Η απειλή της χρήσης πυρηνικών όπλων στο ευρύτερο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία και η πιθανή κλιμάκωση που κάτι τέτοιο θα προκαλούσε- σε σημείο ενδεχομένως γενικευμένου πυρηνικού πολέμου- είναι ένα «χαρτί» το οποίο η Ρωσία χρησιμοποιεί από την αρχή της εισβολής της στη γειτονική της χώρα. Τον γύρο του κόσμου έκαναν πρόσφατα εικόνες από τη ρωσική τηλεόραση, όπου προβλήθηκε προσομοίωση πυρηνικής επίθεσης στη Βρετανία και την Ιρλανδία, κάτι που αποδοκιμάστηκε ως υπερβολικό και προκλητικό στη Δύση. Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν τον Φεβρουάριο είχε προκαλέσει ανησυχία όταν είπε ότι έθετε τις πυρηνικές δυνάμεις της χώρας σε υψηλό συναγερμό, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Σεργκέι Λαβρόφ, είχε πει ότι ο κίνδυνος ενός ρωσικού πυρηνικού πλήγματος είναι σοβαρός και πραγματιός και δεν θα έπρεπε να υποτιμάται.
Ωστόσο, όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα των Financial Times, παρά τους εν λόγω λεονταρισμούς και το ότι η Ρωσία έχει το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, σχεδόν κανένας αξιωματούχος των δυτικών υπηρεσιών πληροφοριών ή αναλυτής δεν θεωρεί πως η Μόσχα θα έκανε κάτι όπως η προσομοίωση που προβλήθηκε στην τηλεόραση. Αντ’αυτού, το πραγματικό ερώτημα είναι κατά πόσον ο Πούτιν θα μπορούσε να καταφύγει σε χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων (μικρότερης ισχύος σε σχέση με τα στρατηγικά, που είναι πχ αυτά τα οποία εκτοξεύονται με διηπειρωτικούς πυραύλους) για να αποκτήσει πλεονέκτημα στο θέατρο πολεμικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Τα πυρηνικά όπλα της Ουκρανίας: Μύθοι και πραγματικότητα
«Δεδομένης της εν δυνάμει απελπισίας του προέδρου Πούτιν και της ρωσικής ηγεσίας, δεδομένων των προβλημάτων που έχουν αντιμετωπίσει στρατιωτικά ως τώρα, κανείς από εμάς δεν μπορεί να πάρει αψήφιστα την απειλή που συνιστά μια πιθανή καταφυγή σε τακτικά πυρηνικά όπλα ή πυρηνικά όπλα χαμηλής ισχύος» είπε ο Μπιλ Μπερνς, διευθυντής της CIA, τον προηγούμενο μήνα. Ωστόσο πρόσθεσε πως «μέχρι τώρα δεν έχουμε δει πολλά πρακτικά στοιχεία τύπου αναπτύξεων ή στρατιωτικών κινήσεων που θα ενίσχυαν αυτήν την ανησυχία».
Δυτικοί αξιωματούχοι και αναλυτές λένε πως εκτιμούν ότι η Ρωσία έχει αξιολογήσει το κόστος της χρήσης πυρηνικών όπλων οποιουδήποτε είδους ως απαγορευτικά υψηλό, και αντ’αυτού προβαίνει σε τέτοιες κινήσεις/ επιδείξεις για να αποτρέψει τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους από το να εμπλακούν περαιτέρω στον πόλεμο στην Ουκρανία.
«Είναι ήδη απασχολημένοι με αυτό που συμβαίνει στο Ντονμπάς, πραγματικά δεν έχουν δυνάμεις ή χρόνο να αντιμετωπίσουν μια επέκταση της σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ ή κλιμάκωση της σύγκρουσης επειδή ξέρουν ότι θα αντιδράσουμε πολύ ισχυρά» είπε Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η Λεονόρ Τομέρο, που διατέλεσε κορυφαία αξιωματούχος του Πενταγώνου για την πυρηνική πολιτική στο πρώτο έτος της κυβέρνησης Μπάιντεν, είπε ότι η χρήση τακτικού πυρηνικού όπλου από τη Ρωσία στην Ουκρανία θα «κινητοποιούσε όλο τον κόσμο» εναντίον της Ρωσίας. Αν στόχευε αμάχους, θα υπήρχε ισχυρή πίεση για να παρέμβουν στρατιωτικά οι ΗΠΑ, πρόσθεσε. «Δεν θέλουμε να κάνουν κάποιον λάθος υπολογισμό» είπε η Τομέρο. «Θα έπρεπε να αποσαφηνίσουμε πως αυτό θα είχε καταστροφικές συνέπειες».
Καθώς οι φόβοι στη Δύση για ρωσικό πυρηνικό πλήγμα έχουν μειωθεί κάπως, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους έχουν αυξήσει τη βοήθεια σε όπλα προς το Κίεβο με λιγότερη ανησυχία για ρωσικά αντίποινα, και έχουν αρχίσει την αποστολή βαρύτερου οπλισμού στην Ουκρανία.
Τον Φεβρουάριο η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε αναθέσει σε μια ομάδα, την αποκαλούμενη Tiger Team, να συντάξει σχέδια για πιθανούς κινδύνους κλιμάκωσης, όπως η χρήση χημικών, βιολογικών ή πυρηνικών όπλων, όπως είπε Αμερικανός αξιωματούχος. Από την αρχή της σύγκρουσης στην Ουκρανία, η Ουάσινγκτον δεν έχει αλλάξει το πυρηνικό της «posture» ή τα επίπεδα συναγερμού, είπαν αξιωματούχοι.
Παρόλα αυτά αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι η Ρωσία μπορεί να κλιμακώσει με άλλους τρόπους πριν σκεφτεί να καταφύγει σε πυρηνικά όπλα. «Προφανώς πρέπει να είμαστε σε επιφυλακή για την πιθανή χρήση χημικών ή βιολογικών όπλων» είπε ο Άνταμ Σιφ, ο Δημοκρατικός επικεφαλής της επιτροπής πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων, που επέστρεψε από ταξίδι στο Κίεβο.
Αμερικανοί αξιωματούχοι και αναλυτές επίσης δεν έχουν αποκλείσει το ενδεχόμενο η Ρωσία να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα μικρού και μέσου βεληνεκούς, ικανά να πλήξουν την Ουκρανία, αν οι ένοπλες δυνάμεις της δεν τα πάνε καλά και οι συμβατικές της δυνάμεις εξαντληθούν στη σύγκρουση. «Δεν έχουν επενδύσει σε ένα ποικιλόμορφο οπλοστάσιο πυρηνικών όπλων λόγω βαρεμάρας. Θα φτάσει σε επίπεδο υπολογισμού κόστους- οφέλους από τους Ρώσους» είπε η Ρεμπέκα Χάινριχς, ειδική σε θέματα πυρηνικών στο Hudson Institute. «Τώρα πρέπει να υπάρξει εστίαση στο να δοθεί το μήνυμα στους Ρώσους πως το κόστος θα ήταν πολύ υψηλότερο από οτιδήποτε θα κέρδιζαν αν χρησιμοποιούσαν πυρηνικό όπλο οποιασδήποτε ισχύος, ακόμα και σε έναν μεγάλο, άδειο χώρο» πρόσθεσε.