Λίγες συσκευές προκαλούν τόση συζήτηση όσο ο φούρνος μικροκυμάτων. Για όσους δεν διαθέτουμε τον χρόνο (ή τη θέληση) να μαγειρέψουμε, ο φούρνος μικροκυμάτων τα κάνει όλα πιο εύκολα. Πώς; Μετατρέποντας ακόμα και τα πιο απλά υλικά ή τα περισσεύματα σε χορταστικά γεύματα.
Ωστόσο, οι ανησυχίες σχετικά με την «εξόντωση» των θρεπτικών συστατικών εξακολουθούν να υφίστανται. Ορισμένοι δηλαδή ανησυχούν ότι το ζέσταμα του φαγητού στο φουρνάκι, στερεί από τα πιάτα μας βιταμίνες και μέταλλα.
Tι από όλα αυτά ισχύει; Εμπειρογνώμονες απαντούν στην HuffPost
Αρχικά, έχει σημασία να καταλάβουμε πώς ακριβώς λειτουργούν τα μικροκύματα: Τα μικροκύματα θερμαίνουν τα τρόφιμα χρησιμοποιώντας ηλεκτρομαγνητικά κύματα, που προκαλούν δόνηση των μορίων του νερού που περιέχεται στα τρόφιμα.
«Τα μόρια του νερού μοιάζουν με μικροσκοπικούς μαγνήτες: Έχουν μια θετική και μια αρνητική πλευρά», εξηγεί η αθλητική διατροφολόγος και διαιτολόγος Κρουτίκα Ναναβάτι.
Όταν πατάμε το κουμπί στον φούρνο μικροκυμάτων, τότε η συσκευή εκπέμπει μικροκύματα που αλλάζουν κατεύθυνση εκατομμύρια φορές το δευτερόλεπτο. Και τότε, τα μόρια του νερού προσπαθούν να ευθυγραμμιστούν με τα συνεχώς μεταβαλλόμενα μικροκύματα. Έτσι καταλήγουν να περιστρέφονται και να συγκρούονται μεταξύ τους σε απίστευτα υψηλές ταχύτητες.
«Αυτή η συνεχής κίνηση δημιουργεί τριβή, η οποία με τη σειρά της παράγει θερμότητα. Και είναι αυτή η θερμότητα που ζεσταίνει το φαγητό μας. Και όχι τα ίδια τα μικροκύματα, τα οποία για του λόγου το αληθές, σχεδόν δεν διεισδύουν καν στο πιάτο», καταλήγει η Ναναβάτι.
Και αυτό τι σημαίνει; Ότι τα τρόφιμα στον φούρνο μικροκυμάτων χάνουν τα θρεπτικά συστατικά τους ή όχι;
«Όλες οι μέθοδοι μαγειρέματος, το ψήσιμο, το βράσιμο, το τηγάνισμα, το ζέσταμα στον φούρνο μικροκυμάτων, προκαλούν μια κάποια απώλεια θρεπτικών συστατικών. Ιδιαίτερα όταν οι θερμοκρασίες υπερβαίνουν τους 60 βαθμούς Κελσίου», εξηγεί ο Άντριαν Ερνάντεζ, διαιτολόγος-διατροφολόγος και με ειδίκευση στο γαστρεντερικό σύστημα. Απλώς, αυτό που αλλάζει είναι ο βαθμός της απώλειας των θρεπτικών συστατικών. Ένα μέγεθος που εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως ο χρόνος μαγειρέματος, η ένταση της θερμότητας και η ποιότητα του φαγητού.
Και σε αντίθεση με την κοινή πεποίθηση, σε σύγκριση με άλλες μεθόδους μαγειρέματος, ο φούρνος μικροκυμάτων συχνά κάνει καλύτερη δουλειά σε ό,τι αφορά διατήρηση των απαραίτητων βιταμινών και μετάλλων. Γιατί στον φούρνο μικροκυμάτων το φαγητό ζεσταίνεται μέσα σε ελάχιστα λεπτά, πράγμα που σημαίνει ότι περισσότερα οφέλη του διατηρούνται σε τέλεια κατάσταση. Ακόμα και οι βιταμίνες Β και C, οι οποίες τείνουν να διασπώνται αν εκτεθούν σε υψηλή θερμοκρασία για πολλή ώρα.
Και το πιο απίστευτο;
Ορισμένα θρεπτικά συστατικά καθίστανται πιο εύκολα εκμεταλλεύσιμα από τον οργανισμό μας, μετά το ζέσταμα στον φούρνο μικροκυμάτων. Για παράδειγμα, η θέρμανση του καρότου ή της ντομάτας στο φούρνο μικροκυμάτων ενισχύει τη βιοδιαθεσιμότητα των καροτενοειδών, ενός αντιοξειδωτικού που είναι τρομερά ωφέλιμο για την καρδιά.
Επιπλέον, τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, όπως το σπανάκι διατηρούν περισσότερη βιταμίνη Κ όταν θερμαίνονται στα μικροκύματα σε σύγκριση με το βράσιμο στην κατσαρόλα. Τέλος, τα μέταλλα όπως το ασβέστιο, ο σίδηρος και ο ψευδάργυρος, δεν επηρεάζονται σχεδόν καθόλου από το ζέσταμα στον φούρνο μικροκυμάτων. Απλώς, το καλύτερο είναι να ζεσταίνουμε τα τρόφιμα για πολύ λίγα λεπτά σε πιο υψηλή θερμοκρασία.
Είναι ασφαλές να ζεσταίνουμε τα υπολείμματα πολλές φορές;
Ναι. Απλώς είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, όπως ισχύει και για κάθε μέθοδο μαγειρέματος, το ζέσταμα ξανά και ξανά μπορεί να προκαλέσει απώλεια θρεπτικών συστατικών. Ιδίως των βιταμινών που είναι ευαίσθητες απέναντι στη θερμότητα, όπως η C και η Β.
Η υφή του φαγητού μπορεί επίσης να αλλοιωθεί, καθώς το επαναλαμβανόμενο ζέσταμα στον φούρνο μικροκυμάτων κάνει τα τρόφιμα σκληρά. Κι αυτό ισχύει κυρίως για τα κρέατα και τα αρτοσκευάσματα. Οπότε, αν έχουμε περισσεύματα στο ψυγείο, ζεσταίνουμε ακριβώς την ποσότητα που χρειαζόμαστε και αφήνουμε την υπόλοιπη στο ψυγείο.
Τι πρέπει να προσέχουμε όταν ζεσταίνουμε φαγητό στον φούρνο μικροκυμάτων.
Δεν χρησιμοποιούμε πλαστικά, αλλά επιλέγουμε κεραμικά ή γυάλινα σκεύη
Προκειμένου να αποφευχθεί το πιτσίλισμα της σάλτσας και το κλείδωμα της υγρασίας, χρησιμοποιούμε μια χαρτοπετσέτα για να καλύψουμε το πιάτο. Και όχι πλαστικό καπάκι ή ένα άλλο γυάλινο πιάτο
Απλώνουμε το φαγητό στο πιάτο όσο το δυνατόν περισσότερο και αξιοποιούμε όλο τον διαθέσιμο χώρο του. Αυτό προάγει την ομοιόμορφη θέρμανση