Έχουμε συνηθίσει στη χώρα μας να παράγουμε υπηρεσίες εκπαίδευσης μόνο για εσωτερική κατανάλωση, να αγνοούμε δηλ. τη διεθνή προσφορά και ζήτηση για τις υπηρεσίες αυτές. Και αυτό παρά το γεγονός ότι αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες συμπολιτών μας έχουν λάβει πανεπιστημιακά πτυχία από χώρες του εξωτερικού και έχουν, συνεπώς, εξοικειωθεί με τη διεθνή εμπορευσιμότητα της εκπαίδευσης.
Τα παραδείγματα χωρών που με εξωστρεφή πανεπιστήμια έστησαν μία πολλαπλώς επικερδή βιομηχανία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι αρκετά, με χαρακτηριστικότερο όλων τη Μεγάλη Βρετανία. Το πραγματικά θλιβερό, όμως, για τη χώρα μας είναι η εντυπωσιακή πρόοδος που καταγράφει η Τουρκία, η Βουλγαρία, η Κύπρος στον τομέα αυτό.
Απευθυνόμενοι κυρίως στις αγορές – στόχους των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής θα μπορούσαμε δυνητικά να προσελκύουμε ετησίως περί τις 50-100.000 ξένους φοιτητές, με δίδακτρα. Με το άνοιγμα αυτό θα συντελούνταν ραγδαίες ανατροπές σε όλα τα επίπεδα: στην οικονομία θα δημιουργούνταν αυτομάτως μια νέα πηγή πλούτου. Στην παιδεία θα προσδίδονταν ευρωστία και νέα ποιότητα. Στον τουρισμό θα διαμορφωνόταν μια καινούργια δυναμική αγορά. Στην εξωτερική πολιτική θα ενισχυόταν το σύγχρονο φιλελληνικό ρεύμα και η ελληνική παιδεία θα ανακτούσε τη διεθνή λάμψη της.
Τι μας κρατάει πίσω στον εθνικό στόχο διεθνοποίησης της ελληνικής παιδείας και του πολιτισμού; Γιατί η Ελλάδα δεν μετεξελίσσεται σε παγκόσμιο εκπαιδευτικό κέντρο;
Δυστυχώς, στα 44 χρόνια της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας οι ιδεοληψίες και η συντηρητική καθήλωση αναδεικνύουν κυρίαρχη τη δύναμη της αδράνειας. Η προ λίγων ετών απόπειρα για την αναθεώρηση του Άρθρου 16 του Συντάγματος, που ως γνωστόν προβλέπει το μονοπώλιο του Κράτους στην ανώτατη εκπαίδευση, συνεθλίβη σε μικροκομματικές σκοπιμότητες. Χάθηκε έτσι μια πολύτιμη δεκαετία για τη χώρα καθηλώνοντας το σημαντικότερο, ίσως, εργαλείο που διαθέτει στον διεθνή ανταγωνισμό, τη διαχρονική της παιδεία και τον πολιτισμό.
Η μόλις κατατεθείσα από τη Νέα Δημοκρατία πρόταση για την κατάργηση του Άρθρου 16, στα πλαίσια της επικείμενης Συνταγματικής Αναθεώρησης, μπορεί πράγματι να προκαλέσει ένα δημιουργικό σοκ. Μια πολιτική που θα ταρακουνήσει τα κατεστημένα, θα κινητοποιήσει την αγορά και θα εμπνεύσει το επιστημονικό δυναμικό του Ελληνισμού, τόσο εντός όσο κι εκτός συνόρων.
Ενεργοποιείται ο ιδιωτικός τομέας με τη συμμετοχή πολύ εύπορων Ελλήνων και κοινωφελών ιδρυμάτων. Στηρίζεται η περιφερειακή ανάπτυξη, η επιστημονική έρευνα και η βελτίωση της ποιότητας της παιδείας.
Η θέσπιση των Ιδιωτικών Πανεπιστημίων μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης, που θα κινητροδοτήσει περαιτέρω και το δημόσιο Πανεπιστήμιο, το οποίο προφανώς θα παραμείνει ο βασικός πυλώνας παροχής υπηρεσιών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη χώρα. Έτσι, με την αναβάθμιση του Δημόσιου και την ίδρυση του Ιδιωτικού Πανεπιστημίου, υπό κρατική εποπτεία, η χώρα μπορεί να καταστεί ένας σύγχρονος και ποιοτικός διεθνής πάροχος εκπαιδευτικών υπηρεσιών προς όφελος όλων των πολιτών.
Ήδη χιλιάδες λαμπροί Έλληνες επιστήμονες έχουν εγκαταλείψει τη χώρα, ενδεχομένως και οριστικά. Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση μπορεί να τους φέρει πίσω. Ας μην χάνουμε άλλο χρόνο