Το ντόντο, ένα ενδημικό πουλί που ζούσε στον Ινδικό ωκεανό και ειδικότερα στο νησί του Μαυρίκιου ως τον 17ο αιώνα όταν και εξαφανίστηκε, θα αναβιώσει εάν οι προσπάθειες μιας εταιρείας επεξεργασίας γονιδίων στεφθούν με επιτυχία.
Οι σύγχρονες τεχνικές γονιδιακής επεξεργασίας επιτρέπουν πλέον στους επιστήμονες να ανιχνεύσουν το γονιδίωμα του ντόντο για τα βασικά χαρακτηριστικά που πιστεύουν ότι μπορούν στη συνέχεια να επανασυναρμολογηθούν αποτελεσματικά στο σώμα ενός ζωντανού «συγγενικού» πτηνού.
Τα ντόντο σχετίζονται στενά με τα περιστέρια, σύμφωνα με την αλληλουχία του γονιδιώματος του εξαφανισμένου πτηνού.
Οι εν λόγω επιστήμονες είπαν ότι η μελέτη τους, πέρα από την παροχή μιας εικόνας για την ύπαρξη του εξαφανισμένου ντόντο, θα μπορούσε να βοηθήσει στην ενημέρωση για τη διατήρηση σπάνιων ειδών πτηνών που δεν έχουν ακόμη εξαφανιστεί αλλά απειλούνται. Ωστόσο, επικρατεί μια έντονη συζήτηση μεταξύ των βιολόγων για το αν θα πρέπει να συνεχιστεί αυτό το είδος έρευνας.
Η Colossal Biosciences, η εταιρεία επεξεργασίας γονιδίων που εμπλέκεται, έχει ήδη ξεκινήσει παρόμοια πρότζεκτ για να επαναφέρει στη ζωή το μαμούθ και τον τίγρη της Τασμανίας, αλλά το ντόντο θα είναι το πρώτο του πουλί, το οποίο είναι σημαντικό καθώς θα σημάνει αλλαγή της τεχνικής επεξεργασίας γονιδίων για να επωάσει ένα εξωτερικό ωάριο.
Αυτό θα μπορούσε να παρακάμψει τουλάχιστον μερικά από τα ηθικά διλήμματα για τους επιστήμονες. Για τα θηλαστικά η τεχνική απαιτεί την εμφύτευση υλικού γονιδιακής επεξεργασίας στο αναπαραγωγικό σύστημα ενός υπάρχοντος συγγενικού είδους, όπως ένας ελέφαντας στην περίπτωση του μαμούθ. Θα μπορούσε να χρειαστούν πολλές εγκυμοσύνες στην πράξη για να δημιουργηθούν βιώσιμοι απόγονοι από μια τέτοια μέθοδο.
Η εκτέλεση της ίδιας τεχνικής σε ένα πουλί που γεννά αυγά λογικά θα είναι λιγότερο αγχωτικό για το είδος-δωρητή. Οι ερευνητές θα μπορούν να δουλέψουν με αυγά περιστεριών και να χρησιμοποιήσουν γενετικό υλικό από περιστέρια που μπορεί να τροποποιηθεί ώστε να αντικατοπτρίζει βασικά χαρακτηριστικά του ντόντο, συμπεριλαμβανομένης της αδυναμίας πτήσης του.
Αλλά αυτό θα είναι επίσης τεχνικά δύσκολο, καθώς κανείς δεν έχει καταφέρει ακόμη να χρησιμοποιήσει την επεξεργασία γονιδίων των πτηνών με αυτόν τον τρόπο.
Η Μπεθ Σαπίρο, επικεφαλής παλαιογενετιστής στην Colossal, είπε στον Guardian ότι ασχολείται με το ντόντο εδώ και δύο δεκαετίες, από τότε που πήρε το πτυχίο της στην Οξφόρδη το 1999, όπου είδε ένα βαλσαμωμένο ντόντο ως μουσειακό έκθεμα, και προσπάθησε να πείσει το μουσείο να της επιτρέψει να εξάγει το DNA του.
Είπε ότι υπάρχουν εκατοντάδες βαλσαμωμένα ντόντο σε ιδιωτικές συλλογές σε όλο τον κόσμο, πράγμα που σημαίνει ότι είναι εφικτό να προσδιοριστεί η αλληλουχία του γονιδιώματος του νεκρού πουλιού. Αλλά προειδοποίησε ότι το αναβιωμένο ντόντο δεν θα μπορούσε ποτέ να αντικαταστήσει ακριβώς το εξαφανισμένο είδος. «Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να απομονώσουμε τα γονίδια που χαρακτηρίζουν το ντόντο», είπε. «Θα ήταν τρελό να πιστεύουμε ότι η λύση [στην παγκόσμια κρίση βιοποικιλότητας] είναι να επαναφέρουμε στη ζωή υποκατάστατα».
Ο Μπεν Λαμ, ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Colossal, είπε ότι η εταιρεία συγκέντρωσε επιπλέον 150 εκατομμύρια δολάρια από τους επενδυτές για να συνεχίσει την έρευνά της στο ντόντο. Είπε ότι οι αναδημιουργημένες εκδόσεις του πουλιού θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν στον Μαυρίκιο, όπου έζησε το ντόντο μέχρι την τελευταία φορά που εθέαθη στα τέλη του 17ου αιώνα.
«Είμαστε ξεκάθαροι ότι [το μέρος] για την επανεισαγωγή του ντόντο στη φύση θα ήταν ο Μαυρίκιος», είπε.
Πρόσθεσε ότι η έρευνα θα μπορούσε να βοηθήσει τις προσπάθειες διατήρησης για πολλά άλλα απειλούμενα είδη σε όλο τον κόσμο, καθώς θα αναπτύξει τεχνικές που θα μπορούσαν να επιτρέψουν στους επιστήμονες να διακρίνουν και να διατηρήσουν τα βασικά χαρακτηριστικά σε αυτά τα υπάρχοντα είδη που θα μπορούσαν να είναι ζωτικής σημασίας για να τα βοηθήσουν να προσαρμοστούν σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα.
Ο καθηγητής Γιούαν Μπίρνεϊ, αναπληρωτής διευθυντής του Ευρωπαϊκού Εργαστηρίου Μοριακής Βιολογίας, ο οποίος δεν εμπλέκεται με το πρότζεκτ της Colossal, είπε ότι θα ήταν «πολύ δύσκολο» σε τεχνικό επίπεδο να αναδημιουργηθεί το γονιδίωμα του ντόντο.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για ένα εμβληματικό πτηνό. Δεν έχω ιδέα αν οι τεχνικές θα λειτουργήσουν όπως ισχυρίζονται, αλλά το ερώτημα δεν είναι απλώς αν μπορούμε να το κάνουμε αλλά αν πρέπει να το κάνουμε. Δεν είμαι σίγουρος ποιο σκοπό εξυπηρετεί και αν αυτή είναι πραγματικά η καλύτερη κατανομή πόρων. Θα πρέπει να σώσουμε τα είδη που έχουμε πριν εξαφανιστούν».
Πηγή: Guardian