Μετά το πρώτο σοκ, η Ευρώπη κάνει γρήγορα βήματα ώστε να απομακρυνθεί στρατιωτικά από τις ΗΠΑ και να αναλάβει τον έλεγχο της άμυνάς της, μετά την επανεκλογή του απρόβλεπτου Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως αποκαλύπτουν οι Financial Times, οι μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις της Ευρώπης καταστρώνουν σχέδιο ώστε να αναλάβουν την άμυνα της ηπείρου για τα επόμενα 5-10 χρόνια και να γλιτώσουν από το χάος μιας ξαφνικής αποχώρησης των ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ, μετά από σχεδόν 80 χρόνια, μια απειλή που συχνά επαναλαμβάνει ο Αμερικανός πρόεδρος.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Γερμανία και οι σκανδιναβικές χώρες είναι μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν στις ανεπίσημες αλλά προχωρημένες συζητήσεις, με σκοπό να καταλήξουν σε ένα σχέδιο για να μεταφέρουν το οικονομικό και στρατιωτικό βάρος στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Η πρόταση, που πρόκειται να παρουσιαστεί στην ετήσια σύνοδο κορυφής των ηγετών του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον Ιούνιο, θα περιλαμβάνει σταθερές δεσμεύσεις για την αύξηση των ευρωπαϊκών αμυντικών δαπανών και τη δημιουργία στρατιωτικών δυνατοτήτων, σε μια προσπάθεια να πειστεί ο Τραμπ να συμφωνήσει σε μια σταδιακή αλλαγή που θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να επικεντρωθούν περισσότερο στην Ασία.
Μέχρι σήμερα, η Ευρώπη παραμένει εξαρτημένη στρατιωτικά από τις ΗΠΑ, οι οποίες δαπανούν περισσότερα χρήματα για την άμυνα από όλους τους άλλους συμμάχους του ΝΑΤΟ και διαθέτουν αεροπορικές, ναυτικές και στρατιωτικές βάσεις και 80.000 άνδρες στην Ευρώπη.
Η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ήδη αποφασίσει να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες ή να επιταχύνουν τις ήδη προγραμματισμένες κινήσεις μετά την εκλογή Τραμπ, ενώ οι ηγέτες της ΕΕ πιέζουν για να επιταχύνουν τις επενδύσεις στην άμυνα.
Ωστόσο, σύμφωνα με ευρωπαίους αξιωματούχους που μίλησαν στους FT, η Ευρώπη θα χρειαστεί πέντε έως δέκα χρόνια για να μπορέσει να αντικαταστήσει τις ΗΠΑ στο πλαίσιο της Συμμαχίας και να μπορούν να προστατεύσουν την Ευρώπη από πυρηνική ή άλλη απειλή.
Ενώ οι Αμερικανοί διπλωμάτες έχουν διαβεβαιώσει τους Ευρωπαίους ομολόγους τους ότι ο Τραμπ παραμένει προσηλωμένος στην ένταξη στο ΝΑΤΟ και στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του Άρθρου 5, πολλοί ευρωπαίοι ηγέτες ανησυχούν ότι ο Λευκός Οίκος μπορεί να αποφασίσει ξαφνικά τα στρατεύματα και τον εξοπλισμό και να απεμπλακεί από το ΝΑΤΟ.
Ερωτηθείς τι σημαίνει ευρωπαϊκός πυλώνας εντός του ΝΑΤΟ και αν ήταν δυνατός, ένας τρίτος ανώτερος δυτικός αξιωματούχος απάντησε: «Το βλέπουμε τώρα: το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία αναλαμβάνουν την πρωτοβουλία [για μια ειρηνευτική δύναμη για την Ουκρανία] χωρίς τους Αμερικανούς».
Αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ υποστηρίζουν ότι η διατήρηση της συμμαχίας με λιγότερη ή καθόλου εμπλοκή των ΗΠΑ είναι πολύ πιο απλή από τη δημιουργία μιας νέας δομής, δεδομένης της δυσκολίας αναδημιουργίας ή επαναδιαπραγμάτευσης των υπαρχόντων στρατιωτικών σχεδίων για την άμυνα της ηπείρου, των στόχων και κανόνων δυνατοτήτων της, της δομής διοίκησης και του άρθρου 5.
Η βασική άμυνα της Ευρώπης θα απαιτούσε πάντα το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες ναυτικές δυνάμεις του Ατλαντικού, τους Σκανδιναβούς για τον βορρά της ηπείρου και την Τουρκία για τη νοτιοανατολική άμυνα, είπαν αξιωματούχοι: μέλη που έχει ήδη το ΝΑΤΟ.
«Ακόμη και χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες, το ΝΑΤΟ παρέχει μια δομή για τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας στην Ευρώπη», δήλωσε η Marion Messmer, ανώτερη ερευνήτρια για τη διεθνή ασφάλεια στο Chatham House.