Κατεβαίνοντας ως και σαράντα μέτρα κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, η μεγαλύτερη υπόγεια και υποθαλάσσια σήραγγα στον κόσμο θα συνδέει τη Δανία με τη Γερμανία, μειώνοντας τον χρόνο ταξιδιού μεταξύ των δύο χωρών όταν ανοίξει το 2029.
Μετά από σχεδιασμό που διήρκεσε περισσότερο από μια δεκαετία, η κατασκευή της σήραγγας Fehmarnbelt Tunnel ξεκίνησε το 2020 και κατά τους μήνες που ακολούθησαν ολοκληρώθηκε ένα προσωρινό λιμάνι στη δανική πλευρά. Θα φιλοξενήσει το εργοστάσιο που θα κατασκευάσει σύντομα τα 89 ογκώδη τμήματα σκυροδέματος που θα συνθέσουν τη σήραγγα, αναφέρει το CNN.
«Πιστεύουμε πως η πρώτη γραμμή παραγωγής θα είναι έτοιμη γύρω στο τέλος του έτους ή στις αρχές του επόμενου», δήλωσε ο Χέρνρικ Βίσεντσεν, διευθύνων σύμβουλος της Femern A/S, της κρατικής δανικής εταιρείας που είναι υπεύθυνη για το έργο και πρόσθεσε: «Μέχρι τις αρχές του 2024 πρέπει να είμαστε έτοιμοι να βυθίσουμε το πρώτο κομμάτι της σήραγγας».
Η σήραγγα, η οποία θα έχει μήκος 18 χιλιόμετρα, είναι ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομής στην Ευρώπη, με προϋπολογισμό άνω των 7 δισ. ευρώ.
Συγκριτικά, η σήραγγα της Μάγχης, μήκους 50 χιλιομέτρων που συνδέει την Αγγλία με τη Γαλλία, η οποία ολοκληρώθηκε το 1993, κόστισε 12 δισ. λίρες σε σημερινά χρήματα. Αν και μεγαλύτερη από το Fehmarnbelt Tunnel, η σήραγγα της Μάγχης κατασκευάστηκε με τη χρήση γεωτρύπανου και όχι με βύθιση προκατασκευασμένων τμημάτων της.
Θα κατασκευαστεί κατά μήκος του Fehmarn Belt (σ.σ Είναι ένα στενό που συνδέει τον κόλπο του Κίελ και τον κόλπο του Μεκλεμβούργου στο δυτικό τμήμα της Βαλτικής Θάλασσας μεταξύ του γερμανικού νησιού Φέμαρν και του δανικού νησιού Λόλαντ) , και έχει σχεδιαστεί ως εναλλακτική λύση για την τρέχουσα ακτοπλοϊκή υπηρεσία από το Ρόντμπι και το Πουντγκάρντεν, η οποία μεταφέρει εκατομμύρια επιβάτες κάθε χρόνο. Εκεί που η διέλευση διαρκεί τώρα 45 λεπτά με το πλοίο, θα διαρκεί μόλις 7 λεπτά με το τρένο και 10 λεπτά με το αυτοκίνητο.
Γρηγορότερο ταξίδι
Η σήραγγα, η επίσημη ονομασία της οποίας είναι Fehmarnbelt Fixed Link, θα είναι επίσης η μεγαλύτερη συνδυασμένη οδική και σιδηροδρομική σήραγγα στον κόσμο. Θα αποτελείται από δύο αυτοκινητόδρομους διπλής λωρίδας - που θα χωρίζονται από ένα διάδρομο εξυπηρέτησης - και δύο ηλεκτροκίνητες σιδηροδρομικές γραμμές.
«Σήμερα, αν κάνατε ένα ταξίδι με τρένο από την Κοπεγχάγη στο Αμβούργο, θα σας έπαιρνε περίπου τεσσεράμισι ώρες», λέει ο Γιένς Όλε Κάσλουνγκ, τεχνικός διευθυντής της Femern A/S. «Όταν ολοκληρωθεί η σήραγγα, το ίδιο ταξίδι θα διαρκεί δυόμισι ώρες. Πολλοί κινούνται αεροπορικώς μεταξύ των δύο πόλεων, αλλά στο μέλλον θα είναι καλύτερα να παίρνουν μόνο το τρένο», προσθέτει.
Το ίδιο ταξίδι με αυτοκίνητο θα είναι περίπου μια ώρα πιο γρήγορο από ό,τι σήμερα, αν ληφθεί υπόψη ο χρόνος που εξοικονομείται από τη μη δημιουργία ουράς για το πλοίο.
Εκτός από τα οφέλη για τα επιβατικά τρένα και τα αυτοκίνητα, η σήραγγα θα έχει θετικό αντίκτυπο στα φορτηγά και τα τρένα εμπορευμάτων, λέει ο Κάσλουνγκ, επειδή δημιουργεί μια χερσαία διαδρομή μεταξύ της Σουηδίας και της Κεντρικής Ευρώπης που θα είναι 160 χιλιόμετρα μικρότερη από ό,τι σήμερα.
Αρχίζουν οι εργασίες
Το έργο χρονολογείται από το 2008, όταν η Γερμανία και η Δανία υπέγραψαν συνθήκη για την κατασκευή της σήραγγας. Στη συνέχεια, χρειάστηκε πάνω από μια δεκαετία για να ψηφιστεί η απαραίτητη νομοθεσία και από τις δύο χώρες και για να διεξαχθούν γεωτεχνικές και περιβαλλοντικές μελέτες.
Ενώ η διαδικασία ολοκληρώθηκε ομαλά από την πλευρά της Δανίας, στη Γερμανία ένας αριθμός οργανώσεων - μεταξύ των οποίων ακτοπλοϊκές εταιρείες, περιβαλλοντικές ομάδες και τοπικοί δήμοι - άσκησε έφεση κατά της έγκρισης του έργου με αιτιάσεις περί αθέμιτου ανταγωνισμού ή περιβαλλοντικών ανησυχιών και θορύβου.
Τον Νοέμβριο του 2020 ομοσπονδιακό δικαστήριο της Γερμανίας απέρριψε τις καταγγελίες: «Η απόφαση συνοδεύτηκε από ένα σύνολο όρων, τους οποίους περιμέναμε και για τους οποίους ήμασταν προετοιμασμένοι, σχετικά με τον τρόπο παρακολούθησης του περιβάλλοντος κατά την κατασκευή, για πράγματα όπως ο θόρυβος και η διαρροή ιζημάτων. Πιστεύω ότι πρέπει πραγματικά να βεβαιωθούμε ότι οι επιπτώσεις στο περιβάλλον είναι όσο το δυνατόν μικρότερες» λέει ο Βίσεντσεν.
Τώρα που το προσωρινό λιμάνι στην περιοχή της Δανίας έχει ολοκληρωθεί, πολλές άλλες φάσεις του έργου βρίσκονται σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένης της εκσκαφής της πραγματικής τάφρου που θα φιλοξενήσει τη σήραγγα, καθώς και της κατασκευής του εργοστασίου που θα κατασκευάσει τα τμήματα της σήραγγας. Κάθε τμήμα θα έχει μήκος 217 μέτρα (περίπου το μισό μήκος του μεγαλύτερου πλοίου μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο), πλάτος 42 μέτρα και ύψος 9 μέτρα. Με βάρος 73.000 μετρικών τόνων το καθένα, θα είναι τόσο βαρύ όσο περισσότεροι από 13.000 ελέφαντες.
«Θα έχουμε έξι γραμμές παραγωγής και το εργοστάσιο θα αποτελείται από τρεις αίθουσες, με την πρώτη να έχει ολοκληρωθεί κατά 95%», προσθέτει. Τα τμήματα θα τοποθετηθούν ακριβώς κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας, περίπου 40 μέτρα κάτω από τη στάθμη της στο βαθύτερο σημείο, και θα μετακινηθούν στη θέση τους με φορτηγά και γερανούς. Η τοποθέτηση θα διαρκέσει περίπου τρία χρόνια.
Ευρύτερος αντίκτυπος
Έως και 2.500 άτομα θα εργαστούν άμεσα στο κατασκευαστικό έργο, το οποίο έχει επηρεαστεί από τα προβλήματα της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας.
«Η αλυσίδα εφοδιασμού αποτελεί πρόκληση αυτή τη στιγμή, επειδή η τιμή του χάλυβα και άλλων πρώτων υλών έχει αυξηθεί. Παίρνουμε τα υλικά που χρειαζόμαστε, αλλά είναι δύσκολο και οι εργολάβοι μας αναγκάστηκαν να αυξήσουν τον αριθμό των προμηθευτών για να διασφαλίσουν ότι μπορούν να πάρουν αυτό που χρειάζονται. Αυτό είναι ένα από τα πράγματα που παρακολουθούμε αυτή τη στιγμή, επειδή η σταθερή προμήθεια πρώτων υλών είναι ζωτικής σημασίας», λέει ο Βίσεντσεν.
Ο Μίκαελ Σβάνε της Βιομηχανικής Συνομοσπονδίας της Δανίας, μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρηματικές οργανώσεις της χώρας, πιστεύει ότι η σήραγγα θα είναι επωφελής για τις επιχειρήσεις πέραν της ίδιας της Δανίας.
«Το Fehmarnbelt Τunnel θα δημιουργήσει έναν στρατηγικό διάδρομο μεταξύ
Σκανδιναβίας και Κεντρικής Ευρώπης. Θεωρούμε τις διασυνοριακές συνδέσεις εργαλείο για τη δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας όχι μόνο σε τοπικό, αλλά και σε εθνικό επίπεδο”», λέει στο CNN.
Ενώ ορισμένες περιβαλλοντικές ομάδες έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις της σήραγγας στις φώκιες στη ζώνη του Φέμαρν, ο Μίκαελ Λοβεντάλ Κρούσε από τη Δανική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης πιστεύει ότι το έργο θα έχει περιβαλλοντικά οφέλη.
«Θα δημιουργηθούν νέες φυσικές περιοχές και πέτρινοι ύφαλοι στη δανική και τη γερμανική πλευρά. Η φύση χρειάζεται χώρο και ως αποτέλεσμα θα υπάρχει περισσότερος χώρος για εκείνη», λέει.
«Αλλά το μεγαλύτερο πλεονέκτημα θα είναι το όφελος για το κλίμα. Η ταχύτερη διέλευση θα καταστήσει τα τρένα ισχυρό ανταγωνιστή της αεροπορικής κίνησης, ενώ τα φορτία με ηλεκτρικά τρένα είναι μακράν η καλύτερη λύση για το περιβάλλον».