Μετά την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, η χώρα προετοιμάζεται πυρετωδώς για το χειρότερο πιθανό σενάριο που δεν είναι άλλο, από μια επίθεση της Ρωσίας.
Με τη Στοκχόλμη να βρίσκεται γεωγραφικά πολύ πιο κοντά στην Αγία Πετρούπολη παρά στο Βερολίνο, η Σουηδική κυβέρνηση ετοιμάζει σχέδια επί χάρτου για την στρατιωτική και ενεργειακή θωράκιση της χώρας, καθώς φοβάται το ενδεχόμενο ρωσικών επιθέσεων στις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες της.
Άλλωστε, όπως επεσημαίνει το Bloomberg, οι πρώτοι στόχοι της Μόσχας αμέσως μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ήταν η ενεργειακή της υποδομή.
Ο φορέας εκμετάλλευσης δικτύου της Σουηδίας, θέλει για το λόγο αυτό να επαναλειτουργήσει το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας στο Μάλμο, απέναντι από τη Δανία, ώστε σε περίπτωση δολιοφθοράς στις ενεργειακές υποδομές της χώρας, να μπορέσει να κρατήσει αναμμένα τα φώτα στην τρίτη μεγαλύτερη πόλη.
Το εργοστάσιο ισχύος 450 μεγαβάτ του Μάλμο λειτουργεί με φυσικό αέριο, αλλά μπορεί να καίει και ντίζελ. Ανήκει στον γερμανικό ενεργειακό γίγαντα Uniper SE και έκλεισε τη λειτουργία του τον Δεκέμβριο του 2016, όταν οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας μειώθηκαν σε βαθμό που δεν είχε κέρδη. Το 2021 ωστόσο πούλησε στην ολλανδική εταιρεία PACO Holding.
Πέρυσι, καθώς η Ρωσία ενίσχυε τη ναυτική δραστηριότητα της στη Βαλτική και φαινόταν να κερδίζει έδαφος στην Ουκρανία, η Svenska Kraftnat διέταξε την Uniper να αποσυρθεί από την πώληση και να θέσει το εργοστάσιο σε κατάσταση αναμονής μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Ως αποζημίωση, ο διαχειριστής του δικτύου πρόσφερε έως και 1,1 δισεκατομμύρια κορώνες, σε μία από τις πρώτες και μεγαλύτερες επενδύσεις του κράτους στην ενεργειακή ασφάλεια από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία.
«Ας ελπίσουμε ότι δεν θα καταλήξουμε σε μια τέτοια κατάσταση», δήλωσε ο Mikael Nilsson, διευθυντής του εργοστασίου. «Αλλά το να είμαστε σίγουροι ότι είμαστε έτοιμοι για κάθε πιθανό σενάριο είναι πραγματικά παρήγορο».
Επιστρέφει στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου
Η σκανδιναβική χώρα των 10 εκατ κατοίκων, μείωσε στο ελάχιστο τον στρατό και τις αμυντικές της δαπάνες μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Και ποιος θα την κατηγορούσε άλλωστε για αυτό, όταν η Σουηδία ήταν συνώνυμο της ειρήνης, της σταθερότητας και της Δημοκρατίας. Τον τελευταίο χρόνο όμως, έχει στραφεί στην ενίσχυση του στρατού και στην αναβάθμιση λιμανιών, δρόμων, σιδηροδρομικών δικτύων, νοσοκομείων και καταφυγίων.
Ο ενεργειακός εφοδιασμός της, ένας συνδυασμός πυρηνικής, υδροηλεκτρικής και αιολικής ενέργειας, έχει κριθεί ιδιαίτερα ευάλωτος, λόγω της γεωγραφίας της χώρας.
Περίπου 16.000 χιλιόμετρα ηλεκτρικών γραμμών, που συνδέουν ηλεκτρικά το βορρά με τις κύριες πόλεις του νότου, διασχίζουν πυκνά δάση που καλύπτουν περίπου τα δύο τρίτα της χώρας.
«Τα δάση αυτά, είναι ανοιχτά σε δολιοφθορές περισσότερο από κάθε άλλο ευρωπαϊκό κράτος, με τη Σουηδία να πρέπει να προετοιμαστεί για πιθανές επιθέσεις» υποστηρίζει η Vera van Zoest, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Σουηδικό Πανεπιστήμιο Άμυνας.
«Οι υποδομές ζωτικής σημασίας, όπως για παράδειγμα το ηλεκτρικό δίκτυο, είναι συχνά κύριος στόχος σε περιόδους πολέμου», αναφέρει η van Zoest
«Η Ρωσία έχει καταστρέψει περισσότερες από τις μισές ενεργειακές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, βυθίζοντας το 2022 τις πόλεις της στο σκοτάδι και στερώντας από τους ανθρώπους νερό και θέρμανση στους σκληρούς και παγωμένους χειμώνες» υπογραμμίζει.
Η Σουηδία όμως, φοβάται και το ενδεχόμενο ενός υβριδικού πολέμου όπως στις δολιοφθορές των αγωγών φυσικού αερίου Nord Stream πριν από δύο χρόνια, που εκτόξευσαν τις τιμές της ενέργειας.
«Κανείς δεν ξέρει πόσο χρόνο έχουμε για να προετοιμαστούμε», δήλωσε ο υπουργός Πολιτικής Άμυνας Carl-Oskar Bohlin, προσθέτοντας ότι η βελτίωση όλων αυτών των υποδομών είναι ακόμη πιο επείγουσα, καθώς η νότια Σουηδία καταναλώνει πολύ μεγαλύτερη ενέργεια από αυτή που μπορεί να παραχθεί στη χώρα. Αυτό την καθιστά πιο εξαρτημένη ενεργειακά από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα».
Οι Σουηδοί προετοιμάζονται για πόλεμο
Το πόσο πιθανό είναι αυτό το «σενάριο επιστημονικής φαντασίας» φαίνεται από την απόφαση της κυβέρνησης να έχει εκπαιδεύσεις ,έχρι το τέλος του 2028, περίπου 1.000 Σουηδούς, ώστε σε περίπτωση επίθεσης θα βοηθήσουν στην προστασία του ενεργειακού εφοδιασμού.
Μια υπηρεσία εθνικής ασφαλείας, που ανεστάλη μετά τον Ψυχρό Πόλεμο και επανέρχεται από το 2024, μαζί με την κατασκευή φραχτών γύρω από την χώρα.
Όμως ευάλωτο σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν είναι μόνο από το Μάλμο.Ο πάροχος δικτύου Svenska Kraftnat υποστηρίζει, ότι στα σχέδια ενεργειακής επάρκειας έχει ενταχθεί η Στοκχόλμη, το Γκέτεμποργκ και άλλες μεγάλες πόλεις.
«Πρόκειται για την οικοδόμηση της ικανότητας να συνεχίζεις ως συνήθως σε περιόδους κρίσης», δήλωσε ο Chief Security Officer, Erik Nordman.
Μέσα σε όλα αυτά, η Σουηδία θα χρειαστεί να τριπλασιάσει τις ετήσιες δαπάνες της για την πολιτική άμυνα, με την Υπηρεσία Εκτάκτων Αναγκών να ζητά 10-20 δισεκατομμύρια κορώνες ετησίως για το σκοπό αυτό.
Συνολικά, η κυβέρνηση διέθεσε περίπου 5,5 δισεκατομμύρια κορώνες (510 εκατομμύρια δολάρια) στον προϋπολογισμό του 2024 για την πολιτική άμυνα, σχεδόν τριπλάσια από το 2021, ένα μόλις χρόνο πριν την εισβολή στην Ουκρανία, ενώ πρόσθεσε άλλα 385 εκατομμύρια κορώνες στον προϋπολογισμού του έτους, πριν από λίγες ημέρες.
Η Σουηδική Υπηρεσία Πολιτικής Ασφαλείας πάντως εκτιμά, ότι χρειάζονται 10 δισ κορώνες ετησίως για να μπορέσει η χώρα να θωρακιστεί.
«Δεν έχει σημασία πόσο ισχυρός θα γίνει ο στρατός. Αν δεν λάβουμε την υποστήριξη που χρειαζόμαστε από την πολιτική άμυνα, δεν θα μπορέσουμε να κάνουμε ό,τι απαιτείται», δήλωσε ο γενικός διοικητής του στρατού Μίκαελ Μπάιντεν.
Βαλτική και Φινλανδία
Ομως δεν είναι μόνο η Σουηδία πιθανός στόχος μιας ρωσικής επίθεσης ως «απάντηση» στην στήριξη προς την Ουκρανία.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λειεν, έχει δηλώσει ότι κι άλλες χώρες, κυρίως η Φινλανδία που μοιράζεται σύνορα με τη Ρωσία, θα πρέπει να ενισχύσουν τις υποδομές και την άμυνά τους.
«Μαθαίνουμε πολλά από αυτό που συμβαίνει στην Ουκρανία, για λόγους που είναι πολύ λυπηροί», είπε η πρόεδρος της ΕΕ στις 23 Απριλίου στη συνάντησή της με τον Φινλανδό πρόεδρο Αλεξάντερ Στουμπ.