Η ναυτιλία έχει δεσμευτεί να καταστεί ουδέτερη προς τον άνθρακα, έως το 2050. Ωστόσο, η μετάβαση δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, μολονότι υπάρχουν εφαρμογές που παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον.
Το παράδειγμα της Νορβηγίας, μιας χώρας με ενεργειακή επάρκεια σε ορυκτά καύσιμα, που έχει κάνει τη μετάβαση στην ηλεκτρική ενέργεια πολύ πιο γρήγορα από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, είναι χαρακτηριστικό. Στον τομέα των αυτοκινήτων, τα ηλεκτρικά μοντέλα έχουν ξεπεράσει σε πωλήσεις το 60% και σε μια χώρα με πολύ χαμηλές θερμοκρασίες διαπιστώνεις ότι οι ηλεκτρικές μετακινήσεις είναι βιώσιμες.
Επίσης, η Νορβηγία έχει προχωρήσει στον εξηλεκτρισμό της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων και δίνει το καλό παράδειγμα σε χώρες, όπως η Ελλάδα, που η ναυτιλία παίζει τεράστιο ρόλο, λόγω της νησιωτικότητας.
Το ενδεχόμενο να δρομολογηθούν ηλεκτρικά πλοία στην Ελλάδα, αλλά και τα βήματα που πρέπει να γίνουν σε επίπεδο νομοθεσίας και υποδομών, εξετάστηκε σε ένα άκρως ενδιαφέρον συνέδριο που συνδιοργάνωσε η Πρεσβεία της Νορβηγίας στην Ελλάδα και η Isalos.net, με τίτλο «Electric Ferries: Establishing a new industry in Greece».
Στον φιλόξενο χώρο του Πλανητάριου του Ιδρύματος Ευγενίδου, αυτή τη φορά δεν κοιτάζαμε τα άστρα, αν και περιμέναμε να μας φωτίσει ένα… άστρο, προκειμένου να προχωρήσουμε προς την κατεύθυνση εξηλεκτρισμού της ναυτιλίας μας, τουλάχιστον σε επίπεδο επιβατικών πλοίων μικρών αποστάσεων.
Στα πάνελ των συζητήσεων βρέθηκαν πολύ έμπειροι, Ελληνες και Νορβηγοί, εκπρόσωποι της ναυτιλιακής βιομηχανίας, που ανέπτυξαν τις ιδέες τους και τις πρακτικές που εφαρμόζονται. Ο Frode Overland Andersen, πρέσβης της Νορβηγίας στην Ελλάδα και την Κύπρο, ο Δρα. Λεωνίδας Δημητριάδης Ευγενίδης, πρόεδρος του Ιδρύματος Ευγενίδου και πρεσβευτής Καλής Θέλησης του IMO στην Ελλάδα και ο Γεώργιος Σπ. Αλεξανδράτος, αντιπρόεδρο του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, επικεντρώθηκαν, μεταξύ άλλων, στη δυναμική της ηλεκτρικής ενέργειας στη ναυτιλία μικρών αποστάσεων και πώς εκείνη συνιστά εφικτή και αποδεδειγμένη λύση. Επιπλέον, έγινε μια σύντομη αναφορά στις διεργασίες που πραγματοποιήθηκαν στη Νορβηγία το 2013 και 2014, προκειμένου να καταστεί πραγματικότητα ο εξηλεκτρισμός στη ναυτιλία μικρών αποστάσεων. Μάλιστα, τονίστηκε πως πολλές από τις τότε ισχύουσες συνιστώσες που οδήγησαν τη Νορβηγία στο να κάνει το πρώτο βήμα, ισχύουν σήμερα και για την Ελλάδα.
Επιπλέον, δόθηκε βάρος στις ομοιότητες μεταξύ της Νορβηγίας και της Ελλάδας στο ναυτιλιακό στίβο αλλά και τη ναυτιλιακή παράδοση. Η Νορβηγία συνιστά πρωτοπόρο την αξιοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας στη ναυτιλία και δύναται να αποτελέσει σημαντικό «σύμμαχο» της Ελλάδας στον αγώνα της ενεργειακής μετάβασης της ακτοπλοΐας.
Το Συνέδριο συνέχισε με το πρώτο πάνελ ομιλητών το οποίο επικεντρώθηκε στα διδάγματα που δύναται να αποκομίσει η Ελλάδα από τον εξηλεκτρισμό των νορβηγικών πλοίων. Στο πάνελ συμμετείχαν ο Δήμος Χαλκούσσης, general manager, Diana Wilhelmsen Management Limited, ο Σταύρος Χατζηγρηγόρης, chairman, MARTECMA, ο Δρ. Νικόλαος Λιάπης, πρόεδρος, Ελληνικoύ Ινστιτούτου Ναυτικής Τεχνολογίας & Elinoil, ο Narve Mjøs, program director, Green Shipping Program (GSP) και ο Finn Arne Rognstad, SVP Sales & Business Development, Corvus Energy. Το πάνελ συντόνισε ο καθηγητής Δημήτριος B. Λυρίδης, από τη Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ.
Οι εισηγητές αναφέρθηκαν εκτενώς στους χρηματοοικονομικούς, νομικούς, τεχνικούς και λειτουργικούς σκοπέλους που συνάντησε το εγχείρημα εξηλεκτρισμού της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων στη Νορβηγία.
Έπειτα, οι ομιλητές στάθηκαν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ελλάδα προκειμένου να πραγματοποιήσει το αντίστοιχο τεχνολογικό «βήμα», στις κυριότερες εκ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η ελλιπής δυναμική της Ελλάδας στην ηλεκτρική ενέργεια, η έλλειψη τεχνογνωσίας και ανθρωπίνου δυναμικού αλλά και η απουσία ενός ρυθμιστικού πλαισίου από την πολιτεία.
Στο πλαίσιο αυτό, συζητήθηκε το ενδεχόμενο μιας υβριδικής λύσης σε αρχικό στάδιο. Εκτός αυτού, αναφέρθηκε ο κρίσιμος ρόλος της βελτιστοποίησης των δρομολογίων για τη δόμηση ενός λειτουργικού υβριδικού ή πλήρως ηλεκτρικού μοντέλου ναυτιλίας μικρών αποστάσεων.
Το δεύτερο πάνελ εστιάστηκε στις προκλήσεις και τις δυνητικές προοπτικές της Ελλάδας στον εξηλεκτρισμό της ναυτιλίας μικρών αποστάσεων. Στο πάνελ συμμετείχαν η Αλεξάνδρα Σδούκου, γενική γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο Καπτ. Γεώργιος Κουμπενάς, πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας και COO της Celestyal Cruises, η Έλπη Πετράκη, πρόεδρος της WISTA Hellas και αντιπρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Ναυτιλίας Μικρών Αποστάσεων, η Ελένη Πολυχρονοπούλου, πρόεδρος της HEMEXPO και αντιπρόεδρος της EPE S.A. και ο Πάνος Ξενοκώστας, πρόεδρος και CEO της ONEX Shipyards & Technologies Group. Το πάνελ συντόνισε ο Πάνος Ζαχαριάδης, τεχνικός διευθυντής της Atlantic Bulk Carriers Management Ltd.
Οι ομιλητές αναφέρθηκαν στις πρωτοβουλίες που έχει λάβει η Ελλάδα τα τελευταία έτη προκειμένου να μεταμορφώσει την ενεργειακή της εξίσωση.
Σημειώθηκε ότι ο εξηλεκτρισμός της ακτοπλοΐας θα πραγματοποιηθεί ούτως ή άλλως και ότι στο εν λόγω εγχείρημα η υποστήριξη του κράτους είναι κρίσιμη.
Επιπλέον, προκειμένου η ναυπηγική βιομηχανία της Ελλάδας να είναι σε θέση να ανταπεξέλθει στις μελλοντικές απαιτήσεις του ναυπηγικού στίβου, σχολιάστηκε ότι είναι σημαντικό να αποκτηθεί η σχετική τεχνογνωσία. Προκειμένου να καταστεί εφικτή η ναυπήγηση ηλεκτρικών πορθμείων στην Ελλάδα είναι κρίσιμη η συνεργασία με χώρες που διαθέτουν την εν λόγω τεχνογνωσία. Στο πλαίσιο αυτό, η συνεργασία της Ελλάδας και της Νορβηγίας δύναται να καταστεί καθοριστική.
Επίσης, οι ομιλητές στάθηκαν στο γεγονός πώς και οι εταιρείες που ανήκουν στη βιομηχανία ναυτιλιακού εξοπλισμού πρέπει να προσαρμοστούν στις απαιτήσεις του μέλλοντος και είναι έτοιμες να κάνουν το επόμενο βήμα, αλλά και να συνεργαστούν με εταιρείες εδραιωμένες στον κλάδο που κατέχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία.
Πάντως, οι εισηγητές επισήμαναν ότι όλες οι απαραίτητες δράσεις θα πρέπει να γίνουν άμεσα, ενώ σημειώθηκε ο κρίσιμος ρόλος της πολιτικής βούλησης σε συγκεκριμένα θέματα, προκειμένου το Κράτος να είναι αρωγός σε τέτοιες πρωτοβουλίες με θετικό αντίκρισμα στην κοινωνία και το περιβάλλον.
Καταλήγοντας, οι συζητήσεις για ηλεκτρικά πλοία στην Ελλάδα είναι σε αρκετά προχωρημένο επίπεδο και σύντομα θα παρουσιαστεί το πρώτο εγχείρημα.