Η Τουρκία πρόσφατα ανακοίνωσε και επίσημα ότι ενδιαφέρεται να αγοράσει 40 μαχητικά Eurofighter Typhoon, που προορίζονται να αποτελέσουν μια «ενδιάμεση» λύση μέχρι την ένταξη σε υπηρεσία του εγχώριας παραγωγής μαχητικού της, Kaan- κάτι που υποτίθεται πως θα συμβεί τη δεκαετία του 2030.
Το ότι η Τουρκία εξέταζε το ενδεχόμενο αυτό είχε αναφερθεί επανειλημμένα και στο παρελθόν, με Τούρκους αξιωματούχους να λένε στο Middle East Eye παλαιότερα ότι η τουρκική πολεμική αεροπορία (ΤΗΚ) έβλεπε το Eurofighter ως «ασφάλεια» σε περίπτωση που οι ΗΠΑ καθυστερούσαν πολύ ή μπλόκαραν την αγορά 40 νέων F-16 και 79 κιτ εκσυγχρονισμού για ισάριθμα αεροπλάνα του τύπου που έχει ήδη η Τουρκία.
Ωστόσο ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Γιασάρ Γκιουλέρ, είπε ότι η Άγκυρα ήθελε να αγοράσει τόσο Eurofighter όσο και τα νέα F-16, κάτι που θεωρείται μεγάλο και ιδιαίτερα ακριβό βήμα για τη χώρα. «Θέλουμε να αγοράσουμε το Eurofighter. Ένα πολύ αποτελεσματικό αεροσκάφος. Αυτά τα αεροσκάφη που παράγονται από κοινού από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και την Ισπανία.
Τόσο η Αγγλία όσο και η Ισπανία λένε “ναι”, και τώρα προσπαθούν να πείσουν τη Γερμανία» είπε ο Γκιουλέρ, προσθέτοντας πως «το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία λένε “θα λύσουμε αυτό το πρόβλημα».
Το πολιτικό παιχνίδι: Η αντίσταση της Γερμανίας και οι άλλοι παράγοντες
Σημειώνεται πως η Γερμανία είχε βάλει «φρένο» και στο θέμα της αγοράς 48 επιπλέον μαχητικών Eurofighter στη Σαουδική Αραβία η οποία, σύμφωνα με αναφορές, εξετάζει την αγορά Rafale.
Τονίζεται, δε, ότι η Σαουδική Αραβία ηγείται του συνασπισμού που μάχεται κατά των υποστηριζόμενων από το Ιράν ανταρτών Χούθι στην Υεμένη, σε έναν πόλεμο στον οποίο έχουν σκοτωθεί δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι.
Υπενθυμίζεται πως η Γερμανία είχε «παγώσει» τις πωλήσεις όπλων στη Σαουδική Αραβία μετά τη δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο σαουδαραβικό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη το 2018 (ωστόσο αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τους Financial Times, ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς έχει πυροδοτήσει εκ νέου τη συζήτηση στον κυβερνητικό συνασπισμό της Γερμανίας για το αν θα πρέπει να συνεχίσει να μπλοκάρει την πώληση των μαχητικών στη Σαουδική Αραβία).
Επίσης, το θέμα της πώλησης F-16 στην Τουρκία έχει συνδεθεί με το θέμα της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, στο οποίο η Τουρκία είχε προβάλει αντιρρήσεις, ενώ υπενθυμίζεται ότι η Τουρκία συμμετείχε και στο πρόγραμμα του μαχητικού F-35 της Lockheed Martin, από το οποίο εκδιώχθηκε λόγω της αγοράς ρωσικών πυραύλων S-400.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Πώς θα άλλαζε την ελληνική Πολεμική Αεροπορία το F-35, πόσο αποτελεσματικό είναι κατά των S-400
Όπως μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πηγή του τουρκικού υπουργείου Άμυνας είπε ότι η Τουρκία διεξάγει συνομιλίες με το Ηνωμένο Βασίλειο για την προμήθεια Eurofighter, και ο Γκιουλέρ θα είχε συνομιλίες για το θέμα αυτό με τον Βρετανό ομόλογό του Γκραντ Σαπς.
Η Τουρκία θέλει να αγοράσει την τελευταία και πιο προηγμένη έκδοση των Eurofighter, πρόσθεσε, διευκρινίζοντας ότι επιθυμία της Άγκυρας είναι να αποκτήσει συνολικά 40 νέα μαχητικά Eurofighter, 20 στην πρώτη φάση και 20 στην επόμενη.
Η ίδια πηγή ανέφερε επίσης ότι συνεχίζεται η διαδικασία για την προμήθεια των F16 από τις ΗΠΑ. «Ενώ η διαδικασία προμήθειας και εκσυγχρονισμού των F16 συνεχίζεται, το μόνο αεροσκάφος στο οποίο εστιάζουμε την προσοχή μας είναι το Eurofighter».
Γενικότερα μιλώντας, η Βρετανία επιθυμούσε εδώ και καιρό την πώληση Eurofighter στην Τουρκία, και η επιθυμία αυτή αναμένεται να ενταθεί εάν το Ριάντ στραφεί εν τέλει στη Γαλλία για αγορά Rafale αντί για επιπλέον Eurofighter (το μαχητικό χρησιμοποιείται ήδη από την πολεμική της αεροπορία).
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Στη «σκιά» των ελληνικών Rafale
Το θέμα της αγοράς των Eurofighter τέθηκε επίσης και στην (επεισοδιακή) επίσκεψη Ερντογάν στη Γερμανία: Σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου ο Τούρκος πρόεδρος απάντησε οργισμένα ότι κανείς δεν μπορεί να απειλεί την Τουρκία με πωλήσεις μαχητικών, και η Άγκυρα θα μπορούσε να βρει άλλες χώρες για να προμηθευτεί τέτοια αεροσκάφη.
Σημειωτέον πως η επίσκεψη Ερντογάν προκάλεσε πολύ αρνητικές εντυπώσεις στο γερμανικό κοινό, λόγω των αναφορών του στα γεγονότα στη Γάζα, στο Ισραήλ και στη Χαμάς, και αυτό σε μια περίοδο που ήδη τίθενται θέματα στη Γερμανία για τη χρήση γερμανικών οπλικών συστημάτων από την Τουρκία (μεταξύ των οποίων και άρματα μάχης Leopard) σε επιχειρήσεις στη Συρία και αλλού.
Ωστόσο το όλο ζήτημα της γερμανικής αντίθεσης σε πωλήσεις οπλικών συστημάτων στην παραγωγή των οποίων συμμετέχει προκαλεί ενόχληση σε διεθνείς εταίρους ή αγοραστές, που μπορεί να επιλέξουν στο μέλλον προγράμματα όπλων «German-free»- και, σε αυτό το πλαίσιο, οι πιέσεις που ασκούνται στη γερμανική κυβέρνηση από μεγάλους «παίκτες» του χώρου θεωρείται ότι είναι μεγάλες, δεδομένης και της σημασίας τέτοιων πωλήσεων για κολοσσούς της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας.
Η Τουρκία έχει απειλήσει στο παρελθόν να αγοράσει ρωσικής προέλευσης μαχητικά, ωστόσο οι εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν βλάψει πολύ την εικόνα των ρωσικών οπλικών συστημάτων και της αξίας τους διεθνώς- και η Τουρκία πιθανότατα να μην αποτελεί εξαίρεση σε αυτό.
Επίσης, υπάρχουν πάντα ανησυχίες ως προς το ενδεχόμενο δυτικών κυρώσεων στην Τουρκία σε περίπτωση μιας νέας αγοράς ρωσικών οπλικών συστημάτων. Υπό αυτή την άποψη, το Eurofighter Typhoon θεωρείται πιο «ασφαλής» επιλογή για την Τουρκία από ενδεχόμενες ρωσικές ή κινεζικές επιλογές.
Η τεχνική διάσταση: Η «ταυτότητα» και οι προκλήσεις του Eurofighter για την Τουρκία
Το Eurofighter αποτελεί προφανώς ένα προηγμένο αεροσκάφος, το οποίο θα αναβάθμιζε τις δυνατότητες της ΤΗΚ (για λεπτομέρειες και σύγκριση με το Rafale δείτε προηγούμενη ανάλυση στη HuffPost Greece).
Στην ιστοσελίδα της RAF το Typhoon FGR.Mk4 περιγράφεται ως ένα «πολύ ικανό και εξαιρετικά ευέλικτο μαχητικό αεροσκάφος τέταρτης γενεάς, ικανό για χρήση το πλήρες εύρος των αεροπορικών επιχειρήσεων.
Σε ρόλο αέρος-αέρος μπορεί να χρησιμοποιεί πυραύλους μικρού βεληνεκούς ASRAAM και τους πολύ μεγάλου βεληνεκούς Meteor (που εξοπλίζουν και τα ελληνικά Rafale). Σε ρόλο αέρος-εδάφους είναι συμβατό με κατευθυνόμενες βόμβες Enhanced Paveway II και IV και πυραύλους Brimstone και Storm Shadow. Διαθέτει πυροβόλο των 27 χιλιοστών, είναι δικινητήριο και η μέγιστη ταχύτητά του είναι Μαχ 1,8.Χρησιμοποιείται από Αυστρία, Γερμανία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Ισπανία. Όσον αφορά στη χρήση του σε πολεμικές επιχειρήσεις, το Eurofighter Typhoon έχει δει χρήση σε Λιβύη, Συρία και Υεμένη, ενώ περιπολεί και στη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα.
Πρόκειται για ένα αεροσκάφος που, γενικά μιλώντας, εστιάζει στις μέγιστες επιδόσεις σε μεγάλο ύψος και στην ευελιξία σε μεγάλες ταχύτητες. Διαθέτει κάποια χαρακτηριστικά χαμηλής παρατηρησιμότητας, όπως και το Rafale, μα δεν είναι stealth.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Τι συμβαίνει με τα drones της Τουρκίας: Τα σχέδια της Άγκυρας για τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη
Ωστόσο εάν η Τουρκία (η οποία, υπενθυμίζεται, έχει επενδύσει βαρέως στα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, περιλαμβανομένων κάποιων ιδιαίτερα φιλόδοξων προγραμμάτων, που θα μπορούσαν να μειώσουν το βάρος για τον ολοένα και πιο «ηλικιωμένο» στόλο επανδρωμένων μαχητικών) προμηθευτεί εν τέλει Eurofighter, αναμένεται να αντιμετωπίσει προβλήματα πολυτυπίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδα συντήρησης, προσομοιωτών, εκπαίδευσης πιλότων, υποδομών, βάσεων κλπ. Στο οπλοστάσιο της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας κυριαρχεί το F-16 εδώ και χρόνια, με έναν μικρό σχετικά αριθμό εκσυγχρονισμένων F-4 Phantom – οπότε η μετάβαση σε ένα εντελώς νέο αεροσκάφος, μη αμερικανικής προέλευσης, θα αποτελέσει πρόκληση.
Όπως αναφέρει το Middle East Eye, τουρκική πηγή με γνώση για τον τρόπο σκέψης της αμυντικής βιομηχανίας είπε επίσης ότι η Τουρκία δεν έχει αρκετούς πιλότους για να επενδύσει και στο F-16 και στο Eurofighter, οπότε κάποια στιγμή θα χρειαστεί να επιλέξει ένα από τα δύο- και αυτό θα ήταν πολύ δύσκολο βήμα, καθώς η Τουρκία εδώ και δεκαετίες στηρίζεται σε αμερικανικά μαχητικά (ενδεικτικά, διαθέτει πάνω από 200 μαχητικά F-16, διαφόρων εκδόσεων).
Όσον αφορά στην έκδοση του μαχητικού, η Τουρκία, όπως προαναφέρθηκε επιθυμεί την πιο προηγμένη έκδοση, η οποία είναι η Tranche 4. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως σε ανάλυση στο Warzone (The Drive) αναφερόταν ότι η Τουρκία θα μπορούσε να προμηθευτεί μεταχειρισμένα, «δεύτερο χέρι» μαχητικά ή αεροσκάφη προηγούμενης έκδοσης, όπως της Tranche 1, η οποία μπορεί να έχει πολύ περιορισμένες δυνατότητες αέρος- εδάφους, μα θα ήταν διαθέσιμη πολύ πιο γρήγορα, ενώ θα επέτρεπε στη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο να ξεφορτωθούν παλαιότερα αεροσκάφη και να αποδεσμεύσουν κεφάλαια για εκσυγχρονισμούς.
Παρόμοιες αναφορές είχαν υπάρξει και στην τουρκική Milliyet, όπου γινόταν λόγος για «Plan B» της Τουρκίας σε περίπτωση που «κολλήσουν» τα F-16, με αγορά μεταχειρισμένων Eurofighter από τη Βρετανία, που θα αποτελούσαν ενδιάμεση λύση μέχρι την ένταξη σε υπηρεσία του Kaan (που παρουσιάζεται ως μαχητικό «5ης γενεάς», ωστόσο υπάρχουν πολύ σοβαρές αμφιβολίες για τα πραγματικά του δεδομένα, όπως πχ για το τι κινητήρες θα έχει, κατά πόσον θα είναι «stealth» και πότε θα μπει σε υπηρεσία). Κάτι τέτοιο, σε συνδυασμό με τους αριθμούς που έχουν αναφερθεί, θα μπορούσε να υποδεικνύει πως τα Eurofighter Typhoon θα αντικαθιστούσαν τα τουρκικά Phantom, τα οποία κανονικά προορίζονταν να αντικατασταθούν από F-35.
Σημειώνεται όμως πως το Eurofighter Typhoon Tranche 1 δεν είναι αντάξιο της νέας έκδοσης των F-16 (Block 70) που θέλει να αποκτήσει η ΤΗΚ- ενώ είναι κατώτερo και από τα ελληνικά Rafale, ειδικά αν δεν διαθέτει προηγμένο ραντάρ, πυραύλους Meteor και πυραύλους cruise τύπου Storm Shadow.
Επίσης, αξίζει να υπενθυμιστεί ότι η Τουρκία είχε χλευάσει την αγορά κάποιων μεταχειρισμένων Rafale από την Ελλάδα, οπότε είναι εύκολα κατανοητό τι εντυπώσεις θα προκαλέσει αν πάρει η ίδια μεταχειρισμένα Eurofighter- και μάλιστα λιγότερο αποτελεσματικά από τα ελληνικά Rafale και τα εκσυγχρονιζόμενα F-16V της ΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση, τα κίνητρα της Άγκυρας για αυτές τις κινήσεις ενδεχομένως να είναι σε μεγάλο βαθμό πολιτικά- με σκοπό να δείξει στις ΗΠΑ ότι σοβαρολογεί όταν λέει πως έχει και άλλες επιλογές.