Νέα δεδομένα από μεγάλης κλίμακας γενετική έρευνα της οποίας ηγήθηκε το Oxford Population Health δείχνουν ότι το αλκοόλ προκαλεί ευθέως καρκίνο.
Σε παγκόσμιο επίπεδο το αλκοόλ θεωρείται πως προκαλεί περίπου 3 εκατ. θανάτους ετησίως, μεταξύ των οποίων 400.000 από καρκίνο. Με την κατανάλωση αλκοόλ να αυξάνεται, ειδικά σε χώρες με ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης όπως η Κίνα, προκύπτει έντονη ανάγκη κατανόησης του τρόπου με τον οποίον το αλκοόλ επηρεάζει τους κινδύνους ασθένειας σε διαφορετικούς πληθυσμούς.
Στοιχεία από δυτικές χώρες ήδη υποδεικνύουν πως το αλκοόλ είναι απευθείας αίτιο καρκίνου στο κεφάλι, τον λαιμό, τον οισοφάγο, το συκώτι, το παχύ έντερο και το στήθος. Ωστόσο ήταν δύσκολο να διαπιστωθεί κατά πόσον το αλκοόλ προκαλεί ευθέως καρκίνο, ή αν συνδέεται με παράγοντες που προκαλούν σύγχυση στο όλο θέμα, όπως το κάπνισμα και η διατροφή. Ήταν επίσης ασαφές κατά πόσον το αλκοόλ συνδέεται με άλλους τύπους καρκίνου, περιλαμβανομένων καρκίνων στους πνεύμονες και στο στομάχι.
Ερευνητές του Oxford Population Health, του Πανεπιστημίου του Πεκίνου και της Κινεζικής Ακαδημίας Ιατρικών Επιστημών στο Πεκίνο χρησιμοποίησαν μια γενετική προσέγγιση διερευνώντας παραλλαγές γονιδίων που συνδέονταν με χαμηλότερη κατανάλωση αλκοόλ σε ασιατικούς πληθυσμούς. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν στο International Journal of Cancer.
Στους κινεζικούς πληθυσμούς και σε άλλους πληθυσμούς της ανατολικής Ασίας δύο κοινοί γενετικοί παράγοντες (αλληλόμορφα) μειώνουν την ανεκτικότητα/ αντοχή στο αλκοόλ και συσχετίζονται με τη μικρότερη λήψη αλκοόλ επειδή έχουν μια δυσάρεστη συνέπεια «εκκένωσης». Οι μεταλλάξεις αυτές διαταράσσουν τη λειτουργία ενζύμων που εμπλέκονται στην αποτοξίνωση από το αλκοόλ, προκαλώντας συσσώρευση ακεταλδεΰδης στο αίμα, που είναι καρκινογόνο κατηγορίας 1.
Η πρώτη μετάλλαξη προκαλεί απώλεια λειτουργίας στο γονίδιο για το ένζυμο ALDH2. Η δεύτερη επιταχύνει τη δραστηριότητα του ADH1B. Και τα δύο είναι κοινά στους πληθυσμούς της ανατολικής Ασίας μα σπάνια στους πληθυσμούς ευρωπαϊκής καταγωγής.
Επειδή αυτά τα αλληλόμορφα κατανέμονται κατά τη γέννηση και είναι ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες τρόπου ζωής, όπως πχ το κάπνισμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατα για τη λήψη αλκοόλ, ώστε να αξιολογηθεί πώς η κατανάλωση αλκοόλ επηρεάζει τους κινδύνους ασθένειας.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δείγματα DNA από περίπου 150.000 συμμετέχοντες (περίπου 60.000 άνδρες και 90.000 γυναίκες) στο πλαίσιο της έρευνας China Kadoorie Biobank και μέτρησαν τη συχνότητα των αλληλόμορφων ανεκτικότητας χαμηλού αλκοόλ για τα ALDH2 και ADH1B. Τα δεδομένα συνδυάστηκαν με ερωτηματολόγια για τις συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ και οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για μια μέση περίοδο 11 ετών.
Από τη στιγμή που οι γυναίκες σπάνια καταναλώνουν αλκοόλ στην Κίνα, η κύρια ανάλυση εστίασε στους άνδρες, το ένα τρίτο των οποίων έπιναν τακτικά (τις περισσότερες εβδομάδες το τελευταίο έτος).
Μεταξύ των αποτελεσμάτων ήταν τα εξής: Στον κινεζικό πληθυσμό της μελέτης η συχνότητα της χαμηλής ανεκτικότητας αλκοόλ ήταν 21% για το ALDH2 και 69% για το ADH1B (συγκριτικά με κάτω του 0,01% και περίπου 4% στους ευρωπαϊκής καταγωγής πληθυσμούς). Στους άνδρες, τα αλληλόμορφα χαμηλής ανεκτικότητας στο αλκοόλ σχετίζονταν έντονα με τη μειωμένη κατανάλωση αλκοόλ.
Κατά την περίοδο που ακολούθησε, περίπου 4.500 άνδρες (7,4%) παρουσίασαν καρκίνο. Οι άνδρες που είχαν ένα ή δύο από τα αλληλόμορφα χαμηλής ανεκτικότητας στο αλκοόλ για ADH1B είχαν περίπου 13-25% μικρότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καρκίνο γενικότερα και καρκίνους που σχετίζονταν με το αλκοόλ, ειδικά στο κεφάλι και τον λαιμό, καθώς και καρκίνο του οισοφάγου.
Συνολικά οι άνδρες που έφεραν δύο αντίγραφα του αλληλόμορφου χαμηλής ανεκτικότητας αλκοόλ για το ALDH2 έπιναν πολύ λίγο αλκοόλ και είχαν 14% μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν οποιονδήποτε καρκίνο, καθώς και 31% μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνους που είχαν συσχετιστεί προηγουμένως με το αλκοόλ.
Οι άνδρες που έπιναν τακτικά παρά το ότι είχαν ένα αντίγραφο του αλληλόμορφου χαμηλής ανεκτικότητας αλκοόλ για το ALDH2 είχαν σημαντικά μεγαλύτερους κινδύνους για καρκίνο στο κεφάλι και τον λαιμό και καρκίνο του οισοφάγου. Για αυτούς που δεν έπιναν ή έπιναν περιστασιακά, δεν υπήρχε γενικότερος συσχετισμός μεταξύ του να μεταφέρεται ένα αντίγραφο του αλληλόμορφου χαμηλής ανεκτικότητας αλκοόλ για το ALDH2 και αυξημένου κινδύνου καρκίνου.
Τα αποτελέσματα παρέμειναν ίδια όταν τα δεδομένα τροποποιούνταν για άλλους παράγοντες που επηρέαζαν τον κίνδυνο καρκίνου (κάπνισμα, διατροφή, οικογενειακό ιστορικό κ.α).
Στις γυναίκες (μόνο το 2% εκ των οποίων έπιναν τακτικά) αυτά τα αλληλόμορφα δεν συσχετίζονταν με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, υποδεικνύοντας πως οι μειωμένοι κίνδυνοι για τους φορείς αυτών των παραλλαγών στους άνδρες προέκυπταν απευθείας από τη χαμηλότερη κατανάλωση αλκοόλ.
Τα σημαντικά υψηλότερα ρίσκα που παρατηρήθηκαν σε άνδρες με την παραλλαγή γονιδίου χαμηλής ανεκτικότητας αλκοόλ ALDH2 που και πάλι έπιναν τακτικά υποδεικνύουν πως η μεγαλύτερη συσσώρευση ακεταλδεΰδης μπορεί να επηρεάζει ευθέως τον κίνδυνο καρκίνου.
Η επικεφαλής ερευνήτρια Πεκ Κέι Ιμ, του Oxford Population Health, είπε πως «τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι το αλκοόλ απευθείας προκαλεί αρκετούς τύπους καρκίνου, και ότι αυτά τα ρίσκα μπορεί να αυξηθούν περαιτέρω σε άτομα με κληρονομική χαμηλή ανεκτικότητα σε αλκοόλ, που δεν μπορούν να μεταβολίσουν σωστά το αλκοόλ».