«Αποφασίσαμε να δεχθούμε την πρόκληση και να δώσουμε μια μοντέρνα συνέχεια της Λυσιστράτης, με Αριστοφανικό τρόπο, που να σχολιάζει τη σύγχρονη κρίση στην πολιτική και τις προσωπικές σχέσεις από την οπτική της γυναίκας», λέει στη HuffPost Greece η Αγγελική Σάντορα, δημιουργός του «Faux-Bia! The Musical» και διευθύνουσα σύμβουλος του «Popular Theater Inc.».
Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2018, η ομάδα παραγωγής «Popular Theater Inc.» παρουσίασε το μιούζικαλ στο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης, μια παράσταση που παρακολούθησαν εκατοντάδες θεατές. Πρόκειται ένα νέο μιούζικαλ αριστοφανικού τύπου, με γρήγορο ρυθμό, ωραίες ερμηνείες και μουσική από όλο τον κόσμο. Η ιστορία ξεκινά μετά την ανακοίνωση του αναπάντεχου και σοκαριστικού σχεδίου της περήφημης ηρωίδας του Αριστοφάνη, Λυσιστράτης προς τους Έλληνες άνδρες και το...φόβο τους. Κεντρικό θέμα του μιούζικαλ είναι η παγκόσμια κρίση στην πολιτική και τις προσωπικές σχέσεις, μέσα από τη σάτιρα του Αριστοφάνη.
Η κα. Σάντορα μιλά στη HuffPost για τη δημιουργία του μιούζικαλ, τη Λυσιστράτη, παρουσίαση του μιούζικαλ στη Νέα Υόρκη, τη Λυσιστράτη και τις επερχόμενες παραστάσεις στο Μπρόντγουεϊ.
Τι σας ώθησε να δημιουργήσετε το «Faux-Bia! The Musical» και γιατί επιλέξατε να μιλήσετε για τη Λυσιστράτη;
Όπως είπε ο Γκάντι: «Εχθρός είναι ο φόβος. Νομίζουμε ότι είναι το μίσος, όμως είναι ο φόβος». Καθώς μεγάλωνα και κυρίως μετά τις σπουδές μου στη Φιλοσοφία όταν άρχισα να παρατηρώ την κοινωνία και τις επιλογές των ανθρώπων γύρω μου σκεπτόμενη το μέλλον μου, βρήκα αυτή τη φράση-μια εξήγηση της ασχήμιας στον κόσμο-αρκετά ενδιαφέρουσα. Τόσα πολλά λάθη με τρομερές συνέπειες, σε προσωπικά και κοινωνικά επίπεδα, συμβαίνουν λόγω μιας συγκεκριμένης μορφής φόβου: φόβου να μην χαθεί η εξουσία, να μην χαθεί ο ανδρισμός, φόβου προς την οικειότητα ή ευπάθεια, ευθυνοφοβίας, φόβου στο να ανακαλύψει κάποιος τον αληθινό εαυτό του και να ξεχωρίσει από το πλήθος, φόβου να αποτύχει σύμφωνα με τα πρότυπα της κοινωνίας, φόβου για μη επιβίωση, φόβου για το θάνατο.
Ταυτόχρονα, έχοντας μεγαλώσει στην Ελλάδα, μια χώρα που θεωρώ πολύ «Αριστοφανική»-σίγουρα δεν αποτελεί σύμπτωση το γεγονός ότι η πολιτική σάτιρα του Αριστοφάνη, γεννήθηκε εκεί- αισθάνθηκα ότι ο καλύτερος τρόπος για να μιλήσω για ένα τόσο δύσκολο θέμα όπως ο φόβος με τρόπο που θα αγγίξει τις ψυχές των ανθρώπων, ήταν μέσω της ασύγκριτης δύναμης μιας αρχαίας Ελληνικής κωμωδίας. Ο Αριστοφάνης ήταν ο πρώτος στον κόσμο που τόλμησε, πριν από 2.500 χρόνια, να δημιουργήσει μια κωμωδία με πρωταγωνίστρια μια γυναίκα, τη Λυσιστράτη. Αποφασίσαμε να δεχθούμε την πρόκληση και να δώσουμε μια μοντέρνα συνέχεια της Λυσιστράτης, με Αριστοφανικό τρόπο, που να σχολιάζει τη σύγχρονη κρίση στην πολιτική και τις προσωπικές σχέσεις από την οπτική της γυναίκας. Επειδή πιστεύουμε ότι ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος με μια εντονότερη παρουσία γυναικών όπως εκείνη- το όνομα της οποίας κυριολεκτικά σημαίνει «αφοπλισμός»-στην παγκόσμια ηγεσία.
“Πιστεύουμε ότι ο κόσμος μπορεί να γίνει καλύτερος με μια εντονότερη παρουσία γυναικών όπως εκείνη- το όνομα της οποίας κυριολεκτικά σημαίνει «αφοπλισμός»-στην παγκόσμια ηγεσία.”
Ποια είναι η ιστορία πίσω από το όνομα «Faux-Bia» και πώς σχετίζεται με το μιούζικαλ;
Το «Faux-Bia» είναι ένα λογοπαίγνιο της ελληνικής λέξης «φοβία» (fovia) όπου «via» σημαίνει βία και το «fo» γράφεται «faux», σημαίνει ψεύτικο. Πολύ συχνά ο Αριστοφάνης επιλέγει ένα θέμα, όπως για παράδειγμα τον πλούτο ή την ειρήνη και δημιουργεί μια ολόκληρη ιστορία γύρω από αυτό. Στο δικό μας μιούζικαλ το θέμα είναι ο φόβος και όλοι οι άνδρες αλλά και οι γυναίκες έχουν έναν ή περισσότερους από τους παραπάνω φόβους. Στο τέλος τους νικούν, ανακαλύπτοντας ότι «ο φόβος δεν είναι τίποτα άλλο από ψεύτικη βία».
Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα για την υπόθεση του θεατρικού έργου;
Στο «Faux-Bia! The Musical», αμέσως μετά την ανακοίνωση ερωτικής αποχής της Λυσιστράτης (μέχρι οι άνδρες να σταματήσουν τους πολέμους), ήρθε μια παγκόσμια κρίση. Όχι μόνο δεν σταμάτησαν οι πόλεμοι, αλλά ξέσπασε μια τεράστια κρίση τόσο στην οικονομία όσο και στις προσωπικές σχέσεις: οι άνδρες δεν ενδιαφέρονται πια για δέσμευση. Οι πιο διάσημες γυναίκες της αρχαίας Ελλάδας: η Μήδεια, η Φαίδρα και η Αντιγόνη, φτάνουν στον Όλυμπο κρούοντας τις πύλες, με στόχο να λύσουν τα προσωπικά τους προβλήματα. Συναντούν την Βασίλισσα όλων των Βασιλισσών, συνειδητοποιούν τελικά ότι το πρόβλημα ξεπερνά τον εαυτό τους και καταλήγουν στο να εκπονήσουν ένα σχέδιο για να αλλάξουν τους άνδρες και να σώσουν την ανθρωπότητα από ...το φόβο - ένα κακό που προκαλούν στον κόσμο οι αδυσώπητες Τρεις Μοίρες, επειδή θέλουν να επικρατήσουν. Οι γυναίκες ταξιδεύουν στις πιο «τρομακτικές» πόλεις με τη βοήθεια του ευνούχου του παλατιού, Γανυμήδη, συναντούν τον προφήτη Τειρεσία και τον Υπουργό των Δεσμεύσεων και καταφέρνουν να τον αναγκάσουν να παράγει ξανά το απολύτως απαραίτητο «Elixir de Responsibilitè» (Ελιξίριο της Υπευθυνότητας). Στη συνέχεια στέλνουν τον σύζυγο της Μήδειας, τον Ιάσονα - να το μοιράσει σε όλους τους άνδρες. Ο Ιάσονας επιστέφει ως ήρωας. Ο Βασιλιάς όλων των Βασιλιάδων θα επιτρέψει τελικά στις γυναίκες να κυβερνήσουν τον κόσμο για μια χρονική περίοδο, ώστε να ξαναφέρουν στον κόσμο το συναίσθημα, χωρίς πολέμους ή κρίσεις και τελικά ... χωρίς τον φόβο δέσμευσης. Η αγάπη είναι το αντίθετο του φόβου.
Τα τραγούδια παίζουν σημαντικό ρόλο καθ’όλη τη διάρκεια του «Faux-Bia! The Musical», ενώ ο Πεντοζάλης χρησιμοποιείται ως βασική μουσική υπόκρουση. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Από τη στιγμή που οι γυναίκες της Ελλάδας συγκεντρώνονται με σκοπό να σώσουν ολόκληρο το σύγχρονο κόσμο και επειδή παρουσιάζουμε το μιούζικαλ στη Νέα Υόρκη-το πολιτιστικό κέντρο του κόσμου- όπου το υπάρχει διαφορετικότητα στο κοινό, σκεφτήκαμε ότι θα ήταν μια καινοτόμος ιδέα να δώσουμε στα τραγούδια μια «γεύση» από μουσικές του κόσμου. Έτσι η καθεμία προέρχεται από διαφορετικό πολιτιστικό υπόβαθρο. Με τον τρόπο αυτό, η διεθνής γλώσσα της μουσικής δημιουργεί έναν ενωτικό διάλογο ανάμεσα σε κουλτούρες σε θέματα που μας ενδιαφέρουν όλους. Παρόλα αυτά, σε συμφωνία με το πρωτόγονο στυλ του Αριστοφάνη, επιλέξαμε τον ελληνικό πολεμικό χορό Πεντοζάλη ως τη βασική μουσική πλατφόρμα σε όλη τη διάρκεια του μιούζικαλ. Επιπλέον, ετοίμασα έναν χορό με μαχαίρια-βασισμένο στον Ποντιακό χορό μαχαιριών-ανάμεσα στους άνδρες του χορού, που νομίζω ότι είχε θετικό αντίκτυπο στο ελληνικό και αμερικανικό κοινό, εξαιτίας του πνεύματος υπερηφάνειας, της αμεσότητας και της ισχυρής τεχνικής αυτοσχεδιασμού που απαιτεί.
Ποιες υπήρξαν οι μεγαλύτερες προκλήσεις στη δημιουργία αυτού του μιούζικαλ;
Υπάρχουν τόσες πολλές. Δούλευα για αυτό το έργο επί επτά χρόνια πριν το πάω στο Carnegie Hall για να το παρουσιάσω στους παραγωγούς του Μπρόντγουεϊ και του Χόλιγουντ. Για περισσότερο από ένα χρόνο δούλευα πολύ με τον αγαπημένο μου δάσκαλο και σκηνοθέτη στην Ελλάδα κ. Κωνσταντίνο Κωνσταντόπουλο για την τελειοποίηση του σεναρίου και έπειτα διένειμα τους ρόλους και έκανα την παραγωγή υπό την αιγίδα της UNESCO, του Πειραιά & Νήσων με την πολύτιμη βοήθεια του κ. Κωστή Σαββιδάκη. Το να μεταφράσω ένα νέο Αριστοφανικό θεατρικό έργο και να προσαρμόσω τη σάτιρα για ένα αμερικανικό ακροατήριο ήταν η επόμενη μεγάλη πρόκληση για την οποία η συμπαραγωγός μου στην Αμερική, η Σοφία Ντάμα, εργάστηκε πολύ δημιουργικά. Αλλά το όραμά μας ήταν να μετατρέψουμε το FAUX-Bia σε μιούζικαλ βασισμένο στα τραγούδια και τις μελωδίες που συνέθετα για πάνω από δέκα χρόνια. Έπρεπε λοιπόν να δημιουργήσουμε το περιβάλλον και να επιλέξουμε τους μουσικούς για να προχωρήσουμε με τις ενορχηστρώσεις, τις ηχογραφήσεις και τις χορογραφίες. Όλα αυτά έγιναν στη Νέα Υόρκη. Η διανομή ρόλων για ένα μιούζικαλ με 30 άτομα στη σκηνή ήταν επίσης περίπλοκη και χρειαζόμασταν μεγάλους χώρους για ακροάσεις και για πολύωρες πρόβες. Είδαμε πάνω από 300 καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο και ταυτόχρονα προσπαθούσαμε να διερευνήσουμε κατά πόσο άτομα με διαφορετικό υπόβαθρο θα καταλάβαιναν και θα σχετίζονταν με το έργο. Η διαδικασία ήταν εκπληκτική. Τη λάτρεψαν όλοι και ήθελαν να συμμετάσχουν. Χρειαζόμασταν επίσης εκατοντάδες κοστούμια, ασύρματα μικρόφωνα και τεχνικούς. Όπως καταλαβαίνετε, η χρηματοδότηση ενός τέτοιου έργου ήταν μια άλλη τεράστια πρόκληση και δεν θα είχαμε ποτέ επιτύχει το στόχο μας χωρίς τη χορηγία του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και την ευγενική δωρεά του χώρου από την Ομοσπονδία Ελληνικών Εταιρειών της Ευρύτερης Νέας Υόρκης και της Εταιρείας «Κέφαλος» στην Αμερική.
Πήραμε το ρίσκο και να προσφέραμε ευκαιρίες σε μια ομάδα νέων ηθοποιών, οι οποίοι ήταν ευγνώμονες που συμμετείχαν στο Carnegie Hall και τη χρησιμοποίησαν ως εφαλτήριο της καριέρας τους. Έτσι κατορθώσαμε να επενδύσουμε τον προϋπολογισμό μας σε αυτό το διάσημο χώρο, καθώς και σε όλα όσα θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους προσκεκλημένους παραγωγούς και παράγοντες να οραματιστούν το μιούζικαλ ως μια πλήρους κλίμακας παραγωγή του Μπρόντγουεϊ ή του Χόλιγουντ. Ωστόσο, το να φέρεις τέτοιου είδους επαγγελματίες στην παράσταση δεν ήταν μικρό επίτευγμα. Εργαστήκαμε πολύ σκληρά για πάνω από δύο χρόνια για να μπορέσουμε να τους συναντήσουμε και να δημιουργήσουμε ισχυρές σχέσεις μαζί τους. Επιπλέον, το Carnegie είναι ένας χώρος επιπέδου Μπρόντγουεϊ με πολύ υψηλά στάνταρ και αυστηρούς κανόνες και αυτό μας τρόμαζε καθώς εκεί έγινε η πρώτη μας παραγωγή. Όμως, η ομάδα διαχείρισης της παραγωγής μας βοήθησε να μάθουμε πολλά στη διαδικασία και έτσι γίναμε πιο σκληροί. Και, όπως λένε, «δεν υπάρχει επιχείρηση όπως η επιχείρηση του θεάματος». Είναι ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό περιβάλλον, όπου η ματαιοδοξία και οι προκλητικές συμπεριφορές δυστυχώς δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Έπρεπε να αντικαταστήσουμε ανθρώπους και να λύσουμε τέτοια προβλήματα. Και μετά από όλα αυτά, έπρεπε να εξασφαλίσουμε ότι θα γεμίζαμε ένα θέατρο 600 ατόμων ώστε να βοηθήσουμε τους παραγωγούς να δουν την αλληλεπίδραση και την ανταπόκριση του κοινού.
Αυτό ήταν επίσης μια πρόκληση. Τόσο η Σοφία όσο και εγώ δεν είμαστε από τη Νέα Υόρκη και δεν είχαμε μεγάλο κοινό ή καλλιτεχνικό κύκλο ανθρώπων. Επιπλέον, ξεκινούσαμε ένα ολοκαίνουργιο έργο που κανείς δεν γνώριζε. Τότε, το έργο μας κίνησε την περιέργεια της κ. Φέιθ Χόουπ Κονσόλο, εμβληματικής διασημότητας της Νέας Υόρκης, η οποία εμφανίστηκε ως γκεστ σταρ στο ρόλο της Λυσιστράτης και μας βοήθησε στην παρουσίαση του έργου μας στο κοινό της Νέας Υόρκης. Μια άλλη ατυχής πρόκληση που αντιμετωπίσαμε, ήταν ότι τρεις εβδομάδες μετά την παράσταση η Φέιθ απεβίωσε ξαφνικά, πράγμα πολύ σοκαριστικό για εμάς. Με την τόσο μεγάλη προσωπικότητά, το ισχυρά θετικό πνεύμα, την αγάπη και τη μοναδική της δύναμη, μας βοήθησε να καταλάβουμε τι σημαίνει πραγματική και υγιής γυναικεία ηγεσία, μακριά από ανταγωνισμούς και μικροπρέπειες. Υπάρχουν πράγματι σύγχρονες Λυσιστράτες και αφού γνωρίσαμε μια τώρα, περισσότερο από ποτέ, αισθανόμαστε ότι πρέπει να συνεχίσουμε να δρούμε ενεργά και να συνεργαζόμαστε για να βοηθήσουμε την ενδυνάμωση των γυναικών, διότι αυτό μπορεί να κάνει τεράστια διαφορά στη βιομηχανία του θεάματος και σε κάθε βιομηχανία σήμερα.
Ποια ήταν η ανταπόκριση του κοινού;
Το κοινό το αγάπησε. Τους άρεσε η μουσική και εκτίμησαν βαθιά την πολιτική σάτιρα που παραδοσιακά βασίζεται σε «Αριστοφανικά φαλλικά αστεία», γεγονός που καθιστά το έργο τόσο πικάντικο και άμεσο. Τα σχόλια που πήραμε από τους ανθρώπους της βιομηχανίας στο ακροατήριο ήταν επίσης πολύ θετικά. Ο στόχος μας ως Λαϊκό Θέατρο είναι να παρουσιάζουμε νέες ιδέες και δρώμενα με εντυπωσιακό τρόπο, ωστόσο αυτά τα νέα έργα χρειάζονται περαιτέρω ανάπτυξη και είμαστε πολύ τυχεροί που τώρα εμπλέκονται επαγγελματίες στην προσπάθειά μας.
Βρίσκεστε σε συζητήσεις με παραγωγούς και επενδυτές για επερχόμενα θεατρικά έργα. Μπορείτε να μας περιγράψετε τη διαδικασία προετοιμασίας και παρουσίασης ενός θεατρικού έργου στο Μπρόντγουεϊ;
Πλέον μπορώ να πω ότι καταλαβαίνω γιατί όλοι λένε ότι χρειάζεται πολύς χρόνος για την παραγωγή των μιούζικαλ. Ανακάλυψα ότι δεν υπάρχει καμιά συνταγή επιτυχίας. Πρέπει να σκεφτόμαστε μη συμβατικά. Το πρώτο βήμα είναι βέβαια να την οργανώσουμε, να την παρουσιάσουμε στους παραγωγούς και να λάβουμε θετική απόκριση από το ακροατήριο και τους κριτικούς. Στην περίπτωσή μας, οι παραγωγοί εμπνεύστηκαν κυρίως από τον κριτικό του παραστάσεων του Μπρόντγουεϊ, Μάικλ Φέινγκολντ, που έκανε μια εξαιρετική ανάλυση για τον Αριστοφάνη και υποστήριξε έντονα ότι ένα έργο που σχολιάζει τα σύγχρονα ζητήματα με τον Αριστοφανικό τρόπο θα πρέπει να παίζεται στο Μπρόντγουεϊ. Μάλιστα γράφει ότι η Αριστοφανική σάτιρα είναι καλύτερη σε σύγκριση με την πολιτική σάτιρα του «Saturday Night Live», κάτι που είναι εκπληκτικό. Παρόλο που ακόμα δεν γνωρίζουμε εάν θα επικεντρωθούμε πρώτα στην παραγωγή μιας επερχόμενης ταινίας ή για το αν θα ανέβει στο θέατρο για μια πλήρη σεζόν, γνωρίζουμε ότι μαθαίνουμε από τους καλύτερους και είμαστε εξαιρετικά ευγνώμονες για αυτό.