Την ανάγκη των Ελλήνων για έγκυρη, σωστή αλλά και δωρεάν ενημέρωση, χωρίς πληρωμή συνδρομής ανέδειξε η νέα έρευνα της ierax analytix. Στόχος της ήταν να εξετάσει πολύ συγκεκριμένες ποιοτικές παραμέτρους οι οποίες καθορίζουν τη σχέση των Ελλήνων με τα ΜΜΕ. Είναι αυτές οι παράμετροι που καθιστούν την έρευνα σημαντική για τους επαγγελματίες που ασχολούνται με την ενημέρωση και τα νέα μέσα, καθώς η έρευνα εστίασε σε σημεία που αποτελούν το επίκεντρο μιας ευρύτερης παγκόσμιας συζήτησης για το αύριο των ΜΜΕ.
Η παράθεση πηγών και η πολυφωνία απόψεων κάνουν ένα μέσο έγκυρο
Αναφορικά με τα στοιχεία που κάνουν ένα διαδικτυακό ΜΜΕ έγκυρο, οι συμμετέχοντες της έρευνας ανέδειξαν την παράθεση πηγών και δηλώσεων (70.5%), την πολυφωνία στις απόψεις (65.6%), τη συγγραφή πρωτότυπων άρθρων (40.8%), τους έμπειρους δημοσιογράφους (30.3%), την υψηλή επισκεψιμότητα (6.3%) και, τέλος, τα βραβεία (6.2%). Ένα αρκετά ενδιαφέρον δεδομένο είναι ότι τα δύο στοιχεία που έρχονται πρώτα στην κατάταξη είναι το λεγόμενο fact checking, η διαδικασία πιστοποίησης και εξακρίβωσης όσων γράφονται σε ένα άρθρο, και η ποικιλία όσων αφορά τις οπτικές γωνίες από τις οποίες παρουσιάζεται ένα θέμα. Με άλλα λόγια, ο κόσμος θέλει να υπάρχει πολυφωνία, αλλά και εγκυρότητα.
Πολύ χαμηλός ο δείκτης εμπιστοσύνης στα παραδοσιακά ΜΜΕ
Χαμηλή εμπιστοσύνη φαίνεται να δείχνουν οι συμμετέχοντες της έρευνας στα ελληνικά ΜΜΕ, με το διαδίκτυο να είναι το μόνο από τα μέσα που φτάνει κοντά στη «βάση». Χειρότερη όλων φαίνεται να είναι η τηλεόραση και τα περιοδικά στα μάτια του κοινού, ενώ το ραδιόφωνο δείχνει να βρίσκεται σε καλύτερη θέση όσον αφορά την εμπιστοσύνη των ακροατών του.
Πάντως, σχετικά με τα μέσα που επιλέγουν για την ενημέρωση τους οι Έλληνες, πρώτα έρχονται τα διαδικτυακά sites (77.4%) και ακολουθούν η τηλεόραση (47.6%), τα social media (47.3%), το ραδιόφωνο (30.2%), οι εφημερίδες (20.5%) και τα περιοδικά (1.6%). Αυτό δείχνει ότι οι Έλληνες, ναι μεν δεν εμπιστεύονται την τηλεόραση αλλά την επιλέγουν για την ενημέρωση τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ηλικίες κάτω των 30 ετών χρησιμοποιούν για την ενημέρωση τους περισσότερο τα social media ενώ οι άνω των 55 ετών την τηλεόραση.
24% θα πλήρωναν μηνιαία συνδρομή για ένα έγκυρο διαδικτυακό ΜΜΕ
1 στους 4 θα πλήρωνε μια μηνιαία συνδρομή για ένα έγκυρο διαδικτυακό ΜΜΕ, ενώ 65% αυτών θα έδιναν μέχρι 6 εύρω για τη συνδρομή. Πάντως το ποσοστό είναι μεγαλύτερο από τις ΗΠΑ (16%) και τη Μεγάλη Βρετανία (9%),στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα «Digital News Report 2019». Όσοι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι δε θα πλήρωναν για συνδρομή, τόνισαν πως η ενημέρωση πρέπει να είναι πάντα δωρεάν (58%) και πως δεν πρόκειται να υπάρξει έγκυρο ΜΜΕ στην Ελλάδα (39%). Πάντως 18% θα πλήρωνε αν είχε την οικονομική δυνατότητα.
Σημαντικό είναι πως 48% έχει τουλάχιστον μια μηνιαία συνδρομή σε κάποια πλατφόρμα ενημέρωσης/διασκέδασης, με 63.3% να έχει συνδρομητική τηλεόραση και 52.8% Netflix.
Επίσκεψη σε sites για άρθρα και εφημερίδες
Όσοι συμμετέχοντες δήλωσαν πως επιλέγουν διαδικτυακά sites για την ενημέρωση τους, το κάνουν κυρίως για να διαβάσουν άρθρα και σχόλια (89.4%), για να διαβάσουν εφημερίδες (40%), για να δουν τηλεόραση (25.8%) και για να ακούν ραδιόφωνο (22.9%).
Οι περισσότερες ψευδείς ειδήσεις στην πολιτική δημοσιογραφία
Τέλος, 91% των ερωτώμενων θεωρούν πως στην πολιτική δημοσιογραφία εμφανίζονται οι περισσότερες ψευδείς ειδήσεις. Ακολουθεί η οικονομική δημοσιογραφία με 42%. Ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι η επιστημονική δημοσιογραφία βρίσκεται χαμηλότερα από όλα τα άλλα είδη, με μόλις 6.4% των ερωτώμενων να κάνει λόγο για ψευδείς επιστημονικές ειδήσεις. Ίσως αυτό έχει να κάνει με το ότι η δημοσιογραφία αυτή στηρίζεται σε γεγονότα με πηγές και αποδείξεις, χαρακτηριστικά που εμπιστεύονται και θέλουν να βλέπουν οι Έλληνες αναγνώστες.
*Το ερωτηματολόγιο, την συλλογή, την ανάλυση και την παρουσίαση δεδομένων ανέλαβε η ierax analytix, σε συνεργασία με τον κύριο Νίκο Παναγιώτου επίκουρο καθηγητή στο τμήμα Δημοσιογραφίας και Μ.Μ.Ε. του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Τα 1.840 ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν διαδικτυακά από τις 20 μέχρι τις 30 Ιουνίου 2019.