Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε την Κυριακή ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρότειναν στην Άγκυρα την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 ως αντάλλαγμα για την επένδυσή της στο πρόγραμμα F-35, από το οποίο η Άγκυρα ”κόπηκε” μετά την αγορά συστημάτων πυραυλικής άμυνας από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με το Reuters νωρίτερα αυτόν τον μήνα η Τουρκία ζήτησε από τις Ηνωμένες Πολιτείες να αγοράσει 40 μαχητικά αεροσκάφη τύπου F-16 της Lockheed Martin και σχεδόν 80 κιτ εκσυγχρονισμού για τα υπάρχοντα πολεμικά αεροσκάφη της.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους πριν αναχωρήσει για ταξίδι στη Δυτική Αφρική, ο Ερντογάν είπε ότι η Τουρκία θέλει επιστροφή της επένδυσής της στο πρόγραμμα F-35 και ότι οι συζητήσεις για το θέμα είναι σε εξέλιξη.
”Υπάρχει η πληρωμή 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων που έχουμε κάνει για τα F-35 και οι ΗΠΑ είχαν μια τέτοια πρόταση ως αντάλλαγμα για αυτές τις πληρωμές”, είπε ο Ερντογάν. ”Και σχετικά με αυτό, είπαμε να κάνουμε ό, τι χρειαστεί για να καλυφθούν οι αμυντικές ανάγκες της χώρας μας”, είπε, προσθέτοντας ότι τα νέα αεροσκάφη F-16 θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη του στόλου της χώρας.
Η Άγκυρα είχε παραγγείλει περισσότερα από 100 αεριωθούμενα F-35, κατασκευασμένα από την Lockheed Martin Corp, αλλά οι ΗΠΑ διέγραψαν την Τουρκία από το πρόγραμμα το 2019 αφού απέκτησε ρωσικά πυραυλικά αμυντικά συστήματα S-400.
Η δεκαετής και πλέον στενή σύμπραξη μεταξύ των δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ πέρασε μια άνευ προηγουμένου κρίση τα τελευταία πέντε χρόνια σχετικά με διαφωνίες για την πολιτική στη Συρία, τους στενότερους δεσμούς της Άγκυρας με τη Μόσχα, τις ναυτικές φιλοδοξίες της στην ανατολική Μεσόγειο, τις κατηγορίες των ΗΠΑ εναντίον κρατικής τουρκικής τράπεζας και τη ζητήματα που αφορούν ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία.
Η αγορά των S-400 από την Άγκυρα προκάλεσε επίσης κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Τον Δεκέμβριο του 2020, η Ουάσιγκτον έβαλε στη μαύρη λίστα τη Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας, τον επικεφαλής της, Ισμαήλ Ντεμίρ και άλλους τρεις υπαλλήλους.
Έκτοτε, οι ΗΠΑ έχουν προειδοποιήσει επανειλημμένα την Τουρκία να μην αγοράσει άλλα ρωσικά όπλα. Αλλά ο Ερντογάν ανέφερε ότι η Άγκυρα εξακολουθεί να σκοπεύει να αγοράσει μια δεύτερη παρτίδα S-400 από τη Ρωσία, μια κίνηση που θα μπορούσε να βαθύνει τη ρήξη με την Ουάσιγκτον.
Το αίτημα για τα αεροσκάφη πιθανότατα θα λάβει δύσκολα έγκριση από το Κογκρέσο των ΗΠΑ, όπου η στάση απέναντι στη Τουρκία είναι πολύ επικριτική τελευταία.
Υπάρχει διμερής συμφωνία στο αμερικανικό Κογκρέσο για να ωθήσει την κυβέρνηση Μπάιντεν να ασκήσει περαιτέρω πίεση στην Άγκυρα, κυρίως για την αγορά ρωσικών όπλων και το ιστορικό της για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Άγκυρα δήλωσε ότι ελπίζει σε βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών υπό τη προεδρία Τζο Μπάιντεν.