Τις κοινωνικές διαστάσεις της χειροτεχνίας διερευνά η έκθεση «Handmade» που ανοίγει σήμερα, 5 Αυγούστου, στο Art Space Pythagorion, στο λιμάνι Πυθαγορείου της Σάμου και θα διαρκέσει έως τις 25 Σεπτεμβρίου.
Πρόκειται για μια συμπαραγωγή του γερμανικού ιδρύματος Schwarz σε συνεργασία με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) στο Art Space Pythagorion στη Σάμο, σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου, καλλιτεχνικής διευθύντριας του ΕΜΣΤ.
Ο όρος «χειροτεχνία» αναφέρεται σε διαδικασίες, ενέργειες, τεχνικές και μορφές δημιουργικότητας που εκτελούνται συνήθως διά χειρός ή με τη χρήση χειροκίνητων συσκευών. Με την έλευση της Βιομηχανικής Επανάστασης, την πίεση για παραγωγικότητα και αποδοτικότητα αλλά και με τη μαζική παραγωγή χαμηλού κόστους, η χειροτεχνία σταδιακά περιθωριοποιήθηκε και σε ορισμένες περιπτώσεις εξαφανίστηκε εντελώς. Παραδοσιακές τεχνικές και τεχνογνωσία που υπήρχαν για γενιές εξαλείφθηκαν. Όμως, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια επιστροφή στις ρίζες του πολιτισμού στο πεδίο της σύγχρονης τέχνης.
Η έκθεση διερευνά τη σχέση μεταξύ υλικότητας και παράδοσης και επικεντρώνεται σε έργα που έχουν μια υποκείμενη κοινωνική και πολιτική διάσταση. Στόχος είναι να εξετάσει τα δίκτυα σχέσεων που βρίσκονται στον πυρήνα των χειροτεχνικών πρακτικών και παραδόσεων και σε πολλές περιπτώσεις γίνονται αναπόσπαστο μέρος της συλλογικής ενδυνάμωσης. Στην έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Νίκος Αλεξίου, Μαρία Βαρελά, Bertille Bak, Silvina Der Meguerditchian, Μαρία Λουίζου, Jennifer Nelson, Ελένη Μυλωνά, Ναταλία Μαντά, Sphinxes.
Επιπλέον, συνοδεύεται από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «HANDMADE / Πες μια ιστορία» που σχεδιάζει, επιμελείται και υλοποιεί η εικαστικός και επιμελήτρια εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τη σύγχρονη τέχνη, Κατερίνα Ζαχαροπούλου, το οποίο θα διαρκέσει από τον Σεπτέμβριο έως τον Οκτώβριο για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και οργανωμένες ομάδες της Σάμου.
Όμως στο πλαίσιο της συνεργασίας του ιδρύματος Schwarz και του ΕΜΣΤ που υλοποιείται στη Σάμο, θα παρουσιαστεί, επίσης, το ντοκιμαντέρ «Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης, 1900-1922» της Μαρίας Ηλιού το Σάββατο 6 Αυγούστου, στις 9μμ, στο Cine Rex. Τιμώντας την επέτειο των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή αλλά συγχρόνως την επιστήμη της Ιστορίας, η σημαντική αυτή ταινία που πρωτοπαρουσιάστηκε στο Μουσείο Μπενάκη το 2012, φέρνοντας στο φως άγνωστο αρχειακό φωτογραφικό και φιλμικό υλικό που ανακαλύφθηκε στην Αμερική και την Ευρώπη, προβάλλεται ως παράλληλη δράση της έκθεσης, προσεγγίζοντας την ιστορία μακριά από ακραία εθνικιστικά αφηγήματα αλλά και νεότερες απόπειρες καταγραφής, που αποσιωπούν τα τραγικά γεγονότα της Καταστροφής, παραμορφώνοντας την αλήθεια.
Τέλος, από τις 7 έως τις 13 Αυγούστου, στο Αρχαίο Θέατρο του Πυθαγορείου στη Σάμο, θα λάβει χώρα το Samos Young Artists Festival, συνεπές στο κοινό του εδώ και 12 χρόνια. Φέτος, είκοσι δύο νέοι Έλληνες και ξένοι ανερχόμενοι μουσικοί και καταξιωμένοι καλλιτέχνες, ταξιδεύουν απ′ όλο τον κόσμο και συναντιούνται στη Σάμο, όπου παρουσιάζουν ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα ζωντανής μουσικής που εκτείνεται από το μπαρόκ ρεπερτόριο μέχρι την κλασική και ρομαντική μουσική, τη μουσική δωματίου, τη μουσική φάδο και τη μπόσα νόβα. Η Masha Ilyashov και ο Αλέξης Καραϊσκάκης - Νάστος, διατηρούν την καλλιτεχνική διεύθυνση του φεστιβάλ και επιμελούνται ένα πρόγραμμα επτά συναυλιών στο αρχαίο θέατρο Πυθαγορείου, με θέα τη θάλασσα και τις ακτές της γειτονικής Τουρκίας.
Το «Φεστιβάλ Νέων Καλλιτεχνών» της Σάμου διοργανώνεται, τόσο για τους κατοίκους του νησιού, όσο και για τους επισκέπτες του. Μέχρι σήμερα, έχουν συνυπάρξει περισσότεροι από 170 διεθνούς φήμης μουσικοί εδραιώνοντας έτσι τη Σάμο και το φεστιβάλ ως μουσικό προορισμό. Η τιμή του εισιτηρίου διατηρείται χαμηλή, 5 ευρώ ανά συναυλία, ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε ένα όσο το δυνατόν πιο πλατύ κοινό να συμμετέχει στις εκδηλώσεις, ενώ το σύνολο των εσόδων διατίθεται στον πολιτιστικό σύλλογο του Πυθαγορείου.