Η πολιτιστική διπλωματία είναι πολιτική πράξη, που ασκείται με κρατική ή ιδιωτική πρωτοβουλία, αφορά τη προώθηση της εικόνας μιας χώρας στο εξωτερικό μέσα από τον πολιτισμό ενός λαού, τη γλώσσα, τις τέχνες ,τις επιστήμες, τη θρησκεία, τη γαστρονομία, τις παραδόσεις και τα έθιμα. Συνεισφέρει στην οικοδόμηση ενός θεμελίου εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινωνιών και αναδεικνύει αξίες του πολιτισμού δημιουργώντας σχέσεις συναισθηματικής εγγύτητας και όσμωση με αλλοεθνείς λαούς, που διατηρούνται παρά τις αλλαγές κυβερνήσεων.
Συνήθως ασκείται με αμοιβαιότητα μεταξύ κρατών με ανταλλαγή πολιτιστικών εκδηλώσεων ή συμμετοχή σε αυτές και υπό την αιγίδα και διαχείριση των ομολόγων Υπουργείων Πολιτισμού κατά κανόνα με κρατική επιχορήγηση ακόμα και με μυστικά κονδύλια.
Σαφώς κάποια κράτη χρησιμοποιούν τη πολιτιστική διπλωματία για αμιγώς πολιτικούς σκοπούς, όπως παλιότερα η Σοβιετική Ένωση και άλλα ψευδεπίγραφα για να αποκρύψουν ή να παραπλανήσουν ή δικαιολογήσουν ή λογοκρίνουν σε βάρος τους γεγονότα, ώστε αντιστάσεως μη ούσης, σε βάθος χρόνου αλλάζουν την εικόνα της ιστορίας. Πρόκειται για πρακτική που χρησιμοποιεί συστηματικά η γείτονα Τουρκία, η οποία αρνείται την Γενοκτονία των Αρμενίων, τις βαρβαρότητες σε βάρος των Κούρδων ή βαφτίζει την εισβολή στη Κύπρο «ένδοξη απελευθερωτική εκστρατεία».
Επίσης με ποικιλότροπες παρεμβάσεις, ιδίως πολιτικές, προσπαθούν να παρεμποδίσουν ή αντιστρέψουν ή περιορίσουν και λογοκρίνουν τη πολιτιστική διπλωματία άλλων χωρών ή ακόμα πολιτιστικές εκδηλώσεις, που μπορεί να εμποδίσουν ή απεικονίσουν διαφορετικά κάποια γεγονότα.
Από κάποια πολύ σοβαρή καθηγήτρια Πανεπιστημίου, που δεν αναφέρω για λόγους ασφαλείας το όνομα της, η οποία όμως γνωρίζει τη τουρκική πολιτική σκηνή, άκουσα, ότι Τούρκος Υπουργός Πολιτισμού της είπε, ότι στη χώρα του με κρατική επιχορήγηση έχουν γυριστεί πάνω από 500 σειρές που προβάλλουν την ιστορία τους, τη ζωή και τα έθιμα τους. Τις σειρές αυτές τις διαθέτουν σε άλλες χώρες και τηλεοπτικά δίκτυα με συμβολικό τίμημα έτσι ώστε να εθιστούν οι θεατές στη γλώσσα και κυρίως στη μουσική τους, ώστε να γίνει όσμωση μεταξύ διαφόρων λαών.
Η τηλεοπτική σειρά «Famagusta» που αφηγείται γεγονότα από τη τουρκική εισβολή στη Κύπρο με στοιχεία μυθοπλασίας είχε προγραμματιστεί να προβληθεί από το διεθνές τηλεοπτικό δίκτυο Netflix, αλλά κατόπιν τουρκικής παρέμβασης περιόρισε τη προβολή της μόνο στην Ελλάδα και κατόπιν αντιδράσεων και στη Κύπρο. Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος του τουρκικού Ανώτατου Συμβουλίου Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης ισχυρίζεται, ότι η Τουρκία συμφώνησε με το Netflix τη μη μετάδοση της σειράς στη Τουρκία και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός της Ελλάδας. Κατά πληροφορίες από μη συστημικά ΜΜΕ η Τουρκία εκβίασε το Netfix με την απειλή , ότι θα αποσύρει τις τουρκικές σειρές που αυτό διαχειρίζεται και για αυτό και λόγω του ότι η Τουρκία είναι σχεδόν οκταπλάσια αγορά υπέκυψε.
Το εμπάργκο προβολής της σειράς έχει προκαλέσει αντιδράσεις με δηλώσεις μόνο από την Επιτροπή Αγώνα της Κύπρου, τον σκηνοθέτη της σειράς και κάποιους ιδιώτες, χωρίς όμως ενεργή προβολή του θέματος από τα συστηματικά ΜΜΕ και πολιτικά πρόσωπα. Αυτό το γεγονός προκαλεί απορίες και ερωτήματα, όπως όχι μόνο από πού αντλεί η Τουρκία την «εξουσία» σαν Μεγάλος Αδελφός να λογοκρίνει διεθνώς τις πληροφορίες, αλλά κυρίως της ανοχής των πολιτισμένων χωρών και της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας της χώρας μας.
Είναι γεγονός, ότι το Netflix είναι μια διεθνής επιχείρησης, που ενδιαφέρεται κυρίως για τα οικονομικά αποτελέσματα και ούτε υπάρχει ένδικο διεθνές μέσο προσβολής των αποφάσεων της παρά μόνο οι αντιδράσεις των πολιτών να αποσύρουν την εγγραφή τους.
Στο πλαίσιο όμως της πολιτιστικής διπλωματίας θα πρέπει και με κυβερνητική αρωγή να προβάλλομε διεθνώς τη Ποντιακή Γενοκτονία και το δράμα της Κύπρου από τη τούρκικη εισβολή με τις χιλιάδες θύματα και το σκλαβωμένο ακόμα κατά 36% νησί και ας στενοχωρηθούν οι «καρντάσηδες».
Λέανδρος Τ.Ρακιντζής, Αρεοπαγίτης ε.τ.