Η Λουτσία είναι 11 χρονών και ζει στη Αργεντινή. Αυτό δεν είναι το πραγματικό της όνομα, η ιστορία της όμως είναι πέρα για πέρα αληθινή, όσο και αν μοιάζει με σενάριο που εκτυλίσσεται σε μια δυστοπική κοινωνία. Και εάν κάποιος αλλάξει τα ονόματα και λίγο τις ηλικίες, η ιστορία της είναι και η ιστορία πολλών κοριτσιών που, όπως και εκείνη, αν και ακόμη παιδιά αναγκάστηκαν να γίνουν μητέρες. Φέρνοντας στον κόσμο, πολύ συχνά, ακόμη και τα παιδιά των βιαστών τους.
Γιατί; Γιατί έτσι θέλει η Καθολική Εκκλησία, που δίνει το πρόσταγμα. Και μαζί με νομοθέτες, τοπικούς αξιωματούχους, πολιτικούς, γιατρούς και φυσικά φανατικούς χριστιανούς έρχονται να κακοποιήσουν ξανά και ξανά μικρά κορίτσια. Επιβάλλοντας επιτυχώς τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις και ιδεοληψίες σε παιδικά κορμιά και ψυχές που συχνά δεν μπορούν καν να κατανοήσουν τι (τους) συμβαίνει. Και φυσικά δεν έχουν τα μέσα και τον τρόπο να αμυνθούν.
«Διεστραμμένοι αξιωματούχοι, διεστραμμένοι ιερείς, διεστραμμένοι πιστοί» όπως θα σχολιάσει εύστοχα για την περίπτωση της Λουτσία, η Αργεντινή μυθιστοριογράφος και σεναριογράφος, Κλαούντια Πινέιρο σε άρθρο της στον Guardian.
“«Θέλω να βγάλετε από μέσα μου αυτό που μου έβαλε αυτός ο παππούς»”
- Λουτσία, 11 ετών
Τα δύο πολύ ιδιαίτερα στοιχεία βέβαια που κάνουν τα μέσα ενημέρωσης ανά τον κόσμο να αφιερώνουν εκτενή ρεπορτάζ, αφηγούμενα την ιστορία της Λουτσία, είναι αφενός ο σκοτεινός ρόλος των γιατρών και αφετέρου ότι αποτελεί μια ηχηρή απόδειξη του πώς η Εκκλησία και το Κράτος όχι μόνο παραβίασαν τα δικαιώματα ενός ενός παιδιού που όφειλαν να προστατέψουν αλλά και τον ίδιο το νόμο που σθεναρά υπερασπίζονται επί δεκαετίες. Γιατί πολύ απλά ο νόμος, σε αυτή την περίπτωση, ήταν υπέρ της Λουτσία. Αλλά ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία έπρεπε να νικήσουν.
Και είναι τα δύο αυτά στοιχεία στην περίπτωση της Λουτσία, και της κάθε Λουτσία που ζει στην Αργεντινή, που καθιστούν σαφές πως εάν έχεις γεννηθεί γυναίκα σε αυτή τη χώρα ίσως να αποβεί αδύνατον να ξεφύγεις από τον κύκλο της κακοποίησης αφού οι θύτες είναι παντού και όχι μόνο στο σπίτι ή σε ένα σκοτεινό σοκάκι.
Και αν για ένα κορίτσι ή μια γυναίκα, με κάποιον τρόπο, ο κύκλος της κακοποίησης κλείσει, για μια άλλη ξεκινά.
Ο βιασμός από τον εραστή της γιαγιάς και οι απόπειρες αυτοκτονίας
Η «Λουτσία», το όνομα έδωσαν τα ΜΜΕ στην Αργεντινή διαφυλάσσοντας την ανωνυμία της, απομακρύνεται το 2017 από το σπίτι της μητέρας της καθώς υπήρχαν υποψίες πως ο σύντροφός της κακοποιεί τις δύο αδερφές της.
Το κορίτσι μετακομίζει στο σπίτι της γιαγιάς της. Εκεί πέφτει θύμα βιασμού από τον 65χρονο σύντροφό της και ήταν αυτός που την άφησε έγκυο.
Η εγκυμοσύνη προχωρά εν αγνοία της μικρής. Η γιαγιά της, είτε δεν έχει υποψιαστεί τι συμβαίνει είτε θέλει να το αποκρύψει. Η Λουτσία πηγαίνει τελικά για πρώτη φορά στο μικρό νοσοκομείο της επαρχίας όπου ζει, στις 29 Ιανουαρίου. Παραπονιέται για πόνους στο στομάχι αλλά αποδεικνύεται πως διανύει 19η εβδομάδα της κύησης.
Μια εβδομάδα αργότερα εισάγεται σε κεντρικό, δημόσιο νοσοκομείο. Στο σώμα της φέρει τραύματα τα οποία είναι ξεκάθαρο ότι προκάλεσε μόνη της και οι αρχές κάνουν λόγο για δύο απόπειρες αυτοκτονίας μέσα σε λίγες ημέρες. Παράλληλα το σώμα της μοιάζει να αδυνατεί να σηκώσει το βάρος της κύησης και ήδη παρουσιάζονται τα πρώτα προβλήματα.
“«Χορηγούσαν στεροειδή στο κορίτσι για να επιταχύνουν την ανάπτυξη του εμβρύου...στη μητέρα της έλεγαν πως τις χορηγούσαν βιταμίνες γιατί είχε αναιμία»”
- Σέλια Ντεμπόνο (Επιτροπή για τα Δικαιώματα των Γυναικών στη Λ.Αμερική και την Καραϊβική)
«Θέλω να βγάλετε από μέσα μου αυτό που μου έβαλε αυτός ο παππούς» θα πει η Λουτσία στον ψυχίατρο που θα συζητήσει μαζί της μετά τη εισαγωγή της στο κρατικό νοσοκομείο.
Στο μεταξύ η μητέρα της δηλώνει στο ιατρικό προσωπικό πως τόσο η ίδια όσο και η κόρη της επιθυμούν να γίνει άμβλωση.
Στην Αργεντινή βέβαια οι αμβλώσεις είναι παράνομες αλλά η Λουτσία έχει το νόμο με το μέρος της. Συγκεκριμένα ο νόμος του 1921 ορίζει πως μπορεί να τελεστεί νόμιμα σε δύο περιπτώσεις: όταν η ζωή της μητέρας βρίσκεται σε κίνδυνο ή/και όταν η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμού. Οι δε παράνομες αμβλώσεις τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών. Μόνο το 2017 γεννήθηκαν 2.493 παιδιά από κορίτσια μικρότερα των 15 ετών.
Η Λουτσία φυσικά πληροί και τις δύο προϋποθέσεις. Ο βιαστής της έχει ήδη συλληφθεί και προφυλακιστεί ενώ η υγεία του κοριτσιού, σωματική και ψυχική, είναι σε κίνδυνο.
Από τη στιγμή όμως που η επιθυμία της μητέρας και της ίδιας γίνονται γνωστές ξεκινά η δεύτερη κακοποίηση της Λουτσία.
Η δεύτερη κακοποίηση της Λουτσία και ο σκοτεινός ρόλο των γιατρών
Η μικρή τίθεται υπό την «προστασία» του κράτους, εξαιτίας των προσπαθειών της να αυτοκτονήσει. Η πρώτη κίνηση της διοίκησης του νοσοκομείου είναι να τεθεί σε απομόνωση και ξεκινά ένα παιχνίδι καθυστερήσεων προκειμένου να μην προχωρήσουν με την άμβλωση. Ουσιαστικά η διοίκηση και το νοσηλευτικό προσωπικό παραβιάζουν το νόμο και φυσικά μια σειρά από κανόνες που διέπουν τη σχέση ασθενή-ιατρού.
Αυτομάτως απαγορεύεται σε δικηγόρους που ασχολούνται με υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικεύονται σε περιπτώσεις όπως της Λουτσία, να έρθουν σε επαφή μαζί της. Παράλληλα όμως καταγγέλλεται πως επιτρέπεται να την επισκεφθούν ακτιβιστές κατά των αμβλώσεων προκειμένου να πειστεί η μικρή αλλά και η μητέρα της, να μην επιμείνουν στην επιλογή της άμβλωσης. Όπως υποστηρίζει η διευθύντρια της ένωσης Δικηγόρων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στη ΝΑ Αργεντινή, Φερνάντα Μαρτσες, έλεγαν στη Λουτσία πως εάν κάνει άμβλωση θα πεθάνει ή πως δεν θα μπορέσει ποτέ στο μέλλον να γίνει μητέρα.
“«Όταν αντικρίσαμε το κορίτσι, αρρώστησα. Τα πόδια μου “κόπηκαν”. Δεν είχε αναπτυχθεί καθόλου. Έπαιζε με τις κούκλες με τη μαμά της...Η ζωή της κινδύνευε»”
- Σεσίλια Οουσετ, ιατρός
Οι γιατροί της Λουτσία όμως δεν σταμάτησαν εκεί. Όπως καταγγέλλει η Σέλια Ντεμπόνο, της Επιτροπής για τα Δικαιώματα των Γυναικών στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, έκαναν κάτι που συνιστά κακοποίηση ασθενούς.
Ξεκίνησαν τη χορήγηση φαρμάκων προκειμένου να επιταχύνουν την ανάπτυξη του εμβρύου. Οι γιατροί όμως λένε στη μητέρα της Λουτσία και στο κορίτσι «πως της χορηγούν βιταμίνες» επειδή έχει αναιμία. Όπως εξηγεί, η ιατρική αυτή επιλογή σε συνδυασμό με την καθυστέρηση της άμβλωσης, είχαν ως βασικό στόχο να αναγκάσουν την 11χρονη να φέρει σε πέρας την εγκυμοσύνη. Κάθε μέρα που περνούσε απομάκρυνε το ενδεχόμενο της άμβλωσης.
Τις καταγγελίες της μητέρας, των δικηγόρων και των ακτιβιστών που ασχολούνται με την υπόθεση, επιβεβαιώνει ανώνυμα τοπικός γιατρός ο οποίος τονίζει πως στόχος της φαρμακευτικής αγωγής ήταν η ταχεία ανάπτυξη των πνευμόνων του εμβρύου.
«Όλα αυτά εντάσσονται σε μια τακτική καθυστερήσεων. Ήθελαν να περάσει ο καιρός και να αναγκάσουν το κορίτσι να γεννήσει» λέει η Ντεμπόνο.
Στο μεταξύ Εκκλησία και κρατικοί αξιωματούχοι αναλαμβάνουν δράση.
Ο αρχιεπίσκοπος Κάρλος Σάντσεζ σε ηχογραφημένο μήνυμά του προς τους απανταχού πιστούς, εξιστορεί με το δικό του τρόπο τα δεινά της Λουτσία. Μάλιστα αποκαλύπτει και το πραγματικό όνομα της μικρής κατά παράβαση της νομοθεσίας για την προστασία ανηλίκων. Παράλληλα ζητά από τους πιστούς να υπερασπιστούν όλες τις ανθρώπινες ζωές, δηλαδή και των αγέννητων παιδιών, όπως της Λουτσία. Αμέσως ξεκινά ένας ανηλεής πόλεμος ενώ πιστοί και ακτιβιστές κατά των αμβλώσεων κάνουν αγρυπνίες έξω από το νοσοκομείο. Η υπόθεση απασχολεί πλέον διαρκώς τα ΜΜΕ και πολύ περισσότερο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης #niñasnomadres (#girlsnotmothers).
Πολλές από τις γυναίκες που εκφράζουν την οργή και την αγανάκτησή τους για την έκβαση της υπόθεση της Λουτσία, αναρτούν φωτογραφίες τους από όταν ήταν οι ίδιες 11 ετών τονίζοντας πως έναν παιδί δεν θα έπρεπε να βρεθεί ποτέ σε αυτή τη θέση.
Στο ίδιο μήκος κύματος με τον Καρδινάλιο και ο υπουργός Υγείας, την τοπικής κυβέρνησης της περιφέρειας Τουκουμάν που ακολουθεί πιστά το moto της Καθολικής Εκκλησίας και των ακτιβιστών κατά των εκτρώσεων «σώστε και τις δύο ζωές» - που ουσιαστικά δίνει προτεραιότητα σε αυτή του εμβρύου.
Σε δημόσιες δηλώσεις του επιμένει ψευδώς πως το κορίτσι και η οικογένειά του δεν έχουν ζητήσει να γίνει άμβλωση. «Είμαι κοντά και στο παιδί και στη μητέρα. Το παιδί θέλει να συνεχιστεί η εγκυμοσύνη. Σκεφτόμαστε τους κινδύνους...αλλά είναι άνω των 50 κιλών».
Βέβαια όταν την εξέτασαν οι ιδιώτες γιατροί -και ενώ η εγκυμοσύνη είχε προχωρήσει ακόμη περισσότερο -το κορίτσι ζύγιζε λιγότερο από 50 κιλά ενώ παρουσίαζε συμπτώματα προ-εκλαμψίας.
“«Διεστραμμένοι αξιωματούχοι, διεστραμμένοι ιερείς, διεστραμμένοι πιστοί»”
- Κλαούντια Πινέιρο, μυθιστοριογράφος-σεναριογράφος
Στο μεταξύ ο καιρός κυλά επικίνδυνα. Άμβλωση δεν γίνεται και η οικογένεια της μικρής επικοινωνεί με την οργάνωση Ni Una Menos, που σήμερα αποτελεί τη φωνή των κακοποιημένων γυναικών στην Αργεντινή. Μετά από επίμονες προσπάθειες δικηγόροι της οργάνωσης, μεταξύ των οποίων και η Μαρτσες, καταφέρνουν να συναντηθούν με το κορίτσι.
«Βρεθήκαμε μπροστά σε μια απελπιστική κατάσταση...η οικογένεια δεν λάμβανε σαφείς και αληθείς πληροφορίες ώστε να μπορέσει να ασκήσει τα δικαιώματά της», τονίζει η Μαρτσες.
Η πρώτη κίνηση των δικηγόρων ήταν να προσφύγουν νομικά. Το δικαστήριο αναγκάζεται, αφού η Λουτσία πληρούσε τις προϋποθέσεις, να διατάξει το νοσοκομείο να προχωρήσει με την άμβλωση.
Η άρνηση των γιατρών
Οι γιατροί όμως αρνούνται επικαλούμενοι τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Γι αυτούς, το παιδικό κορμί της Λουτσία, έπρεπε να κυοφορήσει μέχρι τέλους και να φέρει στον κόσμο ένα παιδί που είναι η συνέπεια του βιασμού της.
Τελικά αναλαμβάνουν ιδιώτες ιατροί. «Όταν αντικρίσαμε το κορίτσι, αρρώστησα. Τα πόδια μου “κόπηκαν”. Δεν είχε αναπτυχθεί καθόλου. Έπαιζε με τις κούκλες, με τη μαμά της», είπε η γιατρός Σεσίλια Οουσετ.
Σύντομα οι γιατροί διαπιστώνουν πως η κατάσταση της υγείας της, και η προχωρημένη εγκυμοσύνη δεν τους επέτρεπαν να προχωρήσουν σε άμβλωση.
Η μάχη είχε χαθεί. Μόνη επιλογή ήταν να προχωρήσουν σε καισαρική τομή. Η επέμβαση έγινε στις 26 Φεβρουαρίου ενώ η Λουτσία διένυε πλέον την 23η εβδομάδα κύησης.
«Σώσαμε τη ζωή ενός 11χρονου κοριτσιού που βασανίστηκε επί ένα μήνα από το σύστημα υγείας», θα δηλώσει η Οουσετ, μετά την επέμβαση. Αλλά όπως θα σπεύσει να τονίσει «Στην νότια Αργεντινή υπάρχουν πολλές Λουτσία και υπάρχουν και πολλοί επαγγελματίες (σ.σ. γιατροί) που τους γυρίζουν την πλάτη».
Επίσης όμως θα κατηγορήσει ανοιχτά και τον κυβερνήτη της περιφέρειας Τουκουμάν για εκμετάλλευση της Λουτσία για πολιτικούς, ψηφοθηρικούς λόγους. «Για εκλογικούς λόγους οι αρχές εμπόδισαν τη νόμιμη διακοπή της εγκυμοσύνης και ανάγκασαν το κοριτσάκι να γεννήσει».
Το παιδί πέθανε τελικά στις 8 Μαρτίου, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας.
Τελικά ποιος νίκησε σε αυτή τη μάχη εκτός από τον φανατισμό και τη μισαλλοδοξία;
Πηγές: The New York Times, The Guardian, Independent