Η Σουηδία, γνωστή για τις ριζοσπαστικές και πρωτοποριακές αποφάσεις της ψήφισε έναν νέο νόμο που εάν εφαρμοζόταν στην Ελλάδα θα ταρακουνούσε συθέμελα την κοινωνία.
Όπως αναφέρει το Associated Press, στο εξής, οι παππούδες και γιαγιάδες της Σκανδιναβικής χώρας θα έχουν το κατοχυρωμένο νομικά δικαίωμα, να πληρώνονται για να φροντίζουν τα εγγόνια τους τους τρεις πρώτους μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού.
Η Alexandra Wallin της Σουηδικής Υπηρεσίας Κοινωνικών Ασφαλίσεων εκτιμά ότι ο νέος νόμος θα «δώσει μεγαλύτερες ευκαιρίες» σε όλους ώστε να μεγαλώσουν τα παιδιά με ανθρώπους του οικογενειακού τους περιβάλλοντος.
Δικαιούχοι είναι όλοι οι παππούδες που είναι ασφαλισμένοι στη Σουηδία, ενώ στην περίπτωση που ο παππούς είναι συνταξιούχος, η αποζημίωση θα εξαρτηθεί από το ύψος της σύνταξής του. Ωστόσο, δεν θα μπορεί όσο λαμβάνει επίδομα «παππού ή γιαγιάς» και παράλληλα να εργάζεται ή να σπουδάζει.
Το 1974, η Σουηδία αντικατέστησε την άδεια μητρότητας με βάση το φύλο με γονική άδεια και για τους δύο γονείς. Εκείνη την εποχή, η λεγόμενη γονική ασφάλιση επέτρεπε στους γονείς να παίρνουν άδεια έξι μηνών από την εργασία ανά παιδί - με κάθε γονέα να δικαιούται τις μισές ημέρες.
Την εποχή εκείνη, μόνο το 0,5% της γονικής άδειας μετ′ αποδοχών ζητήθηκε από πατέρες, σύμφωνα με τον Οργανισμό Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Αντίθετα σήμερα, οι πατέρες στη Σουηδία λαμβάνουν περίπου το 30% της γονικής άδειας μετ′ αποδοχών.
Η πατρική άδεια εφαρμόζεται εδώ και 50 χρόνια
Η Σουηδία, η πρώτη χώρα στον κόσμο που ενέκρινε πριν από 50 χρόνια τη γονική άδεια μετ′ αποδοχών στους πατέρες και όχι μόνο στις μητέρες, πρωτοπορεί για μια ακόμη φορά καθώς το Riksdag, το σουηδικό κοινοβούλιο των 349 εδρών, ενέκρινε τον περασμένο Δεκέμβριο την πρόταση της κυβέρνησης για μεταφορά γονικού επιδόματος στους παππούδες.
Αυτό σημαίνει, ότι οι γονείς μπορούν να μεταφέρουν μέρος του γενναιόδωρου επιδόματος γονικής άδειας που λαμβάνουν από το κράτος στους παππούδες για να μεγαλώνουν εκείνοι το παιδί.
Έτσι, ένα ζευγάρι γονέων μπορεί να μεταφέρει το πολύ 45 ημέρες στους παππούδες ενώ ένας μονογονέας 90 ημέρες, σύμφωνα με την Υπηρεσία Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Η σκανδιναβική χώρα των 10 εκατομμυρίων κατοίκων είναι γνωστή για το κρατικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας που έχει χτίσει εδώ και γενιές μια κοινωνία όπου φροντίζει τους πολίτες της από τη γέννηση έως και το θάνατό τους.
Στη Σουηδία, οι γονείς μπορούν να πάρουν πλήρη άδεια μητρότητας ή πατρότητας ενώ το γονικό επίδομα καταβάλλεται για 480 ημέρες, ή περίπου 16 μήνες, ανά παιδί. Η αποζημίωση για τις 390 ημέρες υπολογίζεται με βάση το πλήρες εισόδημα ενός ατόμου, ενώ για τις υπόλοιπες 90 ημέρες, λαμβάνουν ένα σταθερό ποσό 180 κορωνών (17 δολάρια) την ημέρα.
Επιπλέον, και οι δύο γονείς μπορούν να εργάζονται με μειωμένο ωράριο μέχρι το παιδί τους να γίνει 8 ετών, ενώ οι δημόσιοι υπάλληλοι μπορούν να λάβουν αυτές τις μειωμένες ώρες μέχρι το παιδί να γίνει 12 ετών.
Η χώρα που δεν έχει γονικές άδειες
Στον αντίποδα του κοινωνικού κράτους της Σουηδίας και πολλών άλλων ευρωπαϊκών που εφαρμόζουν ή ακολουθούν εν μέρη το παράδειγμα της Σκανδιναβικής χώρας, οι ΗΠΑ είναι μια από τις ελάχιστες χώρες - και η μόνη βιομηχανοποιημένη - που δεν έχει εθνική πολιτική άδεια μητρότητας μετ′ αποδοχών.
Οι Αμερικανοί εργαζόμενοι μπορούν να λάβουν γονική άδεια μόνο για 12 εβδομάδες, διάστημα στο οποίο προστατεύεται η εργασία τους αλλά δεν πληρώνεται
«Δεν έχουμε καθόλου δικαίωμα σε ομοσπονδιακό, εθνικό επίπεδο σε γονική άδεια μετ’ αποδοχών», είπε η Vicki Shabo, η οποία ερευνά και υποστηρίζει τα προγράμματα οικογενειακής και ιατρικής άδειας μετ’ αποδοχών στις Ηνωμένες Πολιτείες στο think tank New America με έδρα την Ουάσιγκτον.
Υποτυπώδη προγράμματα οικογενειακής άδειας έχουν υιοθετηθεί μετά από μεγάλες προσπάθειες σε 13 από τις 50 πολιτείες αν και η γονική άδεια είναι το πολύ για 3 μήνες.
Από τον Μάρτιο του 2023 μέχρι σήμερα, μόνο το ένα τέταρτο των Αμερικανών έχουν λάβει οικογενειακή άδεια με αποδοχές, σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικής Εργασίας.