Η εμπειρία των Ελλήνων που ζουν εκτός Ελλάδας και εντός Ευρώπης, είναι χρήσιμη και για εμάς εδώ - διευρύνει το βλέμμα μας καταρχήν, καταμεσής αυτής της πρωτόγνωρης, κατ’ οίκον απομόνωσης.
Ναι, τώρα και για τις επόμενες μέρες, μήνες ίσως, όλοι οι άνθρωποι της Ευρώπης, σε όλες τις πόλεις, σε όλους τους τόπους της καλούνται- από τους γιατρούς, τους επιστήμονες, όχι τους πολιτικούς ή τους δημοσιογράφους- να μη βγαίνουν απ’ τα σπίτια τους. Δυστοπικό σενάριο. Θλιβερό παρόν.
Στην άκρη του δρόμου: Στην Αθήνα, το Παρίσι, το Μόναχο. Μετράς: ένα, δύο,.., δέκα δευτερόλεπτα. Ψυχή ζώσα, πουθενά στην όρασή σου. Σποραδικά μετά.
Αυτή είναι όλη η Ευρώπη, επίκεντρο πλέον της πανδημίας- όμως, ας φαίνονται τώρα οι πόλεις της σαν «σελίδες» της Έρημης Χώρας- στο χέρι μας θα είναι, σύντομα, να γίνει μεγάλη, κοινή μας πατρίδα, περισσότερο από ποτέ.
Όταν βγούμε από αυτών των ημερών τον μικρόκοσμο, λίγο - πολύ να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο.
Αποστόλης Διαμάντης, Μόναχο, Γερμανία
O Αποστόλης Διαμάντης, 29 ετών, ζει και εργάζεται από το 2015 ως μηχανικός λογισμικού στο Μόναχο- το ίδιο βράδυ, λίγες ώρες αφότου μιλήσαμε, η κυβέρνηση του κρατιδίου της Βαυαρίας ανακοίνωσε την απαγόρευση της κυκλοφορίας. Ο ίδιος ελάχιστα βγαίνει από το σπίτι του αυτές τις μέρες. «Η εικόνα της πόλης μου περιορίζεται στα φωτισμένα μπαλκόνια των γειτόνων μου», λέει. Στην κανονική ζωή, ο Αποστόλης παίζει μπάσκετ σε ομάδα της Περιφερειακής Λίγκας. «Δύο βδομάδες έχω να παίξω. Πίκρα», μου λέει. «Αλλά θα πειθαρχήσω. Τώρα μένουμε μέσα!».
Ποια είναι η κατάσταση όσον αφορά την επιδημία στη Γερμανία σήμερα;
Όπως βλέπω τώρα στο διαδίκτυο, έχουμε περισσότερα από 19.500 κρούσματα και 65 θανάτους.
Ποιά έκτακτα μέτρα έχουν ληφθεί; Θεωρείς πως είναι επαρκή; Και κατά πόσο τηρούνται από τους πολίτες;
Σήμερα (Παρασκευή 19/03) ανακοινώθηκε ότι από αύριο εντείνονται τα μέτρα. (Το ίδιο βράδυ ανακοινώθηκε η απαγόρευση κυκλοφορίας). Επιτρέπεται μόνο η κυκλοφορία σε μεμονωμένα άτομα ή το πολύ με τον/την σύντροφο (ή με τα παιδιά) για δουλειά, ψώνια στο σούπερμαρκετ, φαρμακεία/γιατρούς, προσφορά βοήθειας, άντε και λίγο «ξεμούδιασμα σε καθαρό αέρα». Τα μαγαζιά είναι κλειστά- όλα, εκτός σουπερμάρκετ και ντελίβερι ή take away. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν τόσο σαφή μέτρα αλλά περισσότερο παρακλήσεις- πολλοί άνθρωποι κυκλοφορούσαν έξω, κανονικά, ειδικά σε πάρκα και πλατείες. Συνέπεσε κιόλας αυτή η επιδημία με ηλιόλουστες μέρες που ο μέσος Γερμανός θέλει οπωσδήποτε να χαρεί σε εξωτερικό χώρο. Να σημειώσω βέβαια ότι όλοι σέβονται τους κανόνες υγιεινής και απόστασης, ενώ σε κάθε χώρο, δημόσιο ή μη, βρίσκεις απολυμαντικό εξοπλισμό. Πάντως, είναι σαφές ότι ο κόσμος έχει αραιώσει έξω, και αυτό από αύριο θα γίνει εντονότερο από ποτέ.
Θεωρείς πως οι πολίτες που νοσούν από τον Covid- 19 έχουν την περίθαλψη που πρέπει στη Γερμανία;
Γενικά, μάλλον ναι. Τα μεγάλα προβλήματα που βλέπουμε σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία δεν είναι τόσο έντονα εδώ. Και να λάβουμε υπόψιν ότι η Γερμανία στέλνει, ποικιλοτρόπως, βοήθεια στην Ιταλία. Φόβοι για εξάπλωση της επιδημίας σε μια κλίμακα που μπορεί να μην επιτρέπει αυτή την καλή διαχείρισή της από της δομές του συστήματος υγείας προφανώς υπάρχουν πάντως και στην γερμανική κοινωνία (και κυβέρνηση), εξ’ ου και τα έκτακτα μέτρα.
Ποια είναι η ψυχολογία των ανθρώπων, το κοινωνικό κλίμα;
Στην αρχή, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο συνέβη, σχεδόν κανείς κι εδώ δεν έδωσε ιδιαίτερη σημασία. Ήρθε, όμως, γρήγορα ο πανικός και το λεγόμενο hamsterkauf, δηλαδή η υπερβολική αγορά προμηθειών, χαρτί υγείας π.χ. σε παράλογες ποσότητες. Και μαζί, μια δυσφορία από αρκετούς για τους διάφορους περιορισμούς- μέρα με τη μέρα νομίζω πάντως ότι καθένας έχει πια καταλάβει την αναγκαιότητα των μέτρων, τη βαρύτητα της κατάστασης.
Τώρα εργάζεσαι από το σπίτι;
Ναι, είναι τέτοια η φύση της εργασίας μου ως μηχανικός λογισμικού, που η συγκεκριμένη κατάσταση δεν άλλαξε σχεδόν τίποτα, σίγουρα όχι προς το χειρότερο. Η εταιρία μας έχει συστήσει σε όλους τη δουλειά από το σπίτι και μετά από λίγες μέρες εκπλήσσονται πολλοί βλέποντας ότι, ακόμη και σε αυτό το αρνητικό πλαίσιο, μπορείς να κάνεις όσα και πριν, ακόμα πιο αποδοτικά κιόλας.
Η άποψή σου για την κατάσταση στην Ελλάδα; Είμαι σίγουρος πως έχεις καλή ενημέρωση για το τι συμβαίνει.
Η εικόνα που έχω αποκομίσει από οικογένεια και φίλους είναι ενός, μάλλον, μεγαλύτερου πανικού. Αν αυτός είναι ο τρόπος ο «δικός μας» ώστε να τηρηθούν τα μέτρα, μπορεί και είναι για το καλό. Τα μέτρα καθαυτά (χωρίς να έχω απόλυτα ακριβή εικόνα) φαίνονται σωστά- μακάρι η εφαρμογή τους να αποδειχτεί έγκαιρη.
Σκέφτηκες να επιστρέψεις στην Ελλάδα αυτές τις τελευταίες μέρες;
Όχι, πιστεύω ότι είναι ασφαλέστερο για τους γύρω μου και εμένα να μείνω εδώ. Στον περίγυρό μου στο Μόναχο δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι μέσης ηλικίας και πάνω ή (γενικά) άτομα από τα risk groups. Και χάρη στην τεχνολογία δεν υπάρχει κάποιος ανυπέρβλητος περιορισμός στην αναγκαία επικοινωνία. Νομίζω ότι ο καλύτερος τρόπος να περάσει αυτή η δύσκολη περίοδος είναι να προσπαθήσει ο καθένας να συνεχίσει την καθημερινότητά του. Βασικό μέλημα όλων μας προφανώς είναι η υγεία, αλλά δε χρειάζεται να βαλτώσουν τελείως όλα τα πεδία της ζωής μας.
Κωνσταντίνος Μανίκας και Αλεξάνδρα Μπαρούτη, Αϊντχόβεν, Ολλανδία
O Κωνσταντίνος Μανίκας και η Αλεξάνδρα Μπαρούτη, 28 ετών και οι δύο, ζουν και εργάζονται στο Άιντχόβεν της Ολλανδίας. «Μέχρι σήμερα (20/03, βράδυ) η Ολλανδία έχει περίπου 3000 κρούσματα και 106 νεκρούς», μου λένε.
«Έχουν ληφθεί κι εδώ μέτρα, σχεδόν όλες οι εταιρείες έχουν υποχρεωτική εργασία από το σπίτι ή περιορισμένο προσωπικό και διενεργούν ελέγχους θερμοκρασίας των εργαζομένων στην είσοδό τους. Καφετέριες, μπαρ και εστιατόρια έχουν κλείσει- ανοιχτά κανονικά παραμένουν σούπερ μάρκετ, φαρμακεία και, ακόμα, τα περισσότερα από τα υπόλοιπα καταστήματα, ρούχων π.χ.».
Τους ρωτάω αν εφαρμόζονται όντως τα μέτρα περιορισμού της μετάδοσης του ιού. «Ναι», απαντάνε. «Τα περιοριστικά μέτρα εφαρμόζονται σε μεγάλο βαθμό. Βάσει της δικής μας εμπειρίας, καθώς δεν κυκλοφορούμε πουθενά αλλού, μόνο για περιπάτους και τρέξιμο στα πάρκα βγαίνουν οι άνθρωποι, ειδικά οι ηλικιωμένοι».
Οι ίδιοι θεωρούν ότι οι άνθρωποι που νοσούν από τον Covid- 19 στην Ολλανδία έχουν ακόμα την κατάλληλη ιατρική υποστήριξη. «Μέχρι τώρα η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη», λέει η Αλεξάνδρα. « Αν, όμως, η επιδημία περάσει σε μεγαλύτερη κλίμακα, δεν είμαστε σίγουροι αν αυτό θα εξακολουθήσει». «Σίγουρα θα υπάρξουν προβλήματα όταν οι σοβαρές περιπτώσεις αυξηθούν σημαντικά», σχολιάζει ο Κωνσταντίνος.
Ποια είναι η ψυχολογία των ανθρώπων;
«Οι γηγενείς φαίνονται πιο ψύχραιμοι και ίσως επιπόλαιοι, οι ετερόχθονες έχουν πανικοβληθεί», συμφωνούν και οι δυό τους.
«Οι ίδιοι εξακολουθείτε να εργάζεστε; Και με ποιον τρόπο;», τους ρωτάω
«Εργαζόμαστε από το σπίτι», απαντά ο Κωνσταντίνος. «Προσωπικά, η φυσική μου παρουσία δεν είναι απαραίτητη στη δουλειά μου και το μόνο διαφορετικό είναι τα meeting μέσω skype».
«Εγώ είμαι δασκάλα χορού- και στη σχολή χορού που η ίδια διατηρώ, σταμάτησα όλες τις δραστηριότητες. Μπορώ όμως και παραδίδω μέρος των μαθημάτων διαδικτυακά», λέει η Αλεξάνδρα. «Η καθημερινότητά μας είναι σίγουρα πιο χαλαρή. Έχουμε χρόνο για καινούριες κατ’ οίκον δραστηριότητες, κυρίως διαδικτυακές αλλά και γυμναστική. Έξω από το σπίτι βγαίνουμε μόνο για λίγο περπάτημα και τρέξιμο, οι δυό μας».
Πως βλέπουν την κατάσταση στην Ελλάδα;
«Νόμίζω ότι η αντιμετώπιση από πλευράς κράτους είναι πολύ άμεση και καίρια, ωστόσο η αντίδραση αρκετών πολιτών, μου φαίνεται μάλλον ανεύθυνη. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που τα μέτρα πρέπει να είναι τόσο αυστηρά», λέει ο Κωνσταντίνος.
«Σκέφτεστε, ή προσπαθήσατε να επιστρέψετε στην Ελλάδα;» τους ρωτάω.
«Σκέψεις ναι, έχουμε κάνει», απαντά η Αλεξάνδρα. «Τελικά όμως ο φόβος για εξάπλωση του ιού, καταρχήν σε κοντινά μας πρόσωπα που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, μας αποτρέπει τελικά».