Η παρουσία υψηλών επιπέδων σιδήρου στο σώμα θέτει σε κίνδυνο μακροπρόθεσμα την υγεία- ενώ επίσης μπορεί να «κόψει» χρόνια ζωής, σύμφωνα με νέα έρευνα του Imperial College London, που χρησιμοποίησε μεγάλης κλίμακας γενετικά δεδομένα.
Σκοπός της έρευνας αυτής ήταν η αξιολόγηση των επιπτώσεων σε έναν πληθυσμού με επίπεδα σιδήρου που έχουν αυξηθεί φυσικά, από άποψης διάρκειας ζωής. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, τα ευρήματα αυτά- που επέτρεψαν την αποφυγή «θορύβου» από άλλους παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο ή η διατροφή- συμβάλουν στη διαμόρφωση μιας καλύτερης εικόνας όσον αφορά στον ρόλο του σιδήρου στην υγεία μας και τον κίνδυνο των μεγάλων επιπέδων.
Ο Δρ. Ντιπέντερ Γκιλ, που επέβλεψε την έρευνα, είπε πως «γνωρίζαμε για πολύ καιρό πως το να έχεις πολύ ή λίγο σίδηρο στο σύστημά σου μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία σου, και ότι πρακτικά η τροποποίηση των επιπέδων σιδήρου μπορεί να βοηθήσει πολλούς με υποκείμενες παθήσεις. Τα ευρήματά μας πατούν πάνω σε προηγούμενες έρευνες για να βελτιωθεί περαιτέρω η εικόνα, δείχνοντας πως οι άνθρωποι που έχουν γενετική προδιάθεση για ελαφρώς αυξημένα επίπεδα σιδήρου στο σώμα έχουν μειωμένο προσδόκιμο ζωής κατά μέσο όρο. Αν και δεν εξετάσαμε απευθείας την επίδραση της λήψης συμπληρωμάτων διατροφής, τα αποτελέσματά μας υποδεικνύουν πως υπάρχει ανάγκη να κατανοηθούν καλύτερα οι επιπτώσεις στην υγεία όταν οι άνθρωποι αυξάνουν τα επίπεδα σιδήρου τους με συμπληρώματα όταν δεν χρειάζεται».
Το σίδηρο χρησιμοποιείται από το σώμα για τη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων, που μεταφέρουν οξυγόνο. Οι περισσότεροι άνθρωποι χωρίς υποκείμενες παθήσεις κανονικά είναι σε θέση να λαμβάνουν επαρκή σίδηρο από τη διατροφή τους. Ωστόσο η διαταραχή της ισορροπίας μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από προβλήματα υγείας: Η ελλιπής παρουσία σιδήρου σχετίζεται με την κόπωση και τα προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ η υπέρμετρη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στο συκώτι- σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να είναι και θανατηφόρα.
Κάποιες μελέτες υποδεικνύουν πως μικρές αλλαγές στα επίπεδα σιδήρου μπορεί να έχουν προστατευτικές, αλλά και επιβλαβείς επιπτώσεις σε διαφορετικές ασθένειες, όπως οι καρδιοπάθειες, τα εγκεφαλικά και οι μολύνσεις. Ωστόσο η συνολική επίδραση των διαφορετικών επιπέδων σιδήρου στο προσδόκιμο ζωής παραμένει ασαφής.
Στη νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Clinical Nutrition, ο Γκιλ και ο Ίλιας Ντάγκλας του Harvard Medical School χρησιμοποίησαν μια στατιστική τεχνική ονόματι μεντελιανή τυχαιοποίηση για να προσπαθήσουν να διερευνήσουν τις επιπτώσεις του σιδήρου στην υγεία. Οι ερευνητές εξέτασαν γενετικά δεδομένα από περίπου 49.000 άτομα για να βρουν γενετικές μεταβολές που συνδέονταν με τα επίπεδα σιδήρου και εστίασαν σε τρία σημεία στο γονιδίωμα όπου μια και μόνη διαφορά «γράμματος» στο DNA (SNP- single nucleotide polymporphism) μπορεί να αυξήσει ή μειώσει ελαφρά το επίπεδο σιδήρου ενός ατόμου. Όταν οι ίδιες SNP εξετάστηκαν σε ένα μεγαλύτερο dataset, με δεδομένα διάρκειας ζωής από άνω του ενός εκατ. ανθρώπους, διαπίστωσαν πως οι γενετικές ενδείξεις για υψηλότερα επίπεδα σιδήρου κατά μέσο όρο συνδέονταν με μειωμένο προσδόκιμο ζωής. Η ανάλυση αποκάλυψε πως, για κάθε έναν «πόντο» αύξησης πάνω από το κανονικό, παρατηρούνταν 0.7 λιγότερα χρόνια ζωής.