Ο μεγάλος θεωρητικός του πολέμου Καρλ φον Κλαούζεβιτς είχε διατυπώσει το γνωστό απόφθεγμα «πόλεμος είναι απλώς η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα. Το EURO 2020, ήρθε να προσθέσει μία άλλη διάσταση «το ποδόσφαιρο είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα».
Σε αγωνιστικό επίπεδο, η Ιταλία κέρδισε το τρόπαιο. Αλλά στο συνολικό επίπεδο της διοργάνωσης, νικήτρια είναι η πολιτική.
Πώς η πολιτική κέρδισε το EURO 2020;
Η Γεωπολιτική διάσταση
Η κλασσική γεωπολιτική ήταν παρούσα στο EURO, αλλά όχι τόσο καθοριστική.
Αφορούσε την διαμάχη Ρωσίας-Ουκρανίας που κατέληξε στην αντιπαράθεση για την φανέλα της Ουκρανίας που περιλάμβανε την Κριμαία.
Αφορούσε ακόμα την αντιπαράθεση Αγγλίας-Σκωτίας, η οποία εκδηλώθηκε μέσα από σφυρίγματα στην ανάκρουση του εθνικού ύμνου της Αγγλίας.
Όπως είχαμε αναφέρει και σε προηγούμενη ανάρτηση για το EURO, υπήρχαν και τρία γεωπολιτικά θέματα που αφορούσαν την απούσα Ελλάδα. Η κατεδάφιση της εικόνας της Τουρκίας, τα κέρδη του Αζερμπαϊτζάν και την είσοδο της Βόρειας Μακεδονίας στο προσκήνιο.
Σε αυτό το EURO η γεωπολιτική έχασε την πρώτη θέση από την ΄πολιτική των ταυτοτήτων και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Οι πολιτικές παρεμβάσεις
Κατά την διάρκεια της διεξαγωγής του EURO, υπήρξε συντονισμένη παρέμβαση στην ΟΥΕΦΑ από την Άνγκελα Μέρκελ Και τον Μάριο Ντράγκι για να μην διεξαχθεί ο τελικός στο Λονδίνο. Το πρόσχημα ήταν η επιβαρυμένη υγειονομική κατάσταση στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Στην πραγματικότητα, οι δύο πολιτικοί ηγέτες υπερασπίστηκαν τις εθνικές τους ομάδες και θέλησαν να αποφύγουν το ενδεχόμενο η εθνική Αγγλίας να έπαιζε έναν τελικό στην έδρα της.
Αλλά ο επικεφαλής της ΟΥΕΦΑ, Αλεξάντερ Τσεφερίν όφειλε πολλά στον Μπόρις Τζόνσον για την σκληρή στάση του απέναντι στην Super League, που οδήγησε τις αγγλικές ομάδες να αποσυρθούν από το εγχείρημα. Έτσι απέρριψε την πρόταση, παρά το ότι και ο Ντράγκι είχε ταχθεί ανοικτά κατά αυτής της διοργάνωσης.
Η Ευρώπη της ΟΥΕΦΑ
Η ενωμένη Ευρώπη της ΟΥΕΦΑ περιλαμβάνει 55 εθνικές ομοσπονδίες και είναι σαφώς μεγαλύτερη από την ΕΕ των 27 χωρών. Για να δείξει αυτή την ισχύ της στο συμβολικό επίπεδο, διεξήγαγε για πρώτη φορά το EURO σε 11 χώρες.
Η Ευρώπη της ΟΥΕΦΑ είναι ενωτική, δεν υιοθετεί αποκλεισμούς και εξωαγωνιστικές αντιπαλότητες και μοιράζει χρήμα. Σε αντίθεση με την Ευρώπη της ΕΕ.
Το θέμα της γονυκλισίας
Η γονυκλισία των ποδοσφαιριστών δίχασε ομάδες και οπαδούς και ανέδειξε στην Ευρώπη δύο βασικές τάσεις.
Η πρώτη θεωρεί την γονυκλισία ως σύμβολο απέναντι στον ρατσισμό.
Η δεύτερη δεν την θεωρεί ως σύμβολο ενάντια στον ρατσισμό, αλλά σε κίνηση που αφορά το BLM, ένα αμερικανικό κίνημα με το οποίο δεν συμφωνούν όλοι.
Το θέμα παραμένει ανοικτό και το επόμενο επεισόδιο θα το δούμε στους Ολυμπιακούς αγώνες.
Το σύμβολο του ουράνιου τόξου
Η στάση της ΟΥΕΦΑ απέναντι στο σύμβολο του ουράνιου τόξου και της στήριξης της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, ήταν αντιφατική.
Η ΟΥΕΦΑ απαγόρευσε τον φωτισμό του Ολυμπιακού Σταδίου του Μονάχου με τα χρώματα του ουράνιοι τόξου και ξεκίνησε έρευνα κατά του αρχηγού της εθνικής Γερμανίας Εμάνουελ Νόιερ γιατί φορούσε περιβραχιόνιο με αυτά τα χρώματα. Η έρευνα σταμάτησε και η ΟΥΕΦΑ αναφέρθηκε στα κίνητρα της πράξης, την οποία χαρακτήρισε για καλό σκοπό., Παράλληλα, η ίδια η ΟΥΕΦΑ χρησιμοποίησε τα χρώματα του ουράνιου τόξου στο logo της στα social media.
Η ΟΥΕΦΑ αναγκάστηκε να πάρει μία πολιτική απόφαση, αφού το θέμα των χρωμάτων του ουράνιου τόξου είναι εκτός από κοινωνικό και καθαρά πολιτικό.
Όπως και με την γονυκλισία, έτσι και εδώ, δεν υπάρχουν συμφωνίες. Η διοργάνωση έδειξε ότι μεγάλο μέρος της κερκίδας διαφωνεί. Όπως και ένας σημαντικός αριθμός κρατών.
Επόμενο ραντεβού, οι Ολυμπιακοί αγώνες.
Η Μαζική ομοφοβία
Οι αγώνες στα γήπεδα της Ουγγαρίας έκαναν σαφή τρία πράγματα.
Πρώτον, ότι τα υγειονομικά πρωτόκολλα αγνοήθηκαν επιδεικτικά.
Δεύτερον, ότι υπάρχει μία μαζική ομοφοβία σε κάποιες χώρες.
Και τρίτον, ότι η κυβέρνηση Όρμπαν βρήκε την ευκαιρία να προβάλλει τους νόμους που ψήφισε κατά της ομοφυλοφιλίας.
Εκτός από την Ουγγαρία υπάρχουν και άλλες χώρες στην ΕΕ που κινούνται στην ίδια γραμμή, ενώ υπάρχουν εκκλήσεις και πολιτικές κινήσεις από συντηρητικούς πολιτικούς να συζητηθούν εκ νέου οι αξίες της Ευρώπης.
Η Απολιτικότητα του αθλητισμού
Το EURO για τους λόγους που προαναφέρθηκαν κατέρριψε την εικόνα της απολιτικότητας που ήθελε να διατηρήσει η ΟΥΕΦΑ. Το ποδόσφαιρο είναι ένα άθλημα που διαπλέκεται με την πολιτική και αυτή η πραγματικότητα δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες θα φανεί αν και άλλες αθλητικές ομοσπονδίες θα αντιμετωπίσουν τα ίδια προβλήματα.
Σε αυτό το EURO, το ποδόσφαιρο αντιμετώπισε έναν μεγάλο αντίπαλο, τον κορωνοϊό. Από το ποδόσφαιρο δεν περιμέναμε ελπίδες για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Περιμέναμε όμως να σπάσει τον φόβο. Και τα κατάφερε σε ολόκληρη της Ευρώπη.
***
- Του Βαγγέλη Χωραφά, διευθυντή της ιστοσελίδας γεωπολιτικής https://www.geoeurope.org/. Δείτε περισσότερα στην προσωπική του σελίδα στο facebook (https://www.facebook.com/vangelis.chorafas).