Η αποτυχία των οικονομολόγων να προβλέψουν σε παγκόσμιο επίπεδο την τότε επερχόμενη κρίση του 2008 θα στοιχειώνει για πολλά χρόνια τον χώρο τον οικονομικών. Η αποτυχία αυτή, παρ’ όλες τις μεμονωμένες εξαιρέσεις, αφορούσε εκτεταμένους τομείς της οικονομικής επιστήμης και ουσιαστικά πυροδότησε μία συνεχή αναζήτηση για τα θεμέλια της οικονομικής σκέψης κυρίως προς την κατεύθυνση που συμπλέκεται με τις όμορες επιστήμες της ψυχολογίας, της διοίκησης, της ανθρωπολογίας κ.τ.λ.
Μετά την μείζονα αυτή κρίση ο χώρος των οικονομικών εμφάνισε ένα άλλο πεδίο αποτυχίας που συνδέεται με την ίδια την διαχείριση της κρίσης. Πρόκειται για τις μεσοχρόνιες προβλέψεις στις βασικές οικονομικές μεταβλητές. Με άλλα λόγια για να αντιμετωπίσουν την κρίση εθνικές αρχές και διεθνείς οργανισμοί (IMF, EC, ECB, κ.τ.λ.) διατύπωσαν προγράμματα παρέμβασης τα οποία στις ευρωπαϊκές χώρες πήραν το όνομα των Μνημονίων. Αυτά σε γενικές γραμμές επιχείρησαν να αντιμετωπίσουν τις παθογένειες που δημιούργησαν τις κρίσεις αλλά και να διαμορφώσουν τις προϋποθέσεις εξόδου από αυτές. Κύριο χαρακτηριστικό τους όμως ήταν η αποτυχία των προβλέψεων για την έκταση της κρίσης αλλά και την θεραπεία της. Σε άλλες χώρες περισσότερο, σε άλλες λιγότερο.
Όμως η Ελλάδα αποτέλεσε την χώρα όπου οι οικονομικές προβλέψεις απέτυχαν να εκτιμήσουν τις μεσοπρόθεσμες εξελίξεις περισσότερο από κάθε άλλη χώρα!
Η αποτυχία περιλαμβάνει μία σειρά ετών (2011 – 2017) αλλά και μία σειρά από οργανισμούς μερικούς από τους οποίους διακινδύνεψαν σοβαρά την αξιοπιστία τους (IMF, ECB, EC, TE, Κυβέρνηση, κ.τ.λ.).
Στα πρώτα χρόνια η αποτυχία ήταν κραυγαλέα . Γι’ αυτό άρχισε και η συζήτηση για τους «πολλαπλασιαστές» κ.τ.λ. Η έκταση του προβλήματος ήταν τόσο μεγάλη που δημιουργήθηκαν σκέψεις για σκοπιμότητες αλλά δεν είναι του παρόντος.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της ελληνικής οικονομίας τον τελευταίο χρόνο, δηλαδή το 2017. Η εικόνα τον Φεβρουάριο του 2017 από την ελληνική κυβέρνηση (Νοέμβριος 2016), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Φεβρουάριος 2017) και το ΔΝΤ (Οκτώβριος 2016) ήταν ότι ανάμεναν η ελληνική οικονομία να μεγεθυνθεί κατά 2,7% το 2017! Ενδεχομένως ίσως μόνο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο ΟΟΣΑ και μεμονωμένοι άλλοι οργανισμοί είχαμε εκτιμήσει ότι ο ρυθμός μεγέθυνσης για το 2017 θα ήταν της τάξης του 1,5%!
Η εκτίμηση της ελληνικής κυβέρνησης για το ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ προσγειώθηκε στο 1,6% το Νοέμβριο του 2017 με βάση τον Προϋπολογισμό του 2018, ενώ μειώθηκε στο 1,4% με βάση την πρόσφατη εκτίμηση της ΕΛ.ΣΤΑΤ. (5 Μαρτίου 2018). Αντίστοιχα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην εκτίμησή της το Φθινόπωρο του 2017 αλλά και το Χειμώνα του 2018 κάνει λόγο για ρυθμό μεγέθυνσης του ΑΕΠ της τάξης του 1,6%. Το ΔΝΤ στις εκτιμήσεις του Απριλίου του 2017 μείωσε την εκτίμησή του στο 2,15% και τον Οκτώβριο του 2017 στο 1,75%!
Θα συνεχιστεί η αστοχία των προβλέψεων και το 2018; Εμείς βλέπουμε ότι θα μπορούσε να υπάρξει σχετική ομοφωνία προβλέψεων. Εκτιμούμε δηλαδή ότι η προβλεψιμότητα έχει αυξηθεί στην Ελληνική οικονομία και λίγο πολύ θα επιτευχθεί ο στόχος του ~ 2,3%.
Όμως αυτό ισχύει υπό κανονικές συνθήκες! Θα διατηρηθούν;