Απρόσμενη εξέλιξη, σημείο των καιρών ή ένδειξη πως οι «κανόνες του παιχνιδιού» στο χρηματιστήριο έχουν αλλάξει στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης; Η υπόθεση του GameStop – μιας αλυσίδας καταστημάτων λιανικής πώλησης φυσικών αντιτύπων βιντεοπαιχνιδιών, που έχει πάρει την κατιούσα εδώ και χρόνια, δεδομένης της ανόδου των ψηφιακών πωλήσεων- είναι ακόμα σε εξέλιξη, ωστόσο πολλοί είναι αυτοί που κάνουν λόγο για κάτι που χρήζει προσοχής ως προς το πώς λειτουργούν χρηματιστήρια, επενδυτές και hedge funds.
Ο «πόλεμος» άρχισε την προηγούμενη εβδομάδα, όταν ο Άντριου Λεφτ της Citron Capital, ένας γνωστός «short seller», «στοιχημάτισε» ενάντια στη μετοχή της GameStop. Αυτό όμως, με τη σειρά του, «πυροδότησε» ένα «μπαράζ» από «στοιχήματα» από ιδιώτες (μη επαγγελματίες) επενδυτές που λειτουργούν κυρίως μέσω μέσων κοινωνικής δικτύωσης σαν το Reddit, οι οποίοι «πόνταραν» προς την αντίθετη εξέλιξη.
Το αποτέλεσμα μέσα σε αυτή την εβδομάδα ήταν επαγγελματίες επενδυτές που είχαν «στοιχηματίσει» πως η μετοχή του GameStop θα έπεφτε να χάσουν τεράστια ποσά, καθώς «στρατιές» από ιδιώτες, ερασιτέχνες επενδυτές, που επικοινωνούν και ανταλλάσσουν ιδέες και συμβουλές μέσω social media, ώθησαν την τιμή της προς τα πάνω. Ως εκ τούτου, η μετοχή της αλυσίδας έχει δει την αξία της να πολλαπλασιάζεται σε εξωφρενικό βαθμό (είναι 1.700% πάνω σε σχέση με το πού ήταν τον Δεκέμβριο, και η αξία αγοράς της εταιρείας μέσα σε λίγες μέρες πήγε από τα 2 δισ. σε πάνω από 24 δισ. δολάρια), και αρμόδιες αρχές παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις, εν μέσω ανησυχιών για παράνομη χειραγώγηση αγοράς- με τους ερασιτέχνες ωστόσο να τονίζουν πως δεν κάνουν τίποτα παραπάνω από το να δίνουν στη Γουόλ Στριτ «μια δόση από το ίδιο της το φάρμακο», χτυπώντας την στο ίδιο της το παιχνίδι.
Το «κλειδί» εδώ είναι το αποκαλούμενο «short selling» ή «shorting», μια πρακτική όπου μια μεγάλη επενδυτική εταιρεία όπως ένα hedge fund (αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου στα ελληνικά) προσπαθεί να βγάλει χρήματα «στοιχηματίζοντας» πως η τιμή της μετοχής μιας εταιρείας θα πέσει. Το hedge fund δανείζεται μετοχές μιας εταιρείας από άλλους επενδυτές και τις πουλάει στις αγορές πχ σε τιμή 10 δολαρίων την καθεμία- μετά περιμένει να πέσουν στα 5 δολάρια και τις αγοράζει ξανά. Οι μετοχές επιστρέφονται στον αρχικό ιδιοκτήτη και στο μεταξύ το hedge fund έχει σημειώσει κέρδη. Το GameStop, το οποίο εκλαμβάνεται από πολλούς ως απομεινάρι μιας άλλης εποχής, είναι η πιο «σορταρισμένη» μετοχή της Γουόλ Στριτ. Ωστόσο, την προηγούμενη εβδομάδα, ερασιτέχνες επενδυτές που παρακολουθούν το Wall Street Bets, ένα forum στο Reddit, δαπάνησαν πολλά χρήματα για να αγοράσουν μετοχές της εταιρείας, επιδιώκοντας να ανεβάσουν την τιμή της. Εάν η τιμή της μετοχής στην πτώση της οποίας «στοιχημάτισαν» τα hedge funds ανεβεί αντί να πέσει, τότε οι short sellers έχουν απώλειες, και πρέπει να «αγοράσουν πίσω» (buy back) τις μετοχές που δανείστηκαν γρήγορα για να αποφύγουν μεγαλύτερες απώλειες- μια διαδικασία που είναι γνωστή ως «covering». Ωστόσο το να κάνει κάποιος «buying back» τις μετοχές αυξάνει τη ζήτησή τους και αυξάνει ακόμα πιο πολύ την τιμή.
Οι ερασιτέχνες επενδυτές πλέον στοχεύουν και άλλες εταιρείες που «σορτάρονται» από hedge funds, όπως οι AMC Entertainment, Koss Corp και BlackBerry. Όλες είδαν τις μετοχές τους να ανεβαίνουν την Τετάρτη και να ξαναπέφτουν αργότερα. Αξίζει να σημειωθεί πως, ακόμα και με την πτώση που επήλθε αργότερα, οι μετοχές του GameStop πωλούνταν στα 292 δολάρια, τη στιγμή που μερικές εβδομάδες πριν ήταν στα 20 δολάρια.
Σε κάθε περίπτωση, το πλέον σημαντικό στην όλη υπόθεση είναι πως, επί της ουσίας, δεν έχει να κάνει με την ίδια την εταιρεία, η οποία είναι σε έναν κλάδο που φθίνει (όλο και περισσότεροι gamers εδώ και πολύ καιρό αγοράζουν τα παιχνίδια τους ψηφιακά μέσω Ίντερνετ, χωρίς να αποκτούν καν «φυσική» κόπια), αλλά με το ότι φαίνεται να αποτελεί μια σύγκρουση μεταξύ των fund managers της Γουόλ Στριτ και μεμονωμένων μικροεπενδυτών που οργανώνονται online- και πολλοί εξ αυτών βλέπουν το όλο ζήτημα ιδεολογικά/ προσωπικά, από την άποψη πως «εκδικούνται» τους μεγαλοεπενδυτές της Γουόλ Στριτ, χτυπώντας τους στο ίδιο τους το παιχνίδι εκεί που τους πονάει- δηλαδή κάνοντάς τους να χάνουν λεφτά ενώ επιδίδονται σε κερδοσκοπικές πρακτικές.
Το θέμα πάντως έχει τραβήξει την προσοχή του Λευκού Οίκου, που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, ενώ η Αντίνα Φρίντμαν, διευθύνουσα σύμβουλος του Nasdaq, τόνισε πως χρηματιστήρια και αρχές θα έπρεπε να προσέχουν πολύ εάν ανώνυμες αναρτήσεις στα social media προωθούν πρακτικές «pump and dump».
«Αν δούμε μια σημαντική άνοδο στις συζητήσεις στα social media...και την αντιστοιχίσουμε με ασυνήθιστες δραστηριότητες trading, τότε ενδεχομένως να “παγώσουμε” αυτή τη μετοχή για να μπορέσουμε να διερευνήσουμε την κατάσταση» είπε στο CNBC.
H «μάχη» αυτή επηρέασε τα αμερικανικά και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και την Πέμπτη πέρασε και στην Ασία, με μεγάλες ανόδους να παρατηρούνται στην αξία των μετοχών αυστραλιανών εταιρειών. Στα discussion threads του Reddit στο μεταξύ είναι έντονες οι συζητήσεις, ενώ τα μέλη του Wall Street Bets έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, ξεπερνώντας τα 4 εκατ. χρήστες. Σε μία συζήτηση , χιλιάδες ήταν αυτοί που απάντησαν «we love this stock» (αγαπάμε αυτή τη μετοχή) σε μια ανάρτηση που καλούσε σε περισσότερες αγορές μετοχών της GameStop και παρουσίαζει τους μικροεπενδυτές ως τον Iron Man των κινηματογραφικών Avengers εναντίον του Thanos των hedge funds, στην αναμέτρηση που αποτέλεσε το αποκορύφωμα του «Avengers: Endgame». Παρόλα αυτά, εταιρείες όπως η BlackBerry και η Nokia είδαν τις μετοχές τους να πέφτουν και πάλι, και πολλοί εκτιμούν πως η όλη αυτή υπόθεση δεν πρόκειται να διαρκέσει για πολύ.
(με πληροφορίες από BBC, Reuters, New York Times)