύμπαντος και θεωρείται ότι εμφανίστηκε μετά τη Μεγάλη Έκρηξη, το μυστηριώδες φαινόμενο που οδήγησε στη δημιουργία του σύμπαντος πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια.
Το 1998, δύο ανεξάρτητες ομάδες ερευνητών διαπίστωσαν ότι το σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό, και η σκοτεινή ενέργεια θεωρείται η κινητήριος δύναμη πίσω από αυτή τη διαδικασία.
Παρά το γεγονός ότι η προέλευση και τα χαρακτηριστικά της παραμένουν ασαφή, πολλές θεωρίες έχουν προταθεί, χωρίς όμως να έχει υπάρξει κάποια επιβεβαίωση. Πρόσφατα, μια μελέτη πρότεινε ότι οι μαύρες τρύπες μπορεί να είναι η πηγή της σκοτεινής ενέργειας.
Ο Ισάκ-Μπουσάκι είναι συμπρόεδρος μιας ομάδας εργασίας για τη συνεργασία Dark Energy Spectroscopic Instrument, γνωστή ως DESI.
Το όργανο, που βρίσκεται στο τέταρτο έτος παρατήρησης του ουρανού, έχει την ικανότητα να παρατηρεί το φως από 5.000 γαλαξίες ταυτόχρονα. Όταν το πρόγραμμα ολοκληρωθεί το επόμενο έτος, αναμένεται να έχει μετρήσει το φως από περίπου 50 εκατομμύρια γαλαξίες.
«Η ανακάλυψη της σκοτεινής ενέργειας, πριν από σχεδόν 30 χρόνια, ήταν ήδη η μεγαλύτερη έκπληξη της επιστημονικής μου ζωής», δήλωσε σε δήλωσή του ο Ντέιβιντ Γουάινμπεργκ, καθηγητής αστρονομίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο, ο οποίος συνέβαλε στην ανάλυση του DESI.
«Αυτές οι νέες μετρήσεις προσφέρουν τις ισχυρότερες ενδείξεις μέχρι στιγμής ότι η σκοτεινή ενέργεια εξελίσσεται, κάτι που θα ήταν άλλη μια εντυπωσιακή αλλαγή στην κατανόησή μας για το πώς λειτουργεί το σύμπαν».
Τα ευρήματα φέρνουν τους αστρονόμους ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στην αποκάλυψη της μυστηριώδους φύσης της σκοτεινής ενέργειας, γεγονός που μπορεί να σημαίνει ότι το καθιερωμένο μοντέλο για το πώς λειτουργεί το σύμπαν θα μπορούσε επίσης να απαιτήσει ενημέρωση, λένε οι επιστήμονες.
Το φασματοσκοπικό όργανο σκοτεινής ενέργειας βρίσκεται στην κορυφή του τηλεσκοπίου των 4 μέτρων Nicholas U. Mayall του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Kitt Peak στο Tucson της Αριζόνα.
Το όργανο βρίσκεται στον τέταρτο χρόνο της παρατήρησης του ουρανού και μπορεί να παρατηρήσει το φως από 5.000 γαλαξίες ταυτόχρονα. Όταν το έργο ολοκληρωθεί του χρόνου, θα έχει μετρήσει το φως από περίπου 50 εκατομμύρια γαλαξίες.
Τα 5.000 «μάτια» του οργάνου με οπτικές ίνες και οι εκτεταμένες δυνατότητες παρακολούθησης επιτρέπουν στους επιστήμονες να δημιουργήσουν έναν από τους μεγαλύτερους τρισδιάστατους χάρτες του σύμπαντος και να παρακολουθήσουν πώς η σκοτεινή ενέργεια έχει επηρεάσει και διαμορφώσει το σύμπαν τα τελευταία 11 δισεκατομμύρια χρόνια, όπως αναφέρει το CNN.
Το φως από ουράνια αντικείμενα όπως οι γαλαξίες χρειάζεται χρόνο για να ταξιδέψει στη Γη, πράγμα που σημαίνει ότι το DESI μπορεί ουσιαστικά να δει πώς ήταν το σύμπαν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, από δισεκατομμύρια χρόνια πριν μέχρι σήμερα.
Τα νεότερα ευρήματα περιλαμβάνουν δεδομένα για υπερδιπλάσια κοσμικά αντικείμενα από αυτά που είχαν ερευνηθεί και παρουσιαστεί πριν από λιγότερο από ένα χρόνο. Εκείνες οι αποκαλύψεις του 2024 έκαναν για πρώτη φορά νύξη για το πώς μπορεί να εξελίσσεται η σκοτεινή ενέργεια.
Ολοένα και περισσότερες αποδείξεις
Το DESI έχει τη δυνατότητα να μετρήσει αυτό που οι επιστήμονες ονομάζουν την κλίμακα ακουστικής ταλάντωσης βαρυονίων (BAO), η οποία περιγράφει πώς τα γεγονότα που συνέβησαν στα πρώτα στάδια του σύμπαντος άφησαν πίσω τους χαρακτηριστικά μοτίβα στη κατανομή της ύλης. Οι αστρονόμοι παρατηρούν την κλίμακα BAO, με αποστάσεις ύλης περίπου 480 εκατομμύρια έτη φωτός, ως έναν είδος «χάρακα» στο διάστημα.
«Αυτή η κλίμακα διαχωρισμού λειτουργεί σαν ένας τεράστιος χάρακας στο σύμπαν, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να μετρήσουμε αποστάσεις. Συνδυάζουμε αυτές τις αποστάσεις με τις ερυθρές μετατοπίσεις (την ταχύτητα με την οποία τα αντικείμενα απομακρύνονται από εμάς) για να υπολογίσουμε τη διαστολή του σύμπαντος», εξήγησε ο Πωλ Μαρτίνι, συντονιστής της ανάλυσης και καθηγητής αστρονομίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο.
Η μέτρηση της επιρροής της σκοτεινής ενέργειας καθ′ όλη τη διάρκεια της ιστορίας του σύμπαντος αποκαλύπτει πόσο καθοριστική δύναμη υπήρξε αυτή.
Πηγή: CNN