H εκτίναξη του αριθμού τουριστών που επισκέπονται τη χώρα μας φέτος αποτελεί αναμφίβολα μεγάλο ”κεφάλαιο” για την Ελλάδα, ωστόσο οι ειδικοί προειδοποιούν αναφορικά με τους κινδύνους που εγκυμονούν οι αυξανόμενοι αριθμοί των επισκεπτών για τη διατήρηση των πολιτιστικών μνημείων της Αττικής, όπως εξηγεί ο Guardian σε εκτενές άρθρο του.
Μπορεί να είμαστε στα τέλη Νοεμβρίου αλλά ”ορδές” τουριστών συνεχίζουν να συρρέουν για να θαυμάσουν την Ακρόπολη. «Εχουμε μια υπέροχη σεζόν», λέει ο Έλληνας υπουργός Τουρισμού, Βασίλης Κικίλιας. «Είναι σχεδόν Δεκέμβριος και η σεζόν συνεχίζεται και είναι ακριβώς αυτό που θέλουμε – να την επεκτείνουμε, λίγο-λίγο».
Οπως τονίζει ο Guardian o τουρισμός στην Αθήνα – γενικά στην Ελλάδα – έχει αψηφήσει κάθε προσδοκία. Ο τουριστικός τομέας, ο οικονομικός κινητήρας της χώρας, προβλεπόταν να αποφέρει έσοδα 15 δισεκατομμυρίων ευρώ φέτος αλλά φαινόταν καταδικασμένος όταν οι κρατήσεις πάγωσαν τον περσμένο Φεβρουάριο στην αρχή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τελικά, τα κέρδη είναι πολύ πιθανό να ξεπεράσουν τα 18 δισ. ευρώ με τους αριθμούς επισκεπτών να πλησιάζουν τα 30 εκατομμύρια -σχεδόν τρεις φορές τον πληθυσμό της χώρας- παρά τον πόλεμο, την απουσία Κινέζων επισκεπτών και την ανεπιθύμητη εμφάνιση μεδουσών, όπως επεσήμανε ο κ. Κικίλιας.
Ωστόσο, όπως αναφέρει ο Guardian, η ανάκαμψη μετά την πανδημία δεν είναι χωρίς κινδύνους. Ο Κικίλιας είναι ο πρώτος που λέει ότι η ακμάζουσα βιομηχανία πρέπει να εξαπλωθεί πιο ομοιόμορφα πέρα από τις «δυόμισι περιοχές» της Αθήνας που προσελκύουν τα πλήθη. Η βιωσιμότητα είναι επίσης στο μυαλό του Κώστα Μπακογιάννη, δημάρχου Αθηναίων, ο οποίος την περασμένη εβδομάδα ζήτησε να επιβληθεί δημοτικός φόρος στους επισκέπτες για να αντιμετωπιστεί η αύξηση της ζήτησης για υπηρεσίες. Η εποχή που η ελληνική πρωτεύουσα θεωρούνταν απλά ως ”οδός διέλευσης” προς τα νησιά έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί καθότι περισσότεροι από 7 εκατομμύρια τουρίστες υπολογίζεται ότι επισκέπτηκαν την ελληνική μητρόπολη το 2022.
«Είναι άδικο να πληρώνουν το λογαριασμό oι 650.000 μόνιμοι κάτοικοι στην καρδιά της αρχαίας Αθήνας», λέει ο Κ. Μπακογιάννης. «Αν θέλουμε να διατηρήσουμε την πόλη, πρέπει να προσαρμοστούμε με τον ίδιο τρόπο που έχει κάνει σχεδόν κάθε άλλη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα και να εισαγάγουμε ένα δημοτικό φόρο για τους επισκέπτες».
Οι Αμερικανοί τουρίστες που καταφτάνουν με 63 απευθείας πτήσεις την εβδομάδα ήταν το κλειδί για να γίνει η Ελλάδα ο τρίτος πιο δημοφιλής τουριστικός προορισμός στον κόσμο φέτος, σύμφωνα με στοιχεία του κλάδου. Όμως, καθώς οι αξιωματούχοι καταμετρούν την επιτυχία ενός κλάδου που αντιπροσωπεύει το 25% του ΑΕΠ, το φάσμα του υπερτουρισμού –από καιρό εμφανές σε νησιά όπως η Σαντορίνη– έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με τους κινδύνους που εγκυμονούν οι αυξανόμενοι αριθμοί για τη διατήρηση των πολιτιστικών μνημείων τονίζει το άρθρο της βρετανική εφημερίδας.
Ως έδρα 18 μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco, η Ελλάδα αναδεικνύει ολοένα και περισσότερο τις προκλήσεις της διαχείρισης του αριθμού των επισκεπτών, με τους ειδικούς να στέκονται στη λεπτή ισορροπία που πρέπει να επιτευχθεί μεταξύ της προστασίας των αρχαίων μνημείων και της ανάπτυξής τους για τουριστική χρήση. Η Ακρόπολη η οποία ασφαλώς συγκαταλέγεται μεταξύ των καθορισμένων τοποθεσιών, βρέθηκε στο επίκεντρο μιας δημόσιας διαμάχης όταν το 2020 η κυβέρνηση εγκατέστησε τσιμεντένια μονοπάτια γύρω από το αριστούργημα του Περικλή και έναν αντιαισθητικό ανελκυστήρα από γυαλί και χάλυβα που χρηματοδοτήθηκε από ιδιώτες δωρητές για να βελτιώσει την πρόσβαση.
Η λεπτή γραμμή
«Τα κόκκινα φώτα κινδύνου αναβοσβήνουν», λέει ο Πίτερ ΝτεΜπράιν, κορυφαίος σύμβουλος τουρισμού της Unesco. «Πρέπει να αρχίσουμε να ρωτάμε πόσο πολύ είναι... το πάρα πολύ και οι 16.000 επισκέπτες που συνωστίζονται σ′ ένα μνημείο όπως η Ακρόπολη καθημερινά είναι υπερβολικός αριθμός».
Με τον τουρισμό να ανακάμπτει δυναμικά τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, αποτελεί επιτακτική ανάγκη, τονίζει στο Guardian, να ληφθούν μέτρα χωρητικότητας σε δημοφιλείς τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Αυτό που χρειάζεται είναι μια ριζικά διαφορετική προσέγγιση που ξεκινά από τους καταναλωτές αλλά επεκτείνεται στον τουρισμό και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Είναι σαφές ότι οι αρχές πρέπει να λάβουν μέτρα για να ανακουφίζουν τον συνωστισμό σε μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, εφόσον δεν επιθυμούν να υποβαθμιστεί η τουριστική εμπειρία αλλά να διασφαλιστεί η διατήρηση».
Στο συνέδριο για την 50ή επέτειο της Unesco στους Δελφούς συζητήθηκε οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και του υπερτουρισμού. Εγιναν συστάσεις στα μέλη να αλλάξουν τις τακτικές μάρκετινγκ εστιάζοντας στην προσέλκυση λιγότερων τουριστών με υψηλότερες δαπάνες αλλά μικρότερο αντίκτυπο απ′ ότι τα πολυάριθμα γκρουπ.
«Ελπίζουμε ότι σύντομα τα εισιτήρια θα πωλούνται μόνο μέσω διαδικτύου, επειδή αυτός θα ήταν ένας σίγουρος τρόπος περιορισμού της πρόσβασης», λέει ο ΝτεΜπράιν. Προσθέτει ότι η προσαρμογή των τιμών των εισιτηρίων ανάλογα με την εποχή θα μπορούσε επίσης να επιβληθεί με τα τέλη εισόδου να κοστίζουν περισσότερο κατά την κορύφωση του καλοκαιριού. «Η επιλογή του ταξιδιού κατά τη διάρκεια της ενδιάμεσης ή χαμηλής περιόδου ζήτησης έχει τεράστιο αντίκτυπο».
Τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς στην ανατολική Ασία άρχισαν πρόσφατα να εφαρμόζουν ένα νέο εργαλείο διαχείρισης και στρατηγικής επισκεπτών της Unesco για τον προσδιορισμό της βάσης για τον αειφόρο τουρισμό.Τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς στην ανατολική Ασία άρχισαν πρόσφατα να εφαρμόζουν ένα νέο εργαλείο διαχείρισης και στρατηγικής επισκεπτών της Unesco για τον προσδιορισμό της βάσης για τον αειφόρο τουρισμό.
«Συνειδητοποιούμε ότι ο τουρισμός είναι η πηγή ζωής για τόσες πολλές κοινότητες και ζωτικής σημασίας για τις τοπικές οικονομίες, αλλά ο υπερτουρισμός αποτελεί πραγματικό κίνδυνο. Ή είσαι έξυπνος και παίρνεις μέτρα ή σκοτώνεις την κότα που γεννά τα χρυσά αυγά».
Πηγή: Guardian