Στη μεγάλη φιέστα που ετοίμασε ο Βλάντιμιρ Πούτιν για την ανακήρυξη της προσάρτησης των τεσσάρων ουκρανικών περιοχών στην Ρωσία, φίλοι, αντίπαλοι και εχθροί πήραν τις θέσεις τους στο Μεγάλο Παλάτι του Κρεμλίνου.
Αν και η τελετή είχε σκοπό να απεικονίσει τη δύναμη και την ενότητα της Ρωσίας, μέσα στις απόμενες 24 ώρες είχε επισκιαστεί από τις αποτυχίες του ρωσικού στρατού στο πεδίο της μάχης.
Αυτές οι απώλειες, οι οποίες συνεχίστηκαν όλη την εβδομάδα στο νότιο και ανατολικό μέτωπο της Ουκρανίας, οδήγησαν σε μια μεγάλη, άνευ προηγουμένου ρήξη εντός της άρχουσας τάξης, καθώς το Κρεμλίνο αναζητά αποδιοπομπαίους τράγους για μια σειρά από στρατιωτικές αποτυχίες.
Ο Guardian μίλησε με 15 πρώην κυβερνητικούς και στρατιωτικούς αξιωματούχους, μέλη του στρατού, πολιτικούς παρατηρητές, δημοσιογράφους, μέλη της αντιπολίτευσης και έναν κρατούμενο σε ρωσική φυλακή.
Την ίδια που ο ιδρυτής της Wagner, Γιενγένι Πριγκόζιν, επισκέφθηκε για να στρατολογήσει μαχητές για την σκληρή ομάδα μισθοφόρων του στην Ουκρανία.
Οι επτά μήνες που διαρκεί ο πόλεμος στην Ουκρανία έχουν βυθίσει τη ρωσική ελίτ σε αβεβαιότητα, καθώς πολλοί βλέπουν πλέον ότι ο πόλεμος δεν μπορεί να κερδηθεί, σύμφωνα με τις πηγές του Guardian.
Μερικοί φιλόδοξοι αξιωματούχοι ωστόσο, βλέπουν ευκαιρίες ανέλιξης και κέρδους μέσα στο χάος, παρουσιάζοντας στο Κρεμλίνο, τρόπους για να ανατρέψουν έναν αποτυχημένο πόλεμο.
Κάποιοί άλλοι, που βρίσκονται σε χαμηλά κλιμάκια, επιδιώκοντας να διατηρήσουν την εξουσία τους ή να αποφύγουν την τιμωρία. Οι δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών υποστηρίζουν ότι υψηλόβαθμα στελέχη του ρωσικού στρατού είναι δυσαρεστημένα από την εικόνα του στρατού, προτείνοντας μάλιστα μέχρι και πραξικόπημα.
Ποιοι θέλουν να διώξουν τον Σοιγκού
Δύο από τους πιο διαβόητους υπολοχαγούς του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Πριγκόζιν και ο Τσετσένος ηγέτης Ραμζάν Καντίροφ, έχουν κηρύξει ανοιχτά τον πόλεμο εναντίον του υπουργού Άμυνας και πιστού συνεργάτη του Πούτιν Σεργκέι Σόιγκου και των κορυφαίων στρατηγών το, μετά τις καταστροφικές ήττες που ανάγκασαν τον ρωσικό στρατό σε υποχώρηση.
«Ο Πούτιν είναι μια πολύ καταστροφική προσωπικότητα, που διαίρει και βασίλευε μεταξύ των στρατηγών και πιστών του ανθρώπων για να δει το καλύτερο αποτέλεσμα», δήλωσε ένας πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας στον Guardian.
«Δεν ξέρει πώς να φτιάχνει σχέσεις, οπότε στο τέλος κάποιος θα είναι το θύμα. Ο Πούτιν θέλει απλώς να δει τι είναι καλύτερο για αυτόν και τον πόλεμο στην Ουκρανία» υπογράμμισε.
Ο Μάρατ Γκαμπιντούλιν, ένας πρώην διοικητής των μισθοφόρων Wagner που γνωρίζει τον Πριγκόζιν από την εποχή του στην παραστρατιωτική ομάδα, είπε ότι δεν ήταν «έκπληκτος που τον είδε να εμφανίζεται στο προσκήνιο αυτή τη στιγμή».
«Σε μια περίοδο που ο πατριωτισμός είναι κυρίαρχος, θέλει να εμφανιστεί ως ο σκληρός υπερασπιστής της πατρίδας του, παρότι πολεμά για το χρήμα κι όχι για την πατρίδα Θέλει να δείξει ότι μπορεί να πολεμήσει καλύτερα από τον τακτικό στρατό» αναφέρει ο Γκαμπιντούλιν, λέγοντας:
«Πάντα υπήρχαν εντάσεις με το Υπουργείο Άμυνας γιατί δεν συμπαθούσαμε ο ένας τον άλλον».
Σύμφωνα με έναν πρώην ανώτερο στρατιωτικό αξιωματούχο, που συνεργάστηκε με τον Σόιγκου και τον Πριγκόζιν, η αντιπαλότητα μεταξύ των δύο ανδρών είναι μια μακροχρόνια κόντρα που χρονολογείται από την ίδρυση του Βάγκνερ το 2014, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας.
Επιδεινώθηκε, όμως όταν ο Σόιγκου απέλυσε πρόσφατα τον αναπληρωτή υπουργό Άμυνας Ντμίτρι Μπουλγκάκοφ, έναν αξιωματούχο που φέρεται να βοήθησε τον Πριγκόζιν να αποκτήσει προσοδοφόρα συμβόλαια για προμήθειες του στρατού.
«Ο Πριγκόζιν χαρακτηρίζεται ως άτομο χωρίς ηθική, χωρίς συνείδηση και χωρίς χόμπι… Είναι μια μηχανή με την κακή έννοια της λέξης» υποστηρίζει ο αξιωματούχος.
Ο Πριγκόζιν βρήκε σύμμαχο στο πρόσωπο του Καντίροφ, τον ασταθή Τσετσένο ηγέτη που ίδρυσε και κυβερνά τη δημοκρατία του Βόρειου Καυκάσου ως προσωπικό φέουδο με αντάλλαγμα να εξασφαλίσει την πίστη του στον Πούτιν.
Ωστόσο, τελευταία έχει αναδειχθεί ως ένας από τους πιο σκληρούς επικριτές του ρωσικού υπουργείου Άμυνας, υποστηρίζοντας ότι οι δικοί του μαχητές, θα μπορούσαν να καταλάβουν το Κίεβο σε λίγες ημέρες.
Το Κρεμλίνο ψάχνει αποδιοπομπαίους τράγους
Ένας παρατηρητής στην Τσετσενία υποστηρίζει ότι η κριτική του Καντίροφ στον στρατό αντικατοπτρίζει τις φιλοδοξίες του να είναι «κάτι περισσότερο από ένας απλός επικεφαλής μιας περιοχής, επιδιώκοντας για τον εαυτό του έναν πιο σημαντικό υψηλόβαθμο ρόλο στην κυβέρνηση.
«Ξέρει ότι ο πόλεμος είναι η ευκαιρία του να λάμψει και πρέπει να κάνει την κίνησή του τώρα», υπογραμμίζει η ίδια πηγή.
«Όλοι παίζουν το παιχνίδι τους και ο Καντίροφ είναι στην πρώτη σειρά», είπε η Φαρίντα Ρουστάμοβα, Ρωσίδα δημοσιογράφος που έχει γράψει για τον διχασμό στη ρωσική ελίτ.
«Βλέπει τον εαυτό του ως έναν από τους ηγέτες του πολέμου. Σαν τον γιο που δεν είχε ποτέ ο Πούτιν.
Αισθάνεται σαν μια χιονόμπαλα που γίνεται όλο και μεγαλύτερη με κάθε ήττα». Όμως η δυσαρέσκεια κατά των στρατιωτικών τακτικών έχει διευρυνθεί στο στράτευμα αλλά και στο λαό. Ένας Ρώσος αξιωματούχος στην Ουκρανία είπε μάλιστα ότι «ο Σόιγκου πρέπει να αυτοπυροβοληθεί λόγω αποτυχιών του στον πόλεμο της Ουκρανίας».
Οι επιθέσεις προς το υπουργείο Άμυνας γίνονται σε μια από τις πιο επικίνδυνες στιγμές του πολέμου, καθώς ο ρωσικός στρατός έχασε χιλιάδες τετραγωνικά μίλια εδάφους στο Ντονέσκ και δεν μπόρεσε να σταθεροποιήσει τις γραμμές του στο Χάρκοβο και στην Χερσώνα.
«Το Κρεμλίνο αναζητά αποδιοπομπαίους τράγους. Υπήρξαν τρεις προφανείς αποτυχίες: στην έναρξη του πολέμου, στις τελευταίες στρατιωτικές αποτυχίες και την αποτυχημένη κινητοποίηση», δήλωσε ο Γκέλμαν, πρώην σύμβουλος του Πούτιν.
Το 70% των Ρώσων στρατιωτικών δεν θέλει τον πόλεμο
Ο Σόιγκου και άλλοι ανώτατοι στρατιωτικοί αξιωματούχοι είναι ο προφανής στόχος. Κάποτε ήταν στα μάτια των Ρώσων, ως ο άνθρωπος που εκσυγχρόνισε τον ρωσικό στρατό και επέβλεψε την επιτυχημένη επιχείρηση στην Κριμαία το 2014.
Όμως σήμερα ο Σόιγκου αντιμετωπίζει αντιδράσεις για τις αποτυχίες και δεν αποκλείεται στο επόμενο διάστημα να απομακρυνθεί από τη θέση του. Αν και σύμφωνα με τον πρώην στρατιωτικό αξιωματούχο, «γνωρίζοντας τον Σόιγκου, πιστεύω πραγματικά ότι θα ήταν ευτυχής να απομακρυνθεί αυτή τη στιγμή. Θέλει να βγει από αυτό το χάλι».
Άλλωστε ο Σοιγκού, που ήταν ο επικεφαλής στην εισβολή της Κριμαίας, ήταν αρνητικός στην εισβολή στην Ουκρανία, η θέση του όμως δεν υπερίσχυσε από τα γεράκια συμβούλων του Κρεμλίνου, μεταξύ των οποίων είναι και ο Νικολάι Πατρούσεφ, αποκάλυψε η ίδια πηγή.
Ο Σοιγκού δεν είναι υπέρ ούτε των πιο πρόσφατων «προσαρτήσεων» κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών, πρόσθεσε.
«Το γεγονός ότι παραμένει στην θέση του οφείλεται στο ότι ο Πούτιν ξέρει ότι μπορεί να τον εμπιστευτεί, ενώ η απομάκρυνσή του σε αυτή την φάση του πολέμου, θα έδειχνε ήττα και θα ήταν ντροπιαστική», είπε ο αξιωματούχος.
«Ακόμα κι αν ο Σιόγκου δεν είναι ευχαριστημένος με αυτό που συμβαίνει, θα είναι πάντα πιστός στον Πούτιν και θα κάνει τη δουλειά του και ο Πούτιν το ξέρει και τον εμπιστεύεται πλήρως».
Η Γεβγκένια Άλμπατς, Ρωσίδα ερευνήτρια δημοσιογράφος και συντάκτρια των New Times, η οποία έφυγε πρόσφατα από τη Ρωσία αφού στοχοποιήθηκε επανειλημμένα για το ρεπορτάζ της, είπε ότι οι επαφές της μεταξύ Ρώσων αξιωματούχων αναφέρουν ότι η μάχη έχει χαθεί ήδη εκ των έσω καθώς πάνω από το 70% των ανώτατων ρωσων αξιωματούχων -ανθρώπων που αναφερόταν ως νομενκλατούρα- είναι αντίθετοι στον πόλεμο.
Κανείς δεν τολμά να ρίξει τον Πούτιν
Ωστόσο εκτιμά, ότι προς το παρόν κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την εξουσία και την δύναμη του Πούτιν και φυσικά κανείς δεν μπορεί να τον απειλήσει.«Φοβούνται πολύ. Και για να υπάρξει μια ανατροπή κυβέρνησης στη Ρωσία θα πρέπει οι άνθρωποι να σταματήσουν να φοβούνται», είπε η Άλμπατς.
Ο Ορέσκιν, ένας πολιτικός επιστήμονας που μίλησε στον Guardian, υποστηρίζει ότι οι κίνδυνοι για οποιοδήποτε κόμμα να κινηθεί εναντίον του Πούτιν είναι πολύ μεγάλοι.Όλο αυτό το πολιτικό σύστημα είναι χτισμένο γύρω από έναν ηγέτη.
Εάν απαλλαγούμε από τον Πούτιν, πρέπει να είμαστε σε θέση να βρούμε άλλον ηγέτη γρήγορα, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι αυτό δεν είναι δυνατό αυτή τη στιγμή».
Αλλωστε ο Πούτιν, έχει συγκεντρώσει γύρο του ανθρώπους όπως ο Καντίροφ ο οποίος κυκλοφορεί στο Κρεμλίνο ως Ρώσος κι όχι ως Τσετσένος μαχητής.