Μεγάλο είναι το χάσμα μεταξύ της πραγματικότητας και των συμφωνηθέντων στόχων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με σχετικό report, ονόματι United In Science, που συνέταξαν και παρουσίασαν κορυφαίοι οργανισμοί και φορείς του κλάδου των κλιματικών επιστημών, στο ευρύτερο πλαίσιο της Συνόδου του ΟΗΕ για το Κλίμα.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Παγκοσμίου Μετεωρολογικού Οργανισμού (World Meteorological Organization- WMO), που έκανε τον σχετικό συντονισμό, η αναφορά περιλαμβάνει λεπτομέρειες σχετικά με την κατάσταση του κλίματος και παρουσιάζει τις υπάρχουσες τάσεις στους ρύπους και τις συγκεντρώσεις των κυρίων αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Μεταξύ των συμπερασμάτων της είναι πως η πενταετία 2015-2019 οδεύει να γίνει η θερμότερη που έχει καταγραφεί, καθώς και ότι η αύξηση της στάθμης της θάλασσας επιταχύνεται- ενώ οι συγκεντρώσεις αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα φτάνουν σε επίπεδα ρεκόρ.
Επίσης, υπογραμμίζει την ανάγκη για επείγουσες και θεμελιώδεις κοινωνικο-οικονομικές αλλαγές σε τομείς όπως η χρήση της γης και η ενέργεια, προκειμένου να αποφευχθεί μια επικίνδυνη άνοδος της θερμοκρασίας, που μπορεί έχει μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.
«Η αναφορά παρέχει μια ενιαία αξιολόγηση της κατάστασης στο σύστημα της Γης, υπό την αυξανόμενη επιρροή της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, της αντίδρασης της ανθρωπότητας ως τώρα και των μακροπρόθεσμων αλλαγών που προβλέπει η επιστήμη για το παγκόσμιο κλίμα στο μέλλον» αναφέρει η ειδική επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή για τη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα, προσθέτοντας πως «υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για την ανάπτυξη ενεργειών που σταματούν τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής».
Αναλυτικότερα, μεταξύ των συμπερασμάτων της αναφοράς είναι τα εξής:
Τα θερμότερα πέντε χρόνια που έχουν καταγραφεί
Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία για το 2015-2019 οδεύει να γίνει η υψηλότερη που έχει καταγραφεί για οποιαδήποτε αντίστοιχη περίοδο στο παρελθόν και υπολογίζεται πως είναι 1,1 βαθμούς Κελσίου πάνω από την προβιομηχανική περίοδο. Καύσωνες, καταστροφικές πυρκαγιές, τροπικοί κυκλώνες, πλημμύρες κ.α. έχουν μεγάλες επιπτώσεις στο περιβάλλον και την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη.
Συνεχιζόμενη μείωση του θαλάσσιου πάγου και της μάζας των παγετώνων
Η έκταση του θαλάσσιου πάγου στην Αρκτική το καλοκαίρι μειωνόταν κατά περίπου 12% ανά δεκαετία κατά το διάστημα 1979-2018. Οι τέσσερις χαμηλότερες τιμές σημειώθηκαν μεταξύ του 2015 και το 2019. Επίσης, συνολικά, η ποσότητα του πάγου που χανόταν ετησίως από τους πάγους της Ανταρκτικής εξαπλασιάστηκε μεταξύ του 1979 και του 2017. Η απώλεια μάζας το 2015-2019 είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη πενταετία.
Επιτάχυνση της ανόδου της στάθμης της θάλασσας
Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας επιταχύνθηκε από τα 3,04 χιλιοστά ετησίως κατά το 1997-2006 στα περίπου 4 χιλιοστά ετησίως κατά την περίοδο 2007-2016. Αυτό, σύμφωνα με την αναφορά, γίνεται εξαιτίας της αύξησης της θερμοκρασίας του ωκεανού και της τήξης των πάγων στη Γροιλανδία και τη δυτική Ανταρκτική. Επίσης, υπήρξε αύξηση 26% της οξύτητας του ωκεανού από την αρχή της βιομηχανικής εποχής.
Συγκεντρώσεις ρεκόρ των αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα
Τα επίπεδα των κυρίων αερίων θερμοκηπίου (διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και υποξείδιο του αζώτου) έχουν σημειώσει νέα ρεκόρ: Χαρακτηριστικά, η τελευταία φορά που η ατμόσφαιρα της Γης είχε 400 ppm (parts per million) διοξειδίου του άνθρακα ήταν περίπου 3,5 εκατομμύρια χρόνια πριν, όταν οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια ήταν 2-3 βαθμούς Κελσίου πιο πάνω από ό,τι σήμερα, οι πάγοι στη Γροιλανδία και στη δυτική Ανταρκτική έλιωναν και τμήματα των πάγων της ανατολικής Ανταρκτικής υποχωρούσαν, προκαλώντας άνοδο της στάθμης της θάλασσας 10-20 μέτρων. Το 2018 η παγκόσμια συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα ήταν 407,8 ppm, 2,2 ppm πάνω από το 2017, και εκτιμάται πως θα φτάσει ή θα υπερβεί τα 410 ppm μέχρι τα τέλη του 2019.
Επίσης, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αυξήθηκαν κατά 2% και έφτασαν στο επίπεδο των 37 δισεκατομμυρίων τόνων το 2018. Όπως τονίζεται, δεν υπάρχουν ενδείξεις πως θα υπάρξει σύντομα κορύφωσή τους, αν και αναπτύσσονται με βραδύτερους ρυθμούς από την παγκόσμια οικονομία. Ακόμη, παρά την μεγάλη ανάπτυξη στον κλάδο των ανανεώσιμων καυσίμων την προηγούμενη δεκαετία, στο παγκόσμιο σύστημα ενέργειας εξακολουθούν να κυριαρχούν τα ορυκτά καύσιμα, με την ετήσια χρήση ενέργειας να είναι μεγαλύτερη από την αύξηση που παρατηρείται στην ανανεώσιμη ενέργεια.
Άλλα συμπεράσματα
Σύμφωνα με το UNEP (United Nations Environment Programme), εξακολουθεί να υφίσταται μεγάλο «χάσμα» μεταξύ των στόχων και της πραγματικότητας ως προς τις εκπομπές αερίων. «Εάν το χάσμα των εκπομπών δεν κλείσει ως το 2030, είναι πολύ πιθανό ο στόχος της αύξησης θερμοκρασίας κάτω των 2 βαθμών Κελσίου να είναι ανέφικτος» σημειώνεται σχετικά. Επίσης, όπως υπογραμμίζεται, τα στοιχεία φαίνονται να ενισχύουν την εκτίμηση πως η ανθρώπινη δραστηριότητα είναι βασικό αίτιο των αλλαγών στο σύστημα της Γης.
«Είναι εξαιρετικά σημαντικό να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, κυρίως από την παραγωγή ενέργειας, τη βιομηχανία και τις μεταφορές. Αυτό είναι κρίσιμης σημασίας αν είναι να μετριάσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και να επιτύχουμε τους στόχους που τέθηκαν από τη Συμφωνία του Παρισιού» είπε, σύμφωνα με το BBC, ο γγ του WMO, Πετέρι Τάαλας. «Για να σταματήσουμε μια παγκόσμια αύξησης της θερμοκρασίας άνω των 2 βαθμών Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, πρέπει να τριπλασιαστεί το επίπεδο φιλοδοξίας. Και για να να περιορίσουμε την άνοδο στους 1,5 βαθμούς, πρέπει να πενταπλασιαστεί» πρόσθεσε.