Ο πλανήτης έχει αρκετές σπάνιες γαίες και άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες για να απαλλαχθεί από τα ορυκτά καύσιμα και να στηριχθεί στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που αντισταθμίζει τις ανησυχίες σχετικά με την επάρκεια αυτών των ορυκτών.
Με την ανάγκη παραγωγής περισσότερης ηλεκτρικής ενέργειας από ηλιακούς συλλέκτες, ανεμογεννήτριες, υδροηλεκτρικούς και πυρηνικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής να γίνεται ολοένα και πιο έντονη, πολλοί ανησυχούν ότι δεν θα υπάρχουν αρκετά βασικά ορυκτά για να επιτευχθεί η πολυπόθητη απαλλαγή από τον άνθρακα.
Τα ορυκτά σπάνιων γαιών, που ονομάζονται επίσης στοιχεία σπάνιων γαιών, στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο σπάνια. Το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο τα περιγράφει ως «σχετικά άφθονα». Είναι απολύτως αναγκαία για τους ισχυρούς μαγνήτες που είναι απαραίτητοι για τις ανεμογεννήτριες. Υπάρχουν, επίσης σε smartphone, οθόνες υπολογιστών και λαμπτήρες LED.
Η νέα μελέτη εξετάζει όχι μόνο αυτά τα στοιχεία αλλά και 17 διαφορετικές πρώτες ύλες που απαιτούνται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, μεταξύ των οποίων και ορισμένοι εντελώς κοινοί πόροι όπως ο χάλυβας, το τσιμέντο και το γυαλί.
Μια ομάδα επιστημόνων εξέτασε τα υλικά - πολλά δεν εξορύσσονταν συχνά σε μεγάλο βαθμό στο παρελθόν - και 20 διαφορετικές πηγές ενέργειας. Υπολόγισαν τα αποθέματα και τη ρύπανση από την εξόρυξη, εάν η πράσινη ενέργεια αυξανόταν για να επιτευχθούν οι παγκόσμιοι στόχοι για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα.
Απαιτείται πολύ περισσότερη εξόρυξη, αλλά υπάρχουν ορυκτά «αρκετά για όλους» ενώ η γεώτρηση για αυτά δεν θα επιδεινώσει σημαντικά την υπερθέρμανση του πλανήτη συμπεραίνει η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Joule την Παρασκευή.
«Η απανθρακοποίηση θα είναι μεγάλη και ζόρικη, αλλά ταυτόχρονα μπορούμε να την κάνουμε», δήλωσε ο εκ των συγγραφέων της μελέτης Ζικ Χάουσφαδερ, επιστήμονας για το κλίμα στην τεχνολογική εταιρεία Stripe and Berkeley Earth. «Δεν ανησυχώ ότι θα ξεμείνουμε από αυτά τα υλικά», πρόσθεσε.
Μεγάλο μέρος της παγκόσμιας ανησυχίας σχετικά με τις πρώτες ύλες για απαλλαγή από τον άνθρακα έχει να κάνει με τις μπαταρίες και τις μεταφορές, ειδικά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που βασίζονται στο λίθιο για τις μπαταρίες. Αυτή η μελέτη, βέβαια, δεν εξετάζει αυτό.
Η εξέταση των ορυκτών που απαιτούνται για μπαταρίες είναι πολύ πιο περίπλοκη από την ηλεκτρική ενέργεια και αυτό θα κάνει η ομάδα στη συνέχεια, είπε ο Χάουσφαδερ.
Πολλά εξαρτώνται από το πόσο γρήγορα ο κόσμος θα μεταβεί στην πράσινη ενέργεια. Θα υπάρξουν ελλείψεις σε προμήθειες. Για παράδειγμα, το δυσπρόσιο είναι ένα ορυκτό που χρησιμοποιείται για μαγνήτες σε ανεμογεννήτριες και μια μεγάλη ώθηση για καθαρότερη ηλεκτρική ενέργεια θα απαιτούσε τρεις φορές περισσότερο δυσπρόσιο από ό,τι παράγεται σήμερα, σύμφωνα με τη μελέτη. Αλλά υπάρχει 12πλάσιο περισσότερο δυσπρόσιο σε αποθέματα από ό,τι θα χρειαζόταν σε αυτή την προσπάθεια μετάβασης σε καθαρή ενέργεια.
Μια άλλη δύσκολη περίπτωση είναι το τελλούριο, το οποίο χρησιμοποιείται σε βιομηχανικά ηλιακά πάρκα, όπου μπορεί να υπάρχουν οριακά περισσότεροι πόροι από αυτούς που θα απαιτούνταν σε μια μεγάλη πράσινη μετάβαση. Αλλά ο Χάουσφαδερ είπε ότι υπάρχουν διαθέσιμα υποκατάστατα σε όλες αυτές τις περιπτώσεις υλικών.
«Υπάρχουν αρκετά υλικά σε απόθεμα. Η ανάλυση είναι στιβαρή και αυτή η μελέτη καταρρίπτει αυτές τις ανησυχίες (εξάντλησης των ορυκτών)», επισήμανε ο Ντανιέλ Ιμπάρα, καθηγητής περιβάλλοντος στο Πανεπιστήμιο Brown, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, αλλά εξετάζει τις ελλείψεις λιθίου. Ωστόσο, είπε ότι η παραγωγική ικανότητα πρέπει να αυξηθεί για ορισμένα «βασικά μέταλλα» και ένα θέμα είναι το πόσο γρήγορα μπορεί να γίνει αυτό.
Μια άλλη ανησυχία είναι εάν η εξόρυξη θα προκαλέσει περισσότερες εκπομπές άνθρακα που παγιδεύουν τη θερμότητα στην ατμόσφαιρα. Θα φτάσει, ίσως και τα 10 δισεκατομμύρια μετρικούς τόνους, που είναι το ένα τέταρτο των ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας απαιτούν περισσότερα υλικά ανά παραγωγή ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα επειδή είναι πιο αποκεντρωμένα, είπε.
Αλλά η αύξηση της ρύπανσης άνθρακα από περισσότερες εξορύξεις θα αντισταθμιστεί από μια τεράστια μείωση της ρύπανσης από ορυκτά καύσιμα που εκπέμπουν βαρύ άνθρακα, διευκρίνισε ο Χάουσφαδερ.
Ο Ρομπ Τζάκσον από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, είπε ότι ενώ πολλά από τα αποδεικτικά στοιχεία δείχνουν ότι υπάρχουν αρκετά ορυκτά σπάνιων γαιών, χρειάζεται ισορροπία: «Μαζί με την εξόρυξη περισσότερων, θα πρέπει να χρησιμοποιούμε λιγότερα», υπογράμμισε.