Οι ευρωπαϊκές εκλογές είναι μία από τις μεγαλύτερες δημοκρατικές ψηφοφορίες στον κόσμο! Σε αυτές οι πολίτες των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκλέγουν τους αντιπροσώπους τους ως βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ).
Συγκεκριμένα κάθε 5 χρόνια, οι ψηφοφόροι επιλέγουν πάνω από 700 ευρωβουλευτές που μας εκπροσωπούν! Αφού εκλεγούν, κατατάσσονται σε πολιτικές ομάδες με βάση τις κοινές πεποιθήσεις.
Οι πολίτες της ΕΕ έχουν δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι στη χώρα τους ή στη χώρα της ΕΕ όπου μένουν.
Η ψήφος μας καθορίζει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για σημαντικά θέματα όπως την οικονομία, την ενέργεια και το κλίμα, τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο.
Η διαφορά μεταξύ Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Συμβουλίου της ΕΕ και Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ, υπεύθυνη για την πρόταση και την εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ και την καθημερινή λειτουργία της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των πολιτών της ΕΕ, και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπώντας τα συμφέροντα των χωρών, διαμορφώνουν προτάσεις της Επιτροπής και, εάν συμφωνούν, τις εγκρίνουν.
Για να το πούμε πιο απλά το Κοινοβούλιο είναι ένα από τα τρία κύρια θεσμικά όργανα της ΕΕ και το μόνο που εκλέγεται άμεσα. Τα άλλα δύο θεσμικά όργανα είναι το Συμβούλιο, όπου συνεδριάζουν οι υπουργοί και οι αρχηγοί κυβερνήσεων, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της Ένωσης.
Ωστόσο οι ευρωβουευτές σε αντίθεση με τα εθνικά κοινοβούλια δεν προτείνουν νόμου η Κομισιόν είναι αυτή στην ουσία που συντάσσει το πρώτο σχέδιο των νόμων.
Η πρώτη σημαντική και κρίσιμη εργασία του νέου κοινοβουλίου θα είναι να εγκρίνει ή να απορρίψει τα 27 άτομα - επιτρόπους που θα ηγηθούν της ΕΕ τα επόμενα πέντε και πιο συγκεκριμένα θα κληθεί να αποφασίσει εάν η νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Γερμανίδα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα συνεχίσει για μια δεύτερη θητεία όπως η ίδια επιθυμεί.
Πώς ψηφίζουμε στην Ελλάδα
Οι εκλογές θα διεξαχθούν στην Ελλάδα 9 Ιουνίου 2024 από τις 07:00 το πρωί ως τις 19:00 το απόγευμα. Οι επιστολικές ψήφοι θα πρέπει να έχουν αποσταλεί στην Επιτροπή Συλλογής Επιστολικής Ψήφου εντός της σχετικής διορίας, δηλαδή έως και τις 17:00 ώρα Ελλάδας της 8ης Ιουνίου 2024, προκειμένου να καταμετρηθούν ως έγκυρες. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους την χρονιά των εκλογών. Μπορείτε να κάνετε χρήση της επιστολικής ψήφου, εφόσον εγγραφείτε εντός της προθεσμίας στην σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα. Η ψήφος είναι υποχρεωτική πλην εξαιρέσεων.
Οι πολίτε που θα ψηφίσουν θα πρέπει να έχουν μαζί τους ταυτότητα ή διαβατήριο, ή άδεια οδήγησης ή βιβλιάριο ασφαλιστικού ταμείου για τον απαραίτητο έλεγχο. H αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται από το Υπουργείο Εσωτερικών
Πού μπορούμε να ψηφίσουμε
Ελληνας πολίτης ή πολίτης κράτους μέλους ΕΕ που ψηφίζει στην Ελλάδα
Το εκλογικό τμήμα καθορίζεται με βάση την διεύθυνση κατοικίας. Για να το βρείτε, ανατρέξτε στον ιστότοπο του Υπουργείου Εσωτερικών.
Ελληνας πολίτης που επιθυμεί να ψηφίσει κάνοντας χρήση του πρόσφατα θεσμοθετημένου δικαιώματος επιστολικής ψήφου, από την Ελλάδα ή το εξωτερικό
Θα πρέπει να έχει γίνει εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους επιστολικής ψήφου μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Υπουργείου Εσωτερικών έως τις 29 Απριλίου 2024.
Στις χώρες του εξωτερικού, εντός ή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα συσταθούν εκλογικά τμήματα
Πώς εκλέγονται οι ευρωβουλευτές
Σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, όλες οι χώρες πρέπει να χρησιμοποιούν εκλογικά συστήματα που να εξασφαλίζουν αναλογική εκπροσώπηση, πράγμα που σημαίνει ότι ο αριθμός των εκλεγμένων μελών κάθε κόμματος εξαρτάται από το ποσοστό των ψήφων που έλαβε το κόμμα. Στην Ελλάδα εφαρμόζεται η ψήφος με σταυρό προτίμησης, η οποία δίνει στους ψηφοφόρους την δυνατότητα να επιλέξουν συγκεκριμένους υποψήφιους. Μπορούν να τεθούν μέχρι και τέσσερις (4) σταυροί προτίμησης. Οι υποψήφιοι που λαμβάνουν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης εκλέγονται, εφόσον βέβαια το κόμμα τους έχει εξασφαλίσει τις αντίστοιχες έδρες.
Πόσοι ευρωβουλευτές εκλέγονται
Συνολικά 720 ευρωβουλευτές θα εκλεγούν τον Ιούνιο του 2024, 15 περισσότεροι σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές.
Κατά γενικό κανόνα, ο αριθμός των ευρωβουλευτών αποφασίζεται πριν από κάθε εκλογική διαδικασία. Το σύνολο δεν μπορεί να ξεπεράσει τους 750 συν τον πρόεδρο.
Πόσους ευρωβουλευτές εκλέγει η Ελλάδα
Η Ελλάδα εκλέγει 21 βουλευτές
Ακολουθεί ο αριθμός των ευρωβουλευτών που θα εκλεγούν σε κάθε χώρα στις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024:
- Γερμανία: 96
- Γαλλία: 81
- Ιταλία: 76
- Ισπανία: 61
- Πολωνία: 53
- Ρουμανία: 33
- Ολλανδία: 31
- Βέλγιο: 22
- Ελλάδα: 21
- Τσεχία: 21
- Σουηδία: 21
- Πορτογαλία: 21
- Ουγγαρία: 21
- Αυστρία: 20
- Βουλγαρία: 17
- Δανία: 15
- Φινλανδία: 15
- Σλοβακία: 15
- Ιρλανδία: 14
- Κροατία: 12
- Λιθουανία: 11
- Σλοβενία: 9
- Λετονία: 9
- Εσθονία: 7
- Κύπρος: 6
- Λουξεμβούργο: 6
- Μάλτα: 6
Ο αριθμός των ευρωβουλευτών που εκλέγονται από κάθε χώρα της ΕΕ συμφωνείται πριν από κάθε εκλογική διαδικασία και βασίζεται στην αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας, που σημαίνει ότι κάθε ευρωβουλευτής από μια μεγαλύτερη χώρα αντιπροσωπεύει περισσότερους ανθρώπους από έναν ευρωβουλευτή από μια μικρότερη χώρα. Ο ελάχιστος αριθμός ευρωβουλευτών από οποιαδήποτε χώρα είναι έξι και ο μέγιστος αριθμός είναι 96.
Ποιο είναι το κατώτατο όριο εκλογής πολιτικών κομμάτων
Τα πολιτικά κόμματα πρέπει να συγκεντρώσουν τουλάχιστον το 3% των ψήφων για να μπορέσουν να εκλέξουν ευρωβουλευτή.
Ψηφίζουμε εθνικά ή ευρωπαϊκά κόμματα
Οι εκλογές διεκδικούνται από εθνικά πολιτικά κόμματα, αλλά μόλις εκλεγούν οι ευρωβουλευτές, οι περισσότεροι επιλέγουν να γίνουν μέλη διακρατικών πολιτικών ομάδων. Τα περισσότερα εθνικά κόμματα είναι συνδεδεμένα με ένα πανευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα.
Οι ευρωβουλευτές συμμετέχουν σε πολιτικές ομάδες που βασίζονται σε κοινά ιδανικά. Κάθε ομάδα έχει τουλάχιστον 23 ευρωβουλευτές από τουλάχιστον το ένα τέταρτο των χωρών της ΕΕ. Στη σημερινή Βουλή υπάρχουν επτά ομάδες
Τι θα γίνει μετά τις ευρωεκλογές
Οι εκλεγμένοι ευρωβουλευτές εργάζονται για να σχηματίσουν πολιτικές ομάδες. Στην πρώτη σύνοδο ολομέλειας του νέου Κοινοβουλίου, οι ευρωβουλευτές συνεδριάζουν και εκλέγουν τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Σε επόμενη σύνοδο, το Κοινοβούλιο θα εκλέξει τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αργότερα θα αξιολογήσει και θα εγκρίνει το Σώμα των Επιτρόπων στο σύνολό του..
16 Ιουλίου...
Οι διαπραγματεύσεις για τη συγκρότηση των πολιτικών ομάδων θα αρχίσουν μετά τις εκλογές και ενδέχεται να συνεχιστούν μέχρι την πρώτη σύνοδο ολομέλειας. Για να συσταθεί μια πολιτική ομάδα θα πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον 23 ευρωβουλευτές που θα έχουν εκλεγεί τουλάχιστον στο ένα τέταρτο των κρατών μελών - δηλαδή επτά χώρες. Για να αναγνωριστούν επίσημα από τις 16 Ιουλίου, ημερομηνία που το Κοινοβούλιο θα συγκροτηθεί σε σώμα, οι πολιτικές ομάδες πρέπει να κοινοποιήσουν στον/στην πρόεδρο τα ονόματά τους, την πολιτική τους διακήρυξη και τη σύνθεσή τους έως τις 15 Ιουλίου 2024 (άρθρο 33 του Κανονισμού του ΕΚ).
Συνεδρίαση της ολομέλειας για τη συγκρότηση σε σώμα στις 16‑19 Ιουλίου 2024
Η νέα κοινοβουλευτική περίοδος θα ξεκινήσει επίσημα την Τρίτη 16 Ιουλίου 2024. Την ημέρα εκείνη θα ξεκινήσει και η πρώτη σύνοδος της ολομέλειας του ΕΚ, προκειμένου οι νεοεκλεγέντες ευρωβουλευτές, που θα συνεδριάσουν στην έδρα του Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο έως την Παρασκευή 19 Ιουλίου, να εκλέξουν πρόεδρο, 14 αντιπροέδρους και πέντε κοσμήτορες.
Οι ευρωβουλευτές θα ψηφίσουν επίσης για την αριθμητική σύνθεση των μονίμων επιτροπών και υποεπιτροπών του Κοινοβουλίου, κηρύσσοντας έτσι την έναρξη της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου. Είναι πιθανό να ανακοινωθεί και η ονομαστική σύνθεση των επιτροπών.
Συνεδριάσεις των επιτροπών
Μετά την ολομέλεια για τη συγκρότηση του Κοινοβουλίου σε σώμα, θα συνεδριάσουν οι κοινοβουλευτικές επιτροπές για να εκλέξουν τα προεδρεία τους.
Εκλογή πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η εκλογή προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πραγματοποιηθεί μετά τη συγκρότηση του Κοινοβουλίου σε σώμα. Αυτό μπορεί να γίνει κατά την πρώτη σύνοδο της ολομέλειας μετά τις θερινές διακοπές (16‑19 Σεπτεμβρίου). Η τελική απόφαση για το ακριβές χρονοδιάγραμμα θα ληφθεί από την Διάσκεψη των Προέδρων (δηλ. τους επικεφαλής των πολιτικών ομάδων και τον/την πρόεδρο του ΕΚ) μετά τη συγκρότηση του νέου Κοινοβουλίου.
Σε προηγούμενες θητείες, όταν οι ευρωπαϊκές εκλογές διεξάγονταν τον Μάιο (όπως και το 2019) διοργανώνονταν δύο σύνοδοι ολομέλειας τον Ιούλιο, με την πρώτη να είναι αφιερωμένη στη συγκρότηση του νέου Κοινοβουλίου σε σώμα και την εκλογή του προεδρείου του, και η δεύτερη στην εκλογή προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το άρθρο 14 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει ότι το ΕΚ «εκλέγει τον πρόεδρο της Επιτροπής». Στην πράξη, βάσει του άρθρου 124 του Κανονισμού, ο υποψήφιος ή η υποψήφια που προτείνεται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παρουσιάζει τις πολιτικές του/της θέσεις στο Κοινοβούλιο και ακολουθεί συζήτηση. Το Κοινοβούλιο εκλέγει τον/την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με πλειοψηφία των ευρωβουλευτών που το απαρτίζουν - δηλ. 361, σε σύνολο 720 ευρωβουλευτών. Η ψηφοφορία είναι μυστική.
Εάν ένας/μία υποψήφιος/α δεν συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία, ο/η πρόεδρος του Κοινοβουλίου καλεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να υποβάλει νέα υποψηφιότητα εντός ενός μηνός, σύμφωνα με την ίδια διαδικασία.
Ακροάσεις με τους ορισθέντες επιτρόπους
Σύμφωνα με τις ισχύουσες διαδικασίες, από κοινού με τον/την (νεοεκλεγέντα/νεοεκλεγείσα) πρόεδρο της Επιτροπής, το Συμβούλιο προτείνει τους ορισθέντες/ορισθείσες επιτρόπους. Ο/η πρόεδρος της Επιτροπής αναθέτει σε κάθε υποψήφιο/α επίτροπο χαρτοφυλάκιο για έναν συγκεκριμένο τομέα πολιτικής. Οι αρμόδιες επιτροπές του ΕΚ αξιολογούν κάθε έναν/μία από τους/τις ορισθέντες/ορισθείσες επιτρόπους, πριν από την ψηφοφορία στην ολομέλεια για την έγκριση του Σώματος στο σύνολό του.
Ψηφοφορία στην ολομέλεια για την ανάληψη καθηκόντων
Ο/η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα των ακροάσεων, καθώς και τις διαβουλεύσεις με τις πολιτικές ομάδες του Κοινοβουλίου. Στη συνέχεια, παρουσιάζει την ομάδα του/της και τις πολιτικές του/της προτεραιότητες σε σύνοδο της ολομέλειας. Μετά από συζήτηση, οι ευρωβουλευτές αποφασίζουν, με πλειοψηφία των ψηφισάντων, αν θα αναθέσουν στο νέο Σώμα των Επιτρόπων πενταετή θητεία.
Διαβάστε αναλυτικά εδώ
Ποιοι είναι οι κορυφαίοι υποψήφιοι
Το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) εξέλεξε την Ursula von der Leyen (Γερμανία) ως κορυφαία υποψήφια για τις ευρωπαϊκές εκλογές, στο συνέδριο του κόμματος που πραγματοποιήθηκε στο Βουκουρέστι στις 7 Μαρτίου 2024.
Το συνέδριο μελών του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών (PES), που διεξήχθη στη Ρώμη στις 2 Μαρτίου 2024, πρότεινε ως κορυφαίο υποψήφιο τον Nicolas Schmit (Λουξεμβούργο).
Οι Marie-Agnes Strack-Zimmermann (Γερμανία), Sandro Gozi (Ιταλία) και Valérie Hayer (Γαλλία) θα είναι οι κορυφαίοι υποψήφιοι για την ομάδα Renew Europe Now, η οποία περιλαμβάνει τη Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), το Ευρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα και το γαλλικό κόμμα Renaissance (Αναγέννηση), όπως ανακοινώθηκε στις 20 Μαρτίου 2024.
Για το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα, η Terry Reintke (Γερμανία) και ο Bas Eickhout (Ολλανδία) εξελέγησαν ως κορυφαίοι υποψήφιοι στο συνέδριο του κόμματός τους στη Λυών στις 2 Φεβρουαρίου 2024.
Η Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία (EFA) πρότεινε τον Raül Romeva (Ισπανία) και την Maylis Roßberg (Γερμανία) ως κορυφαίους υποψήφιους του κόμματος στις 23 Οκτωβρίου 2023.
Ο Walter Baier (Αυστρία) θα είναι ο υποψήφιος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, μετά την εκλογή του στο συνέδριο του κόμματος, που πραγματοποιήθηκε στη Λιουμπλιάνα στις 24 Φεβρουαρίου 2024.
Η Ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας και οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές δεν έχουν ορίσει επίσημα κανέναν κορυφαίο υποψήφιο.