Φρέσκες Ιστορίες του Παρελθόντος

Ιστορίες του Ροβήρου Μανθούλη
urbancow via Getty Images

Θα ήθελα να μην μιλάω για τον εαυτό μου αλλά όταν μιλάς για τους τρίτους και είσαι σκηνοθέτης, ποιητής, δικηγόρος, μάρτυς κατηγορίας ή υποψήφιος βουλευτής, ότι και να πεις θα είσαι μέσα!

Άλλωστε μια εξομολόγηση στην εφημερίδα, δίκην άρθρου, σκέψου να λέει ανυπόστατα πράγματα. Εγώ μόνο για όσα ξέρω μιλάω. Για όσα έχω στοιχεία, αποδείξεις, ντοκουμέντα.

Παράδειγμα. Θέλω να μάθω πώς λειτουργούσε η βρετανική Αποστολή στο αρχηγείο του Ζέρβα, στην Κατοχή. Πήγα στα βρετανικά πολεμικά αρχεία που είναι στο Λονδίνο, ζήτησα τον φάκελο «Βρετανική Αποστολή στο Βουνό» και τα διάβασα όλα.

Ο Βαρώνος Woodhouse (Ξυλόσπιτος στα ελληνικά) επέβλεπε τον Ζέρβα στο αρχηγείο του κατά την Κατοχή. Έ, λοιπόν ο κύριος αυτός (που είχε σταλεί από την ΜΙ6 της κατασκοπείας ως «ταγματάρχης») πήρε τα μισά αρχεία στο σπίτι του! Τα πιο αποκαλυπτικά. Αλλά του ξέφυγε ένα. Έδινε εντολή στην ΜΙ6, από τον ασύρματό του στο Βουνό, να ζητήσει από το BBC «να αναφέρει μόνο τον Ζέρβα ότι ήταν στο αντάρτικο, κανέναν άλλον».

Ακούστε και το άλλο: Κάνω μια ταινία για την Κατοχή και θέλω να πει ο Βαρώνος τα δικά του. Του γράφω ένα ευγενικό γράμμα και του ζητάω να έρθω στο Λονδίνο να τα πούμε. Μου απαντάει με ένα ευγενικό γράμμα πως είναι πολύ χάλια, δεν βλέπει κανέναν και τα λοιπά. Του είπα λυπάμαι πολύ, καλή ανάρρωση, με νέο γράμμα.

Ακούστε και τη συνέχεια και μην τρομάξετε. Την ίδια μέρα διαβάζω σε μια ελληνική εφημερίδα: «Από αύριο αρχίζει διαλέξεις ο Βαρώνος Μινχάουζεν (συγγνώμη ο Βαρώνος Γουντχάους) σε όλη την Ελλάδα και αρχίζει από την Πελοπόννησο»! Κάπου θα ρώτησε ποιός είναι τώρα αυτός ο Γάλλος από το Παρίσι που να ξέρει τι διαλέξεις γίνονται στην Ελλάδα...

Πώς έμαθα ότι ήταν κατάσκοπος της ΜΙ6; Μου το είπε η CIA! Και ιδού πώς:Τα κυβερνητικά αρχεία της κάθε χώρας κανονικά δημοσιεύονται 40 ή 50 χρόνια αργότερα. Για τους ιστορικούς. Ελάχιστα μένουν απόρρητα, για μεγαλύτερο διάστημα. (’Οπως η συνωμοσία Τσώρτσιλ - Φον Ες για την οποία θα μιλήσουμε μια άλλη φορά).

Ψάχνοντας λοιπόν για το Γουότεργκεϊτ στο διαδίκτυο πέφτω απάνω σ’ενα έγγραφο της CIA, του 1952 αν θυμάμαι καλά, στο οποίο ανακοίνωνε την συνάντηση μελών της CΙΑ στην Ουάσιγκτον ”με τον εκπρόσωπο της βρετανικής MI6 Christopher Woodhouse”. Θέμα της συζήτησης η οργάνωση πραξικοπήματος στην Τεχεράνη για την εκδίωξη του Πρωθυπουργού Μοσαντέκ όστις τόλμησε να εθνικοποιήσει τα πετρέλαια του Ιράν.

Ο ρόλος του Woodhouse (από θέση Γραμματέως της Βρετανικής Πρεσβείας της Τεχεράνης) ήταν να χρηματοδοτήσει ένα τσούρμο από πάμφτωχους Ιρανούς για να οργανώσουν συλλαλητήριο και επίθεση στον Μοσάντεκ.

Όπερ και εγένετο. Από τότε θα έχουν και οι Αμερικανοί ένα μέρος από τα πετρέλαια του Ιράν. Μέχρι την καινούρια – ισλαμική – εθνικοποίηση.

Αφού μιλάμε για κατασκόπους ας κλείσουμε με κατασκόπους.

1954: Εκτελώντας την θητεία μου ως διερμηνέας έχω γραφείο σε έναν ημιόροφο στα Παλαιά Ανάκτορα. Κατεβαίνοντας μια μέρα τη σκάλα ανέβαινε βιαστικός ένας Αμερικάνος. Πού πας, του λέω. Στο 2ο Γραφείο του ΓΕΣ, μου λέει. Δεν είναι εδώ, έλα να στο δείξω του λέω. Τον πήγα στην πλαϊνή πόρτα. Το 2ο Γραφείο είναι η Εθνική Ασφάλεια.

Στους διαδρόμους γινόταν χαμός. Έμαθα ότι είχε γίνει αποτυχημένη Ελληνική επίθεση στην Αλβανία με εκατοντάδες δικά μας θύματα. Δεν ανακοινώθηκε τίποτα. Περίεργο.

Έξι χρόνια αργότερα διαβάζοντας το βιβλίο του Kim Philby (Κιμ Φίλπυ) έμαθα επιτέλους τι συνέβη. Στην Ελλάδα ήταν άγνωστη αυτή η σοβαρή ιστορία. Μέχρι σήμερα. Άγνωστο γιατί.

Ο Φίλμπυ, ο υπεύθυνος της αγγλικής κατασκοπείας ΜΙ6 ήταν ταυτόχρονα κατάσκοπος των Ρώσων. Και κατέφυγε στη Μόσχα όταν φοβήθηκε πως θα συλληφθεί.

Στο βιβλίο του που εξέδωσε στη Μόσχα αποκάλυψε ότι γνώριζε το αμερικανικό σχέδιο για την Αλβανία και αυτός ειδοποίησε τους Ρώσους και οι Ρώσοι τον Εμβέρ Χότζα για την ημέρα και την ώρα της επίθεσης. Με τα γνωστά αποτελέσματα.

Από το βιβλίο του Φίλμπυ το είχε μάθει και ο Howard Hunt. Αυτός που είχε ανέβει τη σκάλα μου! Είχε σταλεί στην Ελλάδα για να οργανώσει την αποτυχημένη επίθεση στην Αλβανία. Αλλά έχει μια μακρά - και ενδιαφέρουσα - ιστορία. Με την οποία είναι γεμάτο το... Google.

O Hunt θα οργανώσει το Γουότεργκειτ, θα καταδικαστεί σε φυλάκιση και στο τέλος της ζωής του θα κατηγορήσει τον Λίντον Τζόνσον, ο οποίος από Αντιπρόεδρος έγινε Πρόεδρος, για την δολοφονία του Κένεντι.

Τα θυμήθηκα όλα αυτά με την επανέκδοση του βιβλίου μου «Ο Κόσμος κατ’εμέ».

Δημοφιλή