Έργο του Καραβάτζιο που δεν είχε παρουσιαστεί ποτέ σε έκθεση, αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά, στη Ρώμη, την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου.
Πρόκειται για το πορτρέτο του Monsignor Maffeo Barberini, μετέπειτα Πάπα Ουρβανό Η′, γόνου της ρωμαϊκής οικογένειας των ευγενών Barberini, ο οποίος διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον πάτρωνα του Καραβάτζιο.
Γεννημένος το 1568, ο πλούσιος ουμανιστής Μπαρμπερίνι, που στο πορτρέτο είναι γύρω στα τριάντα, εξελέγη Πάπας το 1623 και παρέμεινε ποντίφικας μέχρι το θάνατό του το 1644.
Ο πίνακας αποδόθηκε στον Καραβάτζιο το 1963 από τον διάσημο κριτικό τέχνης Roberto Longhi, ειδικό στο έργο του μεγάλου καλλιτέχνη του 16ου αιώνα. Ανήκε στη συλλογή της οικογένειας Barberini για αιώνες και πέρασε στην κατοχή ιδιώτη συλλέκτη τη δεκαετία του 1930.
Η έκθεση «Caravaggio - The Portrait Unveiled», που θα διαρκέσει από τις 23 Νοεμβρίου έως τις 23 Φεβρουαρίου, παρουσιάζεται στο Palazzo Barberini, κατοικία της ιστορικής οικογένειας, που σήμερα λειτουργεί ως μουσείο και στεγάζει μέρος των συλλογών των Εθνικών Πινακοθηκών Αρχαίας Τέχνης, μεταξύ των οποίων ακόμη τέσσερα έργα του Καραβάτζιο, του Μιχαήλ Άγγελου Μερίζι, όπως ήταν το όνομα του και πιο συγκεκριμένα, τους πίνακες, «Η Ιουδίθ αποκεφαλίζει τον Ολοφέρνη», «Νάρκισσος», «Άγιος Ιωάννης Βαπτιστής» και «Ο Άγιος Φραγκίσκος σε έκσταση».
Ο Maffeo Barberini ήταν «όχι μόνο ένας εξαιρετικά ισχυρός άνθρωπος της εξουσίας, αλλά και ένας σπουδαίος και εκλεπτυσμένος διανοούμενος» και το πορτρέτο του Καραβάτζιο είναι «πολύ μεγάλης αξίας», δήλωσε στο AFP ο ιστορικός τέχνης και διευθυντής του Palazzo Barberini, Thomas Clement Salomon.
«Τα πορτρέτα που ζωγράφισε ο Καραβάτζιο μπορούν να μετρηθούν στα δάχτυλα του ενός χεριού, οπότε το γεγονός ότι μπορούμε να δείξουμε ένα από αυτά στο κοινό και στους ειδικούς είναι εξαιρετικό».
Η καρδιά του πίνακα
Το πορτραίτο του Maffeo Barberini, με το λιτό χρωματικό ντεκόρ, «παίζει με το φως και τη σκιά», το χαρακτηριστικό στυλ του Καραβάτζιο, δήλωσε στο AFP η ιστορικός τέχνης Paola Nicita, η οποία συνυπογράφει την επιμέλεια της έκθεσης και πιστώνει την επιτυχία του δανείου - έκπληξη στον Salomon.
«Η καρδιά του πίνακα βρίσκεται στα χέρια: το αριστερό χέρι που κρατάει μία επιστολή... και το δεξί χέρι που βγαίνει από τον πίνακα, μπαίνοντας στον χώρο μας. Είναι ένας πίνακας που εκφράζεται μέσα από χειρονομίες».
«Αυτή η θαυμάσια χειρονομία του απλωμένου δεξιού χεριού θυμίζει πολύ τη χειρονομία του Χριστού στην ‘Κλήση του Αγίου Ματθαίου’», πρόσθεσε, αναφερόμενη σε ένα από τα πιο διάσημα έργα του Καραβάτζιο, το οποίο βρίσκεται στην εκκλησία του Αγίου Λουδοβίκου των Γάλλων στη Ρώμη.
Ερωτηθείς αν υπάρχει ελπίδα ο Maffeo Barberini να παραμείνει για πάντα «στο σπίτι του» στο Palazzo Barberini, ο Salomon απάντησε: «Θα ήταν όνειρο».